Lào Cai “Sir jos uô ntâu đuô oz jiês”, tiv li chak huôv tsar kinh têr cux tsik tâu trơưk luôs hâux lưv tso tơưv?

Ủy ban tỉnh Lào Cai hêik pâuz, Têx tsưr ziv huôv tsar kinh têr-xar hôiv 6 hli hâur shôngk shông 2024 ntơưv thax tsav qơư chuôz ndê lok six cxix cxuô. Taz sik, cux tsênhv yuôr đêz pir li siêz xar, tiv zix zos huôv tsar kinh têr.

Tsênhv tsênhz, Lào Cai li chuôz ndê kinh têr đhâu 6 hli tâu muôx 5,62%, siêz đuô 1,28 điểm pir li shông 2023, taz sik cux tsênhv kik đuô xav trơưk kror luz đraz hâur tas nro têz qơưk. Têx hâux lưv uô nox chênhr li công nghiệp, cxiv tsa, zuôr muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk tsik tâu muôx têx hlôngr yiêz ntâu. Sâu nhiêx txiêx têz qơưk sâuv thax tsav iz đraz hâur shông shông tâu muôx 4.700 tiv đêv ntâu, siêz đuô pir li shông uô ntêx, taz sik nhiv kruôr tâu muôx 37% pir li tỉnh tsưr ziv tso tơưv hâur shông no.

Uô lơưr tsưr ziv huôv tsar kinh têr xar hôiv tas nro shông tâu xar muôx 10%, Sở tsưr ziv thiêz Yưv pênhr tỉnh Lào Cai tưz tso tơưv tsưr ziv chuôz ndê trâu 6 luz hli zar kaz shông. Txix co, uô tsênhz mênhx yênhx têx luôs hâux lưv trâu cxuô nganhx, thax tsav qơư. Zơưv Phan Trung Bá, Giám đốc Sở no puz pâuz:

“Sở Tsưr ziv thiêz Yưv pênhr hêik Ủy ban tỉnh, têx nganhx sir jos chox kriê kriz uô têx luôs hâux lưv, tsưr ziv lok chuôz ndê. Chox kriê iz cxiê jênhv vưv li muôz têx pênhr nhiêx cxiv tsa; tsêx trung đơưk kho iz cxiê dưv anr hâur công nghiệp; zaz zâuv yưv pênhr kriz uô têx dưv anr yiêz, zuôr muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk thiêz hlôngr yiêz sôr. Hêik Sở Tài chính sik côngv đros Cục nhiêx Sê, Cục hải Quan thiêz Ủy ban têx huyện, thành phố, thị xã tsêx trung trâu sâu nhiêx txiêx têz qơưk”.

Đros lênhx tov chor sở, nganhx, thax tsav qơư tror kriz uô yênhx hov jênhv vưv tsênhv njiêz, zơưv Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch Ủy ban tỉnh Lào Cai hêik txos 4 tsưr ziv tsuv tsêx trung uô hâur iz đraz zar kaz shông. Uô ntêx zos sir jos hlôngr yiêz tsưr ziv sêiz car; qênhz shuôk, txo grêk têx ntâuz ntơưr, thor ntâu ziv chênhv… Tiv oz, chuôz cxaz uô côngz xưv canr bôv trâu têx kror hâux lưv chênhr, txar hâux lưv uô trâu chor nênhs muôx txux chi kik. Tiv pêz, sir jos uô tiêr têx chêi, muôx têx tsưr ziv kriz uô thiêz têx ntâuz ntơưr lok cêr chêi. Tiv plâuz zos tsêx trung đơưk kho têx phiv liv trâu doanh nghiệp:

“Ntu đhâu pêz tưz cơưv ntâu, cux muk ndis shuôk ntơưv iz cxiê thax tsav qơư. Taz sik đơưk kho paz trâu chor doanh nghiệp cux tsênhv tsik tâu uô tsênhz mênhx nhoz yênhx kror hâux lưv, iz zav li khoangr yax, đêx tênhv, chor dưv anr đô thị cux li têx dưv anr txơưr tưz hu grus yưv pênhr. Tsuv hêik tiêk tsik tâu đơưk kho, cux tsênhv yuôr ntâu kror hâux lưv tsuv uô”.

Đhâu 6 luz hli hâur shôngk shông, đros tsưr ziv sir jos uô cov uô tâu ntâu đuô taz sik tsênhv uô tsik tâu trơưk li siêz xar, zơưv Đặng Xuân Phong, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai hêik txix nhiv no txos kaz shông, tas nro Lào Cai li cxiv luôs chinhr triv tsuv tror sir jos uô ntâu đuô oz jiês. Zơưv Phong hêik:

“Chiê uô tâu ntâu đuô oz jiês mak pêz tsuv muôx têx hlôngr yiêz. Tsik muôx têx kror yiêz jông, tsik muôx xar tơưv, uô tâu jông, tsênhv cxơưx, tsênhv nyêi mak zuôr uô tsik tâu. Cur hêik sơưr đơưk tsuv sir jos chiê uô cov tâu têx kror yiêz jông đuô”.

Zơưv Đặng Xuân Phong cux hêik Ủy ban tỉnh Lào Cai tsuv huôv tsar cxix cxuô tas nro kinh têr thiêz xar hôiv; tso tơưv phongz yaox sik tưr chiê cxơưz cxiz tas nro sơưr đơưk sir jos kriz uô cov uô tâu tiêr têx tsưr ziv, luôs hâux lưv tso tơưv zos đrêiv lơưr Nghị quyết Đại hôiv Đảng bôv tỉnh jiês tiv 16./.

An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv

Tsuv pâuz lok BHXH txưv zênhv shông 2024

BHXH txưv zênhv zos li chas?

BHXH txưv zênhv zos BHXH têz qơưk tsưr tsix, lênhx nênhs xeir zuôr, thêv nhiêx huv đros zuk phênhv sâu tâu thiêz têz qơưk muôx chei paz nhiêx thêv BHXH chiê lênhx nênhs zuôr BHXH tâu sơưv nhiêx hli so lâul thiêz nhiêx paz uô đaz uô kruô trâu lênhx nênhs co hâur ntu lâuk thâuv tâu tas siv nênhx.

BHX txưv zênhv phênhv nhiêx muôz paz zos li chas? Pêx xênhv tâu sơưv têx liv li chas thâuv zuôr BHXH txưv zênhv?

Tâu sơưv nhiêx hli so lâul niêx hli thâuv txâuk shông so lâul lơưr cui tinhv thiêz txưv 20 shông zuôr BHXH tror zar sâuv.

-Tâu sơưv nhiêx paz iz jiês

-Tâu sơưv nhiêx paz uô đaz uô kruô thâuv lênhx nênhs zuôr bảo hiểm co co tâu tas siv nênhx

-Tâu muôz thẻ BHYT tsi tas nhiêx txiêx thâuv tsênhv sơưv nhiêx hli so lâul, đros thiêz phênhv tâu sơưv BHYT bâuv 95% nhiêx seiz njuôk shuôs, kho moz gênhk.

-Tâu têz qơưk muôz nhiêx paz thêv BHXH txưv zênhv.

Phênhv thêv nhiêx BHXH txưv zênhv 2024

Phênhv nhiêx thêv BHXH txưv zênhv niêx hli: Bâuv 22% phênhv sâu tâu hâur hli zos nênhs lox tôngv xeir chiê thêv trâu cuiv nhiêx hli so lâul thiêz nhiêx uô đaz uô kruô thâuv lênhx tâu tas tuôs; tsơưs tiv zix bâuv chuôz zis pluôs nhoz thax tsav tox siêz phênhv sâu tâu thiêz ntâu yax zos bâuv 20 jiês phênhv nhiêx hli ntơưv qơư.

Phênhv thêv 3 luz hlik lok sik 6 luz hlik lok sik 12 luz hlik iz jiês mak bâuv phênhv thêv hâur hli nhân trâu chor hli thêv nhiêxbảo hiểm ntơư.

Chor nhiêx thêvBHXH txưv zênhv 2024:

Nhiv no muôx 6 hov BHXH, lênhx nênhs xeir zuôr cov huv đros:

-Thêv hâur yênhx hli;

-Thêv 03 luz hlik iz jiês;

-Thêv 06 luz hlik iz jiês;

-Thêv 12 luz hlik iz jiês;

-Thêv iz jiês trâu ntâu shông, taz sik tsi tsênhr đhâu 05 shông iz jiês;

-Thêv iz jiês trâu têx shông tsênhv yuôr đros lênhx nênhs tưz txưv shông tâu sơưv nhiêx hli so lâul, taz sik six hơưv, hnuz nhôngs thêv tsi tâu txâuk, tsi tsênhr đhâu 10 shông.

Zuôr BHXH txưv zênhv 2024

Trơưk li cui tinhv nhiv no, lênhx nênhs cxaz chuôz muôx têx zuôr BHXH txưv zênhv ntơưv cơ quan BHXH cấp huyện hâur thax tsav qơư nhoz (qơư nhoz tax lok sik qơư nhoz ciês).

Têx li heik sâuv zos tas nro chor mông zov chênhr lok BHXH txưv zênhv 2024. Tsôngv box sơưr đơưk muôx têx xeir tsov cxaz chuôz zuôr BHXH txưv zênhv chiê taz por luz nênhx trâu zuk thiêz chor nênhs hâur tsêr thâuv ntu lâul./.

Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv