80 shông VOV: Chor tsaz yênhx nta suôz txix thax tsav Tây Bắc
1 hlik ntâu lok no, đrâuv têx hâux lưv tsuv uô, 3 lênhx nênhs uô hâux lưv nhoz Đaix nta suôz Việt Nam thax tsav Tây Bắc li tôv luk Hmôngz ho sik hlôngr livestream sâuv fanpage “Nghe tiếng Mông cùng VOV Tây Bắc”. Txâur Vax uô hâux lưv nhoz tôv luk Hmôngz hêik pâuz, jiês thêix đuôz xuz thơưx ciês tâu kriz uô trâu thâuv tsênhv muôx coz chuô sôr 3 (Wipha) lok xos pêz têz qơưk:“Thâuv co tas nro pêz sơưr đơưk puôr lênhx xar tiêk tsuv kriz uô iz kror hâux lưv chiê paz trâu pox nhuôs. Thiêz thâuv ntơưr cux hmôngr jông tâu chor hloz hâur qơư uô hâux lưv chox kriê tiêk tsênhv zos ntu hlôngr yiêz sôr mak sơưr đơưk tsuv xar txos uô têx hâux lưv paz hlôngr yiêz zuk tsaz yênhx, paz trâu pox nhuôs pâu tâu ntâu đuô. Đhâu ciês co, chor hloz hâur pêz phòng thiêz pêz tưz sêiz lax thiêz xar tiêk tsênhv muôx coz chuô sôr 3 li no mak pêz zuôr livestream chiê piêr kriê têx xor mông lok ntux nas chuô trâu pox nhuôs pâuz chiê lơưr phax tar cov tâu jông đuô. Viv li cux txix thâuv muôx coz chuô sôr 3 lok mak pêz piz uô kror hâux lưv thêix đuôz piêr txox têx xor mông, xor xưv trâu sơưr đơưk pâuz”.
Iz zav li Txâur Vax hêik kriz uô sêi li hêik tas sâur, taz sik thâuv piz uô ciês mak thiêx pov njiz ntâu kror phiv liv, viv lievstream txơưr lok six ntâu pir li uô chor tsaz yênhx nta suôz hâur yênhx hnuz, cê tsuv thêix đuôz, cê tsuv sik thav đros chor nênhs sêiz mnôngs txos têx xor mông hêik txos hâur chor jiês thêix đuôz:“Cux lok six cxơưx tsav njiz trâus têx kror phiv liv, viv tsuv uô cov têx đuôz thêix tâu jông tiv zix, cxuô kror tsuv tâu uô cov jông, thiêz cux zos têx tsưr ziv uô yiêz, đros cov tsuv hnar têx tsôngv yo cov jông thiêz tsuv zos zuk mênhx cxưx têx tsôngv yo mak thiêx sưv jê đros trâu pox nhuôs”.
Chênhr pox nhuôs sơưr đơưk tưz paz trâu chor nênhs uô hâux lưv sir jos uô tâu jông chor jiês thêix đuôz piêr txos têx xor mông, xor xưv txuôk nzir. Đhâu chor jiês thêix đuôz thâuv muôx ntux nas chuô, tôv luk Hmôngz nhiv no cux sir jos uô 3 jiês thêix đuôz li co hâur iz ciêz. Chor tôv luk Thái, Luk Cho cux uô iz zav li. Lơưr Thiều Nghiệp, iz zav luk ho muôx têx vênhx huôv sik txơưr, ciês tsaz yênhx luk Cho muôx têx zav, têx suôz luk hêik lok six yiêz, tsik pov kaz cxêik, hêik luk mênhx cxưx li chak, viv li chiê hêik trâu pox nhuôs pâuz tâu mak sơưr đơưk tsuv sêiz lax lok six ntâu sêz zuôr cxêik li chak, hêik têx zav ntơưr zos li chak:“Ciês suôz luk “Kỷ nguyên vươn mình” mak muôx njiêz luk lok six đar, cux lok six lax cxêik uô luk mênhx cxưx, thâuv cxêik mak tsuv xar thiêz hêik txos kror tsênhv njiêz chiê paz trâu pox nhuôs pâuz tiêk têz qơưk tsênhv hla trâu ntu hlôngr yiêz hênhr cov pox nhuôs pâuz xưz”.
Lơưr nênhs sâu xor xưv Vũ Lợi nhoz ntơưv tỉnh Điện Biên, tiv thax tsav sâu thiêz uô têx pov tsir phênhv ntâu zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, viv li thâuv nus chor nênhs tâu nus txos, tiv zix zos têx qơư nhoz đêz, tox siêz mak tsuv bax uô 2 tsưr ziv. Zos chor nênhs tâu nus co tsik pâuz lik tsoz tsiz zuôr thor chor cản bôv ntơưv thax tsav qơư co paz cxêik trâu lơưr pâuz; hok chor nênhs pâuz luk tsoz tsiz mak hu nus cov lơưr hêik tas nro 2 zav luk tsoz tsiz thiêz luk mênhx cxưx hur si. Muôx njil phiv liv taz sik thâuv sâu tâu mak zuôr zôngx ziv đuô viv Đaix nta suôz Việt Nam muôx 13 tsaz yênhx nta suôz luk mênhx cxưx:“Thâuv pox nhuôs hêik zuk têx luk tâu tso trâu sâuv đaix thiêz lơưr mnôngs tâu lơưr têx luk sâuv đaix mak cux zos tiêk tưz paz tuôr tsês tâu tsôngv box têx vênhx huôv, thiêz lơưr cux shir phaz thâuv zuk têx luk hêik tâu tso nta suôz sâuv Đaix nta suôz Việt Nam chor tsaz yênhx”.
Đrâuv uô têx hâux lưv chênhr, chor nênhs sâu xor xưv, uô chor tsaz yênhx nta suôz nhoz Đaix nta suôz Việt Nam thax tsav Tây Bắc tsênhv zos chor nênhs paz txuôk chor nênhs siêz jông đros chor nênhs muôx luz nênhx txov nhêv, txix ntâu tsưr ziv uô tsênhv tsênhz. Xưk li tuk qox đêi tsiv gri muôx 200 triệu đêiv ntâu tâu uô ntơưv jok Củ Bú, xar Chiềng Phung, huyện Sông Mã (kuz), nhiv no zos xar Nâm Ty, tỉnh Sơn La zos iz kror hâux lưv uô tâu li hêik sâur. Lơưr zơưv Lường Văn Hồng, Bí thư Chi bôv, Tsar jok Củ Bú, no zos iz iz kror huv muôx tsiv gri lox trâu pox nhuôs hâur jok đhâu xar muôx 30 shông vav tok njôngr:“Thâuv ntêx pêz tâu têz qơưk paz uô iz tuk qox, taz sik tiv qox nhoz kik hênhr, txos shông 1996 tưz trâus đêx cuôr yôngz tas lơưv. Txix thâuv co, iz shông pox nhuôs tsuv sik côngv lav uô iz tuk qox shôngz chiê hla đhâu đêx. Nhiv no muôx chor nênhs siêz jông paz uô trâu pêz iz tuk qox li no, pox nhuôs siêz vav njôngr cux tưz zos tsênhv tsênhz lơưv, shir phaz hênhr. Hlôngr njêx muôs trâu pox nhuôs uô chor nênhs siêz jông tsâus ntâu hênhr”.
Txix chor jiês thêix đuôz piêr têx xor mông trâu pox nhuôs sơưr đơưk pâuz thâuv muôx ntux nas chuô lox, txos têx kror paz uô qox li hêik sâur, chor nênhs sâu, uô pov tsir nhoz Đaix nta suôz Việt Nam thax tsav Tây Bắc tưz zos yênhx chor nênhs paz txuôk Đảng đros trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, paz trâu lơưr tuôr tsês, phuôx huiz tâu jông têx vênhx huôv mênhx cxưx, paz cxơưz gra têx tsiv gri jông co txos trâu chôngz lênhx nênhs đuô./.
An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv
Lox tôngv pox niêv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv tâu sơưv chei paz xênhz zus nhuôs
Lox tôngv pox niêv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zuôr tâu sơưv chei paz xênhz zus nhuôs.
Trơưk li Chei BHXH shông 2024 cui tinhv yiêz qir uô lơưr lok hnuz xiêz 01/7/2025, lox tôngv pox niêv thâuv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zuôr tâu sơưv chei paz xênhz zus nhuôs.
Uô ntêx co, Chei BHXH 2014 cui tinhv BHXH txưv zênhv tsuôk tâu sơưv 02 chei paz zos: Nhiêx hli so lâul thiêz nhiêx trâus tuôs, mak ntơưv Điểm a, Grê 3, Chei BHXH 2024 tưz cxaz nzir chei paz xênhz zus nhuôs trâu chor nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv.
Tsênhv tsênhz, trơưk li cui tinhv ntơưv Grê 94, 95, Chei BHXH 2024, nênhs lox tôngv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv muôx: Hur si lox tôngv pox niêv xênhz zus mê nhuôv thiêz lox tôngv txir nênhx muôx pox niêv xênhz zus mê nhuôv zos txâuk six hơưv, hnuz nhôngs (thêv BHXH txix txưv 6 luz hlik tror zar sâuv hâur iz shông uô ntêx thâuv zuôr xênhz zus nhuôs) mak tâu paz 2 tsov đeiv iz tus mê nhuôv tâu xênhz zus lok thiêz muôx mê nhuôv 5 hlik ntâu tror zar sâuv trâus tuôs hâur niêv chêr, lok sik trâus tuôs thâuv xênhz zus.
Li ntơư, xav txix hnuz xiêz 01/7/2025, lox tôngv pox niêv thâuv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zos muôx txâuk six hơưv, hnuz nhôngs thêv BHXH zuôr tâu sơưv chei paz xênhz zus nhuôs. No zos iz kro yiêz hâur Chei BHXH shông 2024, paz lênhx nênhs cxaz chuôz tâu sơưv ntâu đuô têx chei paz chiê cxơưz cxiz pêx xênhv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv.
05 chei tâu paz thâuv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv, lênhx nênhs cxaz chuôz tsuv tâu pâuz nhiv no, thâuv cxaz chuôz BHXH txưv zênhv, pêx xênhv zuôr tâu paz li đrav kaz:
1)tâu sơưv nhiêx hli so lâul hâur yênhx hli: Lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv tâu sơưv nhiêx hli so lâul niêx hli thâuv thêv txưv 20 shông BHXH tror zar sâuv thiêz txâuk hnuz nhôngs so lâul trơưk cui tinhv.
2)Tâu muôz thẻ BHYT tsi tas nhiêx: Nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zuôr tâu muôz thẻ BHYT tsi tas nhiêx txiêx hâur ntu tâu sơưv nhiêx hli so lâul, tâu seiz njuôk shuôs, kho moz tsi tas nhiêx lok sik txo grêk tsơưs nhiêx khiêz kho moz ntơưv têx qơư y tế têz qơưk, ndê txos 95%.
3)Lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv zuôr tâu têz qơưk paz thêv iz phênhv têx nhiêx BHXH trơưk li chuôz zis pluôs thêv zos: Tsơưs tsơưs 10%, ntâu yax zos 30%.
4)Tâu paz nhiêx uô đaz uô kruô thâuv trâus tuôs thiêz chor nênhs hâur tsêr tâu paz mê njik nhiêx txiêx thâuv lênhx nênhs cxaz chuôz trâus tuôs: Lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH chor nênhs hâur tsêr zuôr tâu paz iz jiês nhiêx uô đaz uô kruô thâuv lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH txưv zênhv co trâus tuôs.
5)Tâu sơưv nhiêx BHXH iz jiês: Zos tsi xar tror cxaz chuôz mak lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH zuôr tâu muôz nhiêx BHXH iz jiês. Chor nhiêx muôz ntơư tâu xav trơưk li shông tưz thêv BHXH./.
Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv
Viết bình luận