Luz nênhx yiêz nhoz qơư tir ntâuk tros châuz Pha Đin

Hâur jiês ntâuk châuv tros châuz Điện Biên Phủ (1954), đros Ngã ba Cò Nồi, ntu cêr muk đhâu trôngz Pha Đin zos iz hâur chor qơư zoz thôngz trâus tros châuz Pháp ntâuk thiêz ruôr hiêv lok six ntâu. Viv tros châuz Pháp xar tiêk zos ruôr hiêv tâu ntu cêr zov chênhr no mak pêz chor quân đội zuôr njiz ntâu kror phiv liv thâuv txêik tsik têx kror paz zos kôngz krâur, fov uz no txix qơư kik xa tuôx.

Hâur ntâu hnuz, 32 cêik cêr muk đhâu trôngz txix saz Thuận Châu (Sơn  La) txos Tuần Giáo (Điện Biên) tsik so trâus tros châuz chor yêz za tso bôngk lok ruôr hiêv yênhx hnuz hmo, tiv zix zos chor ntu cêr khâuk lêv, ndê tox. Đhâu iz jiês tros châuz chor yêz za tso bôngk pôngz lok mak ntâu ntu cêr muk đhâu trôngz Pha Đin no ho trâus puôk tsuôk lok six ntâu. Taz sik, txos thâuv hmo ntux đhâu iz jiês tror châuz chor yêz za tso bôngk tas mak pêx xênhv ho đros bôv đội, dân công kho đuô têx cêr co chiê taz por trâu têx yêz muk lok tâu thôngz. Zơưv Sái Hừ Xênhv Lâux nhoz jok Hua Sa B, xar Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo puz pâuz: “Tros châuz pháp hnuz hmo tso bôngk lok ruôr hiêv, tiv zix zos chor ntu cêr khâuk lêv chiê pêz têx yêz muk lok tsik tâu đhâu. Pêz tos mak txos thâuv hmo ntux dân quân thiêz bôv đội ho sik đros kho cêr cov yêz muk lok tâu. Thâuv co mak pêx xênhv nhoz ntơưv no txov nhêv hênhr, taz sik pox nhuôs cux muôz têx cxur, jâuz, kêiz buô chiê paz trâu bôv đôiv”.

Txơưv tiêk trâus tros châuz sir jos ruôr hiêv, taz sik đros sir jos tuôr cov tâu truôx jông ntu cêr txuôk muk trâu Điện Biên Phủ, pêx xênhv thiêz chor đại đôiv hluôk nênhs uô ntêx hlo thâuv ntêx ntơưv no tưz sir jos kho cov txos cêr muk đhâu trôngz Pha Đin no muk lok tâu thôngz, paz trâu pêz tos chor fov lox tâu chox muk txos trâu qơư ntâuk tros châuz, paz ntâuk tâu zênhx liv shông 1954 ntơưv Điện Biên Phủ.

68 shông tưz đhâu muk, trôngz Pha Đin nto bê co nhiv no tưz tsik pov txos têx kror ruôr hiêv thâuv ntu ntâuk tros châuz co thiêz tsik phiv liv li ntu đrav ntêx lơưv. Ntu cêr lox 6 kuz muk đhâu xar Tỏa Tình txơưv tsênhv yuôr iz cxiê ntu khâuk lêv sêi taz sik cux tâu kho đuô tsik so, paz trâu pêx xênhv muk lok thiêz huôv tsar kinh têr. Zơưv Dùa Xênhv Lâux, Chủ tịch Ủy ban xar Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo puz pâuz: “Têx shông đhâu pêx xênhv nhoz Tỏa Tình lok six sir jos hlôngr yiêz đuô tsoz chos, tsiêx tu zus muôx tsiv gri kinh têr siêz, viv li pox nhuôs luz nênhx cux tưz hlôngr yiêz lok six ntâu. Pox nhuôs lok six thôngx ziv huôv tsar kinh têr đros tuôr tsês chiê jông têx di tích lịch sử sâuv thax tsav”.

Zơưv Vav Hồ Xênhv Muôk, Phưv chủ tịch Ủy ban huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên puz pâuz: Nhiv no ntu cêr hla đhâu trôngz Pha Đin tưz tsik zos txox cêr txuôk tuôx muk trâu tỉnh Điện Biên hêik cxuô, huyện Tuần Giáo hêik taz mak tsênhv zos yênhx iz kror qơư jông jav lok du lịch paz zaz zâuv tsôngv kruô tuôx ndis shuôk, uô si. Xav jênhv tâu kror liv co, Đảng bộ, chính quyền, pêx xênhv cxuô mênhx cxưx huyện Tuần Giáo tsênhv sir jos uô jông por vêv huôv tsar jôngr ntơưv no chiê paz trâu huôv tsar du lịch têx đrox tsuôs, chiv xênhz. “Đros thiêz Tuần Giáo mak ntu cêr muk đhâu trôngz Pha Đin no lok six zov chênhr, cê zos di tích lịch sử, cê zos ntu cêr lok six jông, huv đros trâu huôv tsar du lịch têx đrox tsuôs, chiv xênhz, huôv tsar jôngr”.

Iz jiês thiêz khav tênhv đuô thax tsav ntu cêr muk đhâu trôngz Pha Đin tưz nhoz hâur quân thiêz pêx xênhv pêz li têx lịch sử mênhx cxưx, xưk li zos iz kror nto bê hâur quân thiêz pêx xênhv li zênhx liv hâur jiês ntâuk châuv tros châuz Pháp. Ntu cêr muk đhâu trôngz nto bê co nhiv no tưz tâu yưv pênhr kho đuô, paz txuôk têx tỉnh tox siêz Tây Bắc thiêz khav tênhv tâu kror zov chênhr, paz trâu tỉnh Điện Biên cov tror huôv tsar đuô./.

(Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv)

Ciêz vênhx huôv Nghĩa Đô- Bảo Yên- tuôr tsês tsêr tsar lơưx chax chês

          Jos Mường Kem, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, muôx iz luz tsêr tsar lơưx lox jông, tâu cxiv uô ciês buôk niêv cêr lox. No zos côngz tsinhx tsêr vênhx huôv xênhz huôx côngv thôngx hâur jos, zos pox nhuôs nhoz no li siêz txưv haox. Zơưv Nguyễn Văn Bốn- iz lênhx tsôngv box hâur jos pheiz kênh:  “Luz tsêr lơưx no đar 240 yiv ndis, krêz côngz uô txix hli 11/2020, uô tas 700 tsov đeiv, xav tas nro nhiêx côngz thiêz. Chiê phuôx huiz, tuôr tsês Nghĩa Đô li vênhx huôv tsêr lơưx chax chês mak tas nro pox nhuôs puôr lênhx jông siêz cxaz chuôz uô cxix cxuô”.

          Lơưr zơưv Đỗ Văn Lưu, Bí thư Đảng ủy xã Nghĩa Đô, đrâuv Mường Kem, 2 jos txơưr nhoz xã zos jos Bản Hón thiêz Thâm Mạ cux nhiv kruôr cxiv tâu tsêr vênhx huôv zos tsêr lơưx. Nhoz tiv phaz muôx 98% jênh số zos nênhs Tày li Nghĩa Đô, tsov lơưr vênhx huôv Tày zos hâur pâus cxiv uô tsêr lơưx huv đros. Taz sik têz qơưk li cơ chế paz txưv tsuôk tuôv zênhv cxiv uô tâu tsêr vênhx huôv cấp 4 yênhx yax, pox nhuôs tsi thôngx siêz uô mak zuôr uô tsi tâu. Zơưv Lưu pheiz kênh: “Tsênhz mênhx thâuv phuôx tôngv cxiv tsa tsêr lơưx mak tsêr vênhx huôv kuz cux tsênhv yuôr taz sik viv chiê tuôr tsês nênhs Tày li vênhx huôv viv li tsôngv box thôngx ziv uô. Đhâu co, xã thor ziv chênhv ruôr por tsês tsêr vênhx huôv kuz thiêz cxiv uô tsêr vênhx huôv zos tsêr lơưx lơưr tiv phaz”.

          Tsêr lơưx Nghĩa Đô muôx têx kror txơưr pir đros tsêr lơưx nhoz têx thax tsav txơưr, muôx tul nteir zos 9 thênhv. Taz sik, đros thiêz têx cêr hlôngr yiêz, têx tsêr cấp 4, nhiêx txiêx cxiv uô xaz zênhz đuô cux ntâu jiês uô tsôngv box xar uô lơưr. Li tix lâuk Lương Văn Biên luz tsêr: “Cur tsể cux trâus coz nas chuô uô zênhr shar viv li thiêx tror cxiv uô đuô tsêr cấp 4, taz sik tâu têx cán bộ thênhv siêz tuôx vênhv tôngv tuôr tsês cêr vênhx huôv tsêr lơưx chax chês, thiêz sđ cux thôngx siêz viv li thiêx tror cxiv uô luz tsêr no. Cur luz tsêr phênhv ntâu zos chiv chir uô, heik cưr tix nênhx tsa paz max viv li tsi pôngz nhiêx côngz”.

          Bí thư Đảng ủy xã Đỗ Văn Lưu puz pâuz, kror tsênhv zos pox nhuôs Nghĩa Đô lok six nhiêv nhoz tsêr lơưx, viv li thâuv cấp ủy, chính quyênx vênhv tôngv cux zôngx ziv. Taz sik cux muôx ntâu lênhx nênhs tsuv muk vênhv tôngv, qơư tsov txos puôr lênhx zos chiê tuôr tsês vênhx huôv Tày nhoz no. “Ntâu lênhx hluôk nênhs mak nhiêv nhoz tsêr cxiv uô lơưr tsưr ziv yiêz đuô, thâuv co mak chính quyênx tsuv muk vênhv tôngv. Vênhv tôngv hluôk nênhs tsi tâu mak vênhv tôngv lơưr li niêv txir, niêv txir tsi tâu mak vênhv tôngv txos pos zơưs. Nênhs Tày nhoz no lok six seiz jông cxênhx nênhs lâuk, zos lơưr heik mak mê nhuôs zuôr mnôngs xưz”.

          Nghĩa Đô zos tiv phaz tuôr tsês tâu tsêr lơưx chax chês thâuv ntêx, tiv phaz no tsênhv muôx 95% ntâu tsêr lơưx tâu tuôr tsês đros muôx nhos 200 luz tsêr, hâur co muôx ntâu luz tsêr cxiv uô tâu ntêr muôx tsiv grê.

          Ciêz vênhx huôv Bảo Yên muôx ntâu huôx tôngv jông li ciêz vênhx huôv chax chês, ciêz heik kriê vênhx huôv; qơư xar tơưv văn học nghệ thuật; vênhx huôv zav nox; hôx phưx thiêz tsưr tsix têx môn thiv thao, tsưr ziv uô si trâur lâuk..../.

(An Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Ndis shuôk têz qơưs Yên Bái

        Muk txos huyện  tox siêz Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái hâur luz chêix no, iz chas sêiz pov têx liêx tơư ntêir jông jav, tsôngv kruô cux tsênhv tâu muk so, nox nhoz muk lok hâur têx thax tsav qơư muôx chuô lax nziês thiêz tâu nox siv tsâongv px hâur thax tsav cxuô zav nox kaz. Thiêz tsênhv tâu đrosátôngv pêx xênhv hâur thax tsav co muk uô cxuô hâux lưv li: chos blêx liêx; lêix liêx, cxov njêk, uô têz tsêz chos kôngz lôngk thiêz kriê luk oz chas têz qơưs trâu têx tuz nxêik hâur jos.  Tix lâus Nguyễn Khánh Nam, iz lênhx kruô nhoz Hà Nội tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs shir phaz lul hêik pâuz: Cur tuôx trâu ntơưv no jiês xuz thơưx, cur sêiz pov thax tsav qơư no jông jav hênhr.

        Pos Lương Thị Xuyến, Phưv chủ tịch uỷ ban huyện Mù Cang Chải hêik pâuz: Chiê tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk txos tsôngv pêx xênhv têx jêx jos, iz chas tsưr tsix Festival, chêix gâuk za sêiz shuôk têx đras blêx liêx tơư ntêir, iz shông tâu kriz uô oz jiês thiêz huyện tsênhv hêik kriê lok thax tsav qơư ndis uô si Chế Tạo; Di tích tiêx poz jêz; Đơưk trôngz Lùng Cúng hâur 4 luz chêix muôx huôz za siêz 2.900 thiêr...Đros ntơư, cux kriz nthuôr uô ntâu cêr lov jêv li: Hội tso yik siz đrâuk; tưr đhiê kênhx; Tưr tuôr nduôr blêx…Huôv tsar truôx cxuô vênhx huôv cxôngx nzor txuôk đros têx blêx liêx tơư ntêir; Txix ntơư, tsôngv pêx xênhv cxuô hêir nênhs sđ ziv tuôr truôx thiêz khơưk tsês zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông chiê hêik kriê trâu tsôngv kruô sđ pâuz txos.

        Zos iz hâur têx chuôz zis xuz thơưx nhoz thị xã Nghĩa Lộ cxiv uô tsêr tok kruô,  pos Lường Thị Hồng Chung chuôz zis nhoz Chao Hạ 1, xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ, xav hâur iz shông tưz tok tâu muôx pêz cxênhz lênhx kruô tuôx so, sêiz shuôk têz qơưs. Cux iz zav li cxuô chuôz zis nhoz jos huôv tsar uô du lix, iz chas muôz pênhr nhiêx zuôr cxuô zav chox lok uô cov tsêr tok kruô  jông jav, zos quy tênhv; pos Chung chuôz zis cux tsênhv bax cxuô zav chuôz zênhx sir zôngv hâur luz nênhx đros trâu têx txux chi nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs kriê trâu tsôngv kruô pâuz txos. Hâur ntu zuôr txos no, pêz cux tsênhv zuôr huôv tsar truôx têx luôs hâux lưv uô tâu thiêz hêik kriê cxuô hêir nênhs tsơưs têx txux chi, vênhx huôv jông cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox.

         Yên Bái zos tỉnh xuz thơưx muôx pak đêx tênhv tênhz  nhoz faz miền Bắc- ntơư zos Pak đêx Thác Bà đros trâu 1.300 poz hiêr lox zâu, tâu pir li

 “Hạ Long sâuv trôngz”. Hâur ntu đrav ntêx, luz pak đêx no nyiêz hênhr thiêz  muôx chuô lax nziês, tsik tâu muôx chôngz lênhx kruô pâuz txos. Taz sik, hâur ntu nhiv no, hâur thax tsav qơư uô si, ndis shuôk têz qơưs, co tưz muôx têx tsêr truôx jông tsês trâu tsôngv kruô tuôx so, nox nhoz muk lok đros trâu ntâu zav hâur thax tsav jông jav, huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv.  Pos Nguyễn Hoàng Oanh, iz lênhx kruô nhoz Hải Phòng tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs hêik pâuz: Cur tưz muk Hạ Long, taz sik tuôx txos trâu ntơưv no, cur sêiz pov thax tsav qơư co cux jông chuôs li Hạ Long thiêz. Hâur têx hnuz so cur cux tsênhv zuôr tror tuôx trâu ntơưv no chiê ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưk.

       Pos Vũ Thị Hiền Hạnh, Phưv Chủ tịch Uỷ ban tỉnh Yên Bái hêik pâuz tiêk: Chiê tok tsôngv kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs hâur têx hnuz kaz ciêz lok sik têx hnuz so ntênhk shông no, hâu nov cxuô tsênhv qơư tưz tso tơưv luôs hâux lưv kriz nthuôr uô cêr lov jêv li: Chêix câuk za ndis uô si; du lix côngv thôngx; nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs trâu tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs sêiz: Tỉnh Yên Bái chêx chôngk cxơưz cxiz cxuô qơư kriz muôs cxuô zav hax huv; tsiv uô cxuô zav hax huv du lix cov huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv, cov ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk txos cxuô thax tsav qơư ndis uô si nhoz tỉnh Yên Bái.

        Hâur shông 2022, tỉnh Yên Bái zuôr sir jos huôv tsar uô cxuô zav cov muôx 1 triệu ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs, hâur ntơư muôx 250.000 lênhx oz chas têz qơưs đrâu/.

                                   Tsu  cxêik nhênhv-Đinh Tuấn- CQTT Tây Bắc