Tuz lênhv piêr lok traz fov lox 37mm tuô tros châuz  tsar yêz  ntux ntơưv Điện Biên Phủ

Hâur cxiv tsav tir ntâuk tros châuz Điện Biên (1954), tros châuz Pháp thâuv tưs cux njênhs, lơưr muôx tuz tros chôngz, xav hur si 16 cxênhz lênhx, tâu bax muôx ntâu zav fov, yêz tir muôk txưr.......

Tros châuz chor yêz za zos muôx chor yêz 227 luz tso bôngk, 101 luz yêz ntux za thâux xa têx chuôz zênhx, muôk txưr cxuô zav muk lol sâuv tas nro Đông Dương, tros châuz Pháp xav tinhv zuôr tir ntâuk txênhz tâu zênhx tsav tros, muôz Điện Biên Phủ uô yênhx qơư truôx khor tir ntâuk chor tuz lênhv Việt Nam. Taz sik lok sâuv muôx traz fov lox tuô yêz ntux ntơưv vuôk har Điện Biên Phủ zos iz kro tros châuz tsi ndo phax txos, viv tsi tiêk tsưx phưv thax tsav qơư co, paz pêz chor tuz lênhv tir ntâuk tuô tros châuz, têx traz fov no tsênhv tir tuô têx yêz za tsi chiê tuz tros châuz Pháp tuôx tâu trâu Điện Biên Phủ, uô tros châuz cxơưx, tsi pâuz uô faz tsưr ziv tưs; txix ntơư, pêz chor tuz lênhv Việt Nam thiêx tir ntâuk zênhx tros châuz Pháp tsưx phưv thax tsav qơư co. Tror ndo txos thâuv ntêx gra traz fov lox co muk trâu qơư tir ntâuk tros châuz, zơưv Phạm Đức Cư, lênhx tuz lênhv lâul nhoz tiểu đoàn 394, Trung đoàn fov lox 367 heik pâuz:“Thâuv muk trâu qơư tsav tros, pêz taz viv muk uô ntêx hlo, txix hâur hlik hli 1/1954, qir sơưr cêr txix thax tsav Tuyên Quang muk trâu Nà Nhạn, Điện Biên tas 17 hnuz hmo. Tsênhv thâuv co, fov lox hnhar muôx 2 tênhr ntâu đros ntâu zav chuôz zênhx, yêz, muôk txưr uz no....lok six hnhar. Tros châuz Pháp mak ntâuk tuô tsi so têx cêr muk lol, thêir pêz chor tuz lênhv hâu cêr tir ntâuk tsav, lok six phiv liv muk đhâu”.

Nhiv kruôr yênhx lix, Trung đoàn fov lox 367 tưz tâu tso tuôx tir ntâuk tros châuz nhoz Điện Biên Phủ, paz zov chênhr tir thêir tros châuz têx yêz ntux za muk lol chơưv paz tuz tros, chênhr viv li thâuv uô kaz tưz tuô thiêz tir thêir tâu tros châuz têx yêz ntux heik sâuv. Txix hnuz 27/3/1954, tros châuz têx yêz ntux tưz tsi muôx iz luz tuôx tâu txos yar yêz za Mường Thanh hlo.  56 hnuz hmo sir jos tir ntâuk tsav, trung đoàn fov lox 367 tưz tuô pôngz 52 luz yêz ntux, tuô trâul 117 luz yêz txơưr đuô, uô trâu tros châuz Pháp nhoz tsav tros Điện Biên Phủ cxơưx. Zơưv Phạm Đức Cư, tuz lênhv lâul Điện Biên, tiểu đoàn 394, Trung đoàn fov lox 367 heik pâuz nzir:“Pêz truz gra tâu fov muk txos jê qơư tsav tros tơư trôngz Độc Lập-qơư chor thơưx tuz tros nhoz, lơưr cux tsi pâuz hlo. Thâuv co pêz nhoz kuôk đêz lơưr 300 thiêr xưz. Pêz truz gra muk hmo ntux, tsi tơưk tênhz, tsi tơưk tsâu, tsi car uô cax, uô đror iz kro kror tưs li, taz sik fov mak hnhar li ntơư. Nriêr tâu qơư, hâur hnuz 25/01/1954, pêz tror txeik tâu mông cov truz fov tror kaz chiê hlôngr đuô tsưr ziv “Tir ntâuk sei, zênhx tsav sei, ntâuk txos tưs zênhx txos ntơư”. Tas nro sơưr đơưk thâuv co lênhx tưs cux gênhk, tsi muôx đas jos lơưv, taz sik txơưv li chas cux tsuv sik thôngx siêz, sir jos uô trơưk”.

Chênhr jiês truz fov tror kaz no, lênhx tuz lênhv Tô Vĩnh Diện tưz muôz zuk chêr grêix lok thêir xiêz fov chiê fov tsi trâul pôngz trâu cưx ha toz. Khov têx tuz lênhv siz paz, thôngx siêz jông li co hâur cxiv tsav tros Điện Biên Phủ, pêz chor tuz lênhv tưz tir ntâuk tâu zênhx tros châuz trơưk tsưr ziv xar. Suôx câuv cxiv tsav tros, pêz chor tuz lênhv tir ntâuk tuô yêz za tưz tuô tâu pôngz xav hur si muôx 62 luz yêz ntux, tuô uô tsi jông 117 luz yêz txơưr đuô, cxơưz đas jos trâu tuz lênhv sir jos tir ntâuk tsav nhoz cxuô txox hâu cêr uô tiêr luôs hâux lưv tir ntâuk tros châuz tsưx phưv qơư nhoz. Zơưv Phạm Đức Cư, tuz lênhv lâul tir ntâuk tros châuz Điện Biên nhoz tiểu đoàn 394, Trung đoàn fov lox 367 tror piêr đuô:“Pêz tir ntâuk thax tsav Điện Biên no 2 saz puôr tuôx uô cê, yênhx iz qơư 4 faz kror tưs cux thêir ntov nti, viv li thâuv ntâuk trâu Him Lam tas cik sơưr nzor hnuz 13/3/1954, tros châuz Pháp hu tas nro chor tuz tros tuôx tir ntâuk tsav taz sik thâuv pêz tâu chei tsav fov tuô mak tros châuz Pháp thiêx pâuz pêz chor tuz lênhv tưz muôx fov lox, lơưr cux tsi ndo phax txos hlo”.

Fov lox tuô yêz ntux tưz yênhx iz kro uô tros châuz Pháp nyei trưs hâur cxiv tsav tros Điện Biên Phủ 1954. Têx jax pêv piêr lok cêr tir ntâuk tros châuz thâuv ntêx cux tsênhv nhoz đreiv hâur sơưr đơưk đruôz siêz tsi plox đros trâu đeiv đuôz puôz heik lol pêz chor tuz lênhv thâuv ntu co sik đros truz fov lox tir ntâuk tros châuz hâur xã Nà Nhạn, TP Điện Biên Phủ, zos iz kro uô trâu sơưr đơưk seiz njiê pov tsênhz, txix Đảng, zơưv Hloz Hôx tsưr ziv chox car, pêz têx tuz lênhv, tsôngv pêx xênhv tưz sir jos sik thôngx siêz tir ntâuk tros châuz tsưx phưv têz qơưk tiêx tuk./.

Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv