Huôv tsar chos yuôx đrox njuôz reik đros ju lix chiv xênhz đrox tsuôs

Sở Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz tỉnh Lai Châu heik pâuz ntơưv jiês sik njiz sik thav khav tinhv, yuôx đrox njuôz Sâm Lai Châu zos zav yuôx jông, muôx ntâu tsơưr pưr. Txos nhiv no, ntơưv qơư tưz hu zâuv tâu xar muôx 30 doanh nghiệp tuôx yưv pênhr, tsênhv tu, por hưv muôx nhos 1.200 tsoz sâm, huôv tsar chos 20 ha thiêz nhiv no tsênhv yuôr nhos 3 cxênhz ha liêx têz jông chos zav yuôx đrox njuôz co.

Zơưv Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội sâm Lai Châu heik pâuz: Têx ar têz jông huôv tsar chos chor yuôx đrox njuôz heik sâuv tsuv zos nhoz tox siêz. Têx thax tsav qơư ntơư phênhv ntâu zos tsôngv box La Hủ, Hmôngz, Hà Nhì…uô nênhx nhoz đros trâu ntâu txux chi vênhx huôv jông. Huôv tsar chos yuôx đrox njuôz reik đros uô ju lix tsi tiêk piêr kriê tâu têx txux chi vênhx huôv, yuôx đrox njuôz Lai Châu , tsênhv gra siêz tâu chor yuôx co li têx tsiv gri thiêz:

“Iz heir nênhs nhiêk muôx nhiêk têx txux chi, vênhx huôv jông txơưr tsi siz thôngx, têx li heik co tâu tsôngv box tuôr tsês thiêz uô đreiv hâur niêx shông lok six jông. Tưz uô tâu jông mak ziv uô cov jông đuô thiêz, chênhr viv li đhâu zav tsoz chos no, chor nênhs nhiêv ndis shuôs tox trôngz hâur pêk lơưr zuôr tuôx ndis seiz, đhâu ntơư lok đros tsôngv box ntơưv qơư côngv têx cêr lov jêv, seiz tsôngv box li txux chi vênhx huôv. Cur seiz zos huôv tsar chos zav yuôx đrox njuôz no reik đros uô ju lix mak đhâu têx jiês kruô tuôx ndis shuôs ntux uô si ntơư, lơưr zuôr piêr kriê tâu tsôngv box ntơưv qơư têx txux chi vênhx huôv txos trâu luôs 2 chas thax tsav hâur tas nro têz qơưk pâuz txos”.

Lơưr zơưv Trần Mạnh Hùng, Phưv Giám đốc Sở Vênhx huôv, Thêv thao thiêz Ju lix Lai Châu, ntơưv qơư tưz tso tơưv nghị quyết huôv tsar chos têx yuôx đrox njuôz reik đros por hưv, tuôr tsês cxuô heir nênhs li txux chi vênhx huôv jông thiêz uô ju lix. Iz chas têx qơư ju lix chiv xênhz đrox tsuôs, côngv thôngx  tsênhv krêz uo li: Sin Suối Hồ, lao Chải, Nà Luồng…., tỉnh tsênhv hu zâuv cxuô pênhr jos huôv tsar uô têx xiv huv ju lix jông đros trâu chor yuôx đrox njuôz, kôngz nuv:

“Por hưv thiêz huôv tsar yuôx đrox njuôz sâm Lai Châu li chor nênhs nhênhz chơưv khoa học cux tưz khav tinhv, co zos iz txux chi vênhx huôv jông. Luôs hâux lưv co tsuv tâu uô đros trâu têx jông huôv tsar kinh tế; chos zav yuôx đrox njuôz no đros trâu huôv tsar ju lix thiêz ju lix chiv xênhz đrox tsuôs zos tỉnh iz hâux lưv cux li tsưr ziv hâur ntu zuôr txos. Nhiv no iz cxiê suôv qơư hâur thax tsav muôx jông qơư cux tsênhv sir jos huôv tsar ju lix chiv xênhz đrox tsuôs reik đros chos têx yuôx đrox njuôz”.

Huôv tsar yuôx đrox njuôz yênhx iz luôs hâux lưv uô jông hâur têz qơưk zos tsưr ziv tsênhv tâu ntâu bộ, ngênhx, ntơưv qơư moz siêz txos. Iz chas têx jông lok sâuv kho moz gênhk, cxuô zav yuôx đrox njuôz tsênhv tâu tsiv uô yênhx zav nox paz trâu lênhx nênhs đal jos, uô đêx hâuk…..Ntơưv jiês sik njiz sik thav, hlôngr njêx muôs chor nênhs nhênhz chơưv, nênhs khoa học, cơ quan lês car uô têz qơưk têx hâux lưv cux heik tơưv têx jông huôv tsar yuôx đrox njuôz ntơưv chor tỉnh tox siêz, hâur co muôx Lai Châu.

Zơưv Lê Quốc Thanh, Giám đốc Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk, Bộ Kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz khav tinhv: Huôv tsar yuôx đrox njuôz tsênhv zos iz kro jông uô hlôngr yiêz tsoz chos muôx grik kinh tế siêz nhoz ntâu tỉnh tox siêz, hâur co muôx Lai Châu. Taz sik, cxuô thax tsav, doanh nghiệp tsênhv njiz trâul phiv liv lok qơư sâu zuôr, gri muôs….. Têx li heik co tsuv hlôngr yiêz tsưr ziv uô chiê huôv tsar têx yuôx đrox njuôz reik đros ju lix chiv xênhz đrox tsuôs, ju lix côngv thôngx:

“Zos pêz tsuôk huôv tsar chor yuôx co xưk li iz zav nox xưz, mak zuôr tsi tas yuôx têx muôx jông. Chênhr viv li yuôx đrox njuôz tsuv muôx qơư tsênhz mênhx, muôx chiv xênhz đrox tsuôs, muôx txux chi vênhx huôv jông, reik đros iz côngv thôngx tưs cêr huôv tsar. Chênhr zos li heik co, pêz thiêx tso tơưv hâux lưv huôv tsar chos yuôx đrox njuôz reik đros uô ju lix”.

Thủ tướng Chính phủ nhiv kruôr cir tsaz yênhx huôv tsar yuôx đrox njuôz sâm Việt Nam txos shông 2030, ndar txos shông 2045. Tsưr ziv txix nhiv no txos shông 2030 zos por hưv chiê Việt Nam zav yuôx đrox njuôz co đros trâu tsưx phưv huôv tsar jôngr, por hưv têx chiv xênhz đrox tsuôs. Sir jos cov txos shông 2030 chos tâu Việt Nam chor yuôx đrox njuôz heik sâuv tax 31 cxênhz ha thiêz 100% têx liêx têz sâm Việt Nam tâu muôz ntơưr côngk nhav thax tsav chos thiêz tơư kriê cêr./.

                                     Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Sir jos cxiv tsa thax tsav qơư jông uô nênhx nhoz

Tưz tsik zos yênhx qơư chos têx txir ntông nto bê, jok Nghĩa Hưng, xar Mường Cơi tsênhv zos jok xuz thơưx ciês nhoz huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz jông trâu hli 4/2023. Jêx jok yiêz jông no muôx chor cêr muk lok lox đar, 100% tâu uô zos cêr bê tông thiêz luôv poz jêz, oz saz ntus cêr zos têx faz nja vax thiêz têx pax tơưs jông jav… Pos Lê Thị Hồng Gấm, nhoz jok Nghĩa Hưng hêik, têx kror uô tâu zâu, taz sik muôx tsiv gri lox, hêik tơưv tâu pêx xênhv nhoz no li têx sir jos hâur cxiv tsa jêx jok yiêz jông:

“Têx shông uô ntêx, pêx xênhv nhoz no tsênhv tsik tâu sir jos por vêv tênhv qơư, cux lax hêik sơưr đơưk uô. Chi bộ, ban sêiz car jok oz pêz shông no tsuv lok six sir jos, uô ntêx hlo. Muôx chor lênhx tov uô ntêx hlo li co mak pêz tsuv uô trơưk xưz… Nhiv no muôx qơư trâu têx vuôz tsuôz huv cui tênhv, jok tso tơưv cui  tênhv, hêik txos mak pêz cux uô trơưk tas hur si”.

Thôngx ziv, thôngx siêz co zos piz txix muôx chor lênhx tov uô ntêx hlo nhoz jok Nghĩa Hưng. Txix hâux lưv zôngx ziv txos lax uô, zơưv Nguyễn Văn Cường, bí thư chi bộ uô tsar jok tsik so zos nênhs uô ntêx hlo, uô uô ntêx chiê pox nhuôs sơưr đơưk uô trơưk. Zơưv Nguyễn Văn Cường hêik pâuz:

“Tsênhv tsênhz zos tsuv hêik đros uô, kror tưs phiv liv mak zuk muk paz thiêz đros uô ciês mak pox nhuôs zuôr sir jos uô đuô. Iz zav li jok Nghĩa Hưng huôv tsar tu zus tsuv uô đros por vêv tênhv qơư. Viv li cur chuôz zis tưz kriz uô 2 luz kror biogas, chor kror chiê trâu têx vuôz tsuôz, tsik so uô vêv xênhz têx tsêr guôx, thoz huk têx cưx, kror tso đêx… yax kriê chiê pox nhuôs sơưr đơưk uô trơưk”.

Ndo txos chor hnuz xuz thơưx ciês kriz uô cxiv tsa Nghĩa Hưng yênhx jêx jok yiêz jông, zơưv Hà Văn Phương, Bí thư đảng ủy xar Mường Cơi, huyện Phù Yên hêik pâuz:

“Jok li qir piz uô lok six phiv liv, cêr vax tsêr cxuô zav tsik tâu jông, pêx xênhv jênhv pâuz tsênhv kik. Ban chox kriê xar muk cơưv pêx xênhv, thor pêx xênhv ziv chênhv lok têz qơưk têx cêr chêi, tsưr ziv uô thiêz tâu pêx xênhv thôngx ziv paz. Tiv zix zos bí thư chi bộ sir jos siêz, phuôx huiz tâu nênhs sơưr thơưx ntơưv thax tsav qơư li pưk txux, paz trâu pêx xênhv sir jos đros uô. Txos nhiv no, Nghĩa Hưng tưz hlôngr yiêz ntâu, cêr cxuô zav tâu yưv pênhr, vax tsêr lox jông, cêr muk lok hâur jêx jok lox, hur jông đuô…”.

Đros co pox nhuôs nhoz Nghĩa Hưng luz nênhx cux hlôngr yiêz ntâu. 3 shông tror lok no, jok tsik yuôr ziv chuôz zis pluôs thiêz zuôr xar pluôs tưs. Shông 2022, pox nhuôs li phênhv sâu tâu muôx 42 triệu đêiv iz lênhx nênhs iz shông. Trơưk chuôz zis tuôx kriz uô nox ntơưv Nghĩa Hưng txix chor shông 1966, njiê pov tâu têx hlôngr yiêz ntơưv thax tsav qơư no, zơưv Nguyễn Văn Thuận, nhoz hâur jok shir phaz hêik:

“Pêz zuôr sir jos chiê uô chak cov tuôr truôx tâu jêx jok yiêz jông no. Ciês cur chuôz zis txix co cux hlôngr yiêz lok ntâu kror, hla đhâu yêiz pluôs lơưv. Hêik cxuô mak bí thư uô tsar jok  tưz đros uô ntâu shông lơưv, hêik pox nhuôs, đros đrêiv pox nhuôs thiêz paz trâu pox nhuôs lok six ntâu”.

Thax tsav ar đaz tuôs chos kok ntông, poz cưk tsik txâuk nox, tsik txâuk hnar nhiv no tưz muôx têx txir ntông njuôz xiêz, đros ntâu tsưr ziv uô nox tâu truôx jông. Jok Nghĩa Hưng muôx 120 ntâu ziv chuôz zis, mak muôx 50 ziv chuôz zis tu zus zâu thiêz tov thơưx. Thax tsav chos poz cưk txix 200 ntâu héc ta grêk txos yuôr 60 héc ta. Tas nro jok muôx 100 ntâu héc ta jôngr chos, 50 héc ta ntông nox txir… Tiv zix, zơưv Nguyễn Văn Cường đros pêx xênhv hâur jok Nghĩa Hưng tưz cxiv tsa tâu iz kror cungz bê trâu têx txir ntông nhoz sâuv thax tsav Phù Hoa no:

“Cur đros chor thành viên yênhx lix hợp tác xã ntông nox txir shông 2018. Txos shông 2020, hợp tác xã chor txir thênhx caz kaz jiz tâu cungz jênhv OCOP hov 3 cấp tỉnh. Shông 2022 tâu kruôk zos têx hax huv kaz jông nhoz tỉnh Sơn La. Cxiv tsa côngz bê, gra siêz tsiv gri, paz muôx phênhv sâu siêz trâu chor thành viên… Co zos têx tsưr ziv mak hợp tác xã sir jos kriz uô”./.

Thủy Hạnh-Lik Thox cxêik nhênhv