Cêr yuôv Cò Nòi nhoz trơưr tuz lênhv thiêz pêx xênhv siêz tsik plox hâur ntu tir ntâuk tros châuz

Hâur jiês tsav txênhz Điện Biên Phuv, Sơn La zos qơư coaz tsôngv txuôk têx cêr zaoz thôngz đros tiêx đras Bắc Bộ, thax tsav Việt Bắc, Liên khu III, IV đros qơư tsav txênhz Điện Biên Phuv.

          Cêr yuôv Cò Nòi- ntu niêv cêr 13A (nhiv no zos cêr 37) txuôk đros  cêr 41 (nhiv no zos niêv cêr 6) nhoz thax tsav xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn zos ntu zaoz thôngz coaz tsôngv tiv zix. Tros châuz Pháp tưz muôx lênhv chiê yêz za uô ruôr hiêv ntu cêr no chiê tsi muôx cêr thâux vưv qiv, zav nox, lênhx nênhs paz trâu qơư tsav txênhz Điện Biên Phuv.

          Đros siêz sir jos por vêv ntu cêr coaz tsôngv no, 18 cxênhz 200 ntâu jiês hluôk nênhs yungz phongz tâu huiz tôngv txix cxuô tiv phaz sơưr cêr muk phưx vưv jiês tsav txênhz Điện Biên Phuv. Hâur co, jor ntơưv cêr yuôv Cò Nòi muôx muôx nhos 1 cxênhz lênhx nhoz Tuêv 34 thiêz Tuêv 40. Phênhv ntâu têx lênhx nênhs co nhiv no tưz muôx hnuz nhôngs siêz, taz sik têx ntu co lơưr tsênhv ndo njôngr hâur siêz tsi plox. Zơưv Hồ Ngọc Toàn, xênhz shông 1934 nhoz Nghệ An- hluôk nênhs yungz phongz thâov ntêx hâur Tuêv 40 heik: “Hli 2/1954, tâu xã đoanx thôngz pov xeir zuôr hluôk nênhs yungz phongz, 2,3 lênhx sik đros nhoz iz qơư tưz sâu bê cxaz chuôz. Thâuv co tas nro hluôk nênhs Nghệ An muk nhoz ntơưv Thanh Hóa, đhâu co sơưr cêr muk pêv Tây Bắc, puôr lênhx zos muk tơư, muk 4 hnuz so 1 hnuz, cê tuôr jông đas jos, cê heik kriê lok jênhv vưv”.

          Hluôk nênhs yungz phongz thâuv ntêx Hồ Ngọc Toàn ndo njôngr, txix hli 3/1954 txos thâuv suôv câuv jiês tsav txênhz Điện Biên Phuv, hnuz tưs cêr yuôv Cò Nòi cux muôx bông, tsuôv tav tuô. Muôx têx hnuz, tros châuz leiv 300 luz bôngk lok tsuôk pov ar thiêz poz jêz xưz, tsi pov muôx chês ntông, tsoz đrox tưs hlo. Đruôz hnuz sđ khiêr muk đreiv, zar zuôr tsâus ntux, mav bax chuôz zênhx, tơưk hluôr tơưk muk uô cêr. Uô chiê yêz muk tâu đhâu ciês hâur hmo co, bộ đội, dân quân, yêz thâux vưv qiv, zav nox tsuv muk đhâu uô ntêx thâuv ntux pov cêr. Zơưv Lò Văn Pọm, dân quân du lịch ntơưv cêr yuôv Cò Nòi tror ndo txos ntu tsav txênhz co... “Cur ndo tiv zix zos hnuz 13/3/1954, tros châuz ntâuk zov chênhr tiv zix, pêz muôx ntâu lênhx trâus tuôs. Hnuz 14, pêz muk nriêr têx hluôk nênhs yungz phong co mak muôx têx tul tsuôk pov yuôr cxeik tês, cxeik tơư xưz...tsi pâuz zos lênhx tưs thiêz. Pêz lênhx tưs cux lok six pôngz siêz thiêz lok cuô muôs”.

          Trâus bôngk, tsuôv tav tuô zav chênhr, lưx lươngv hluôk nênhs yungz phongz nhoz cêr yuôv Cò Nòi cux truôx siêz uô tiêr jênhv vưv, taz por zaoz thôngz muk lok tâu hâur ntu tsav txênhz. Ntu phưx vưv jiês tsav txênhz, tưz muôx 100 ntâu lênhx hluôk nênhs yungz phongz hâur tuêv 34 thiêz 40 đros ntâu lênhx tsôngv box tiv phaz tâu tas siv nênhx ntơưv ntu cêr yuôv no. Pos Đào Thị Phường, hội viên Hội bộ đội lâuk xã Cò Nòi heik: “Tuôx seiz qơư di tích no, pêz zos têx lênhx nênhs hla đhâu ntu tsav txênhz, txơưv tsi nhoz qơư tsav txênhz Điện Biên Phuv, taz sik cux pâuz tiêk lok six zov chênhr, iz jiês tuôx ntơưv no, cur ho ndo txos ntu phêv liv co. Đangv, têz qơưk cxiv tsa tượng đài no, zos chiê pêz têx lênhx nênhs môngr jông tsênhv nhoz uô nênhx tâu tuôx ntơưv no ndo txos têx zênhz shôngx liệt sĩ sir tas đas jos trox nya viv têz qơưk”.

  Chiê ndo txos bộ đội, tsôngv box thiêz têx zênhz shôngx liệt sĩ hluôk nênhs yungz phongz li têx côngz lox, txix shông 2002, tỉnh Sơn La tưz cxiv tsa qơư di tích ndo txos têx liệt sĩ hluôk nênhs yungz phongz ntơưv cêr yuôv Cò Nòi. Côngz tsinhx no tưz yênhx qơư zaoz zux cêr chax chês cơưx mênhv trâu têx cxênhx nênhs tov kaz no. Lường Thế Phúc, shux xênhz tsêr cơưv cxênhx 3 Cò Nòi, huyện Mai Sơn pheiz kênh: “Cur lok six txưv haox zos tuz nhuôs tâu xênhz zus ntơưv têz qơưk Cò Nòi, Mai Sơn, Sơn La cux zos qơư muôx di tích lix xưv coaz tsôngv hâur jiês tsav txênhz Điện Biên Phuv. Cur zuôr sir jos cơưv ntơưr chiê tov kaz no tror phuôx huiz cxênhx nênhs tov ntêx li cêr chax chês jông”

          Txơưv tưz hla đhâu cxiv tsav txênhz, taz sik cêr yuôv Cò Nòi zuôr tiêv tiêv zos qơư lix xưv tso pov têx siêz sir jos, gôngr phênhv uô zênhx liv jiês tsav txênhz Điện Biên Phuv; suôv câuv jiês tsav txênhz tir ntâuk tros chauz Pháp. Tsôngv box têx mênhx cxưx xã Cò Nòi heik taz thiêz tỉnh Sơn La heik cxuô zuôr tror uô lơưr cêr chax chês jông co, tror sir jos por vêv thiêz cxiv kho têz qơưk hâur ntu têz qơưk tâu tiêx tul./.

(Lê Hạnh, Trấn Long- Txâur Vax cxeik nhênhv)