Piêr kriê heir nênhs Mảng nhoz Lai Châu têx txux chi vênhx huôv jông trâu côngv thôngx pâuz txos

Zơưv Pàn Văn Dao, nhoz jok Nậm Sẻ, xã Vàng San, huyện Mường Tè heik pâuz: Nênhs Mảng lơưr tsưr ziv xar li no, ntux zos niêv zos txir, pox sâuz zơưv sâuz, sâuz por hưv tas iz ntiêx têz, tso nas, tso đêx, tso nôngz kôngz, nôngz tsiêx cxu... lok trâu ntiêx têz. Chênhr viv li, đros trâu txi côngv pos zơưs, iz chuôz xênhv, zos txi têx nôngz kôngz nôngz tsa:

“Nênhs Mảng têx chei iz txưv thâuv ntêx chor lâul chox nox chox uô lok, thâuv tưs nox mor blêx yiêz zos hu pos zơưs, têx lâul tâu tas siv nênhx lok đros nox đros hâuk, đros por hưv por zơưv chiê uô kôngz lôngk sâu tâu nju, tu tsiêx cxu trơưk têk, tsi trâul yeiz, trâul txov, têx tuz nhuôs sir jos khưr huôv tsar uô nox, uô tsơưs tâu ntâu, uô ntâu txâuk nox txâuk hâuk. Đảng chox kriê cov nhoz uô cê yênhx jok, sik thôngx siêz, siz hluz siz paz...”.

Muk seiz shuôs jok heir nênhs Mảng thâuv sơưr đơưk uô têx liêx têz tas, zôngx ziv seiz pov têx lênhx pox niêv siz zâuv jâuv yênhx paz, yênhx pơưs uô pax ntâuz, xơưs tsôngk tril yo hnar. Pox niêv heir nênhs Mảng têx tsôngk hnar mê njik jông xưk li nênhs Poz Ziz li, yo fuô plaz, muôx ntiês yo, nhiêk khơưv, hnar tiêz ntêr. Iz luz yo puôr lênhx tâu xơưs uô ntiês, tik nhiêk khơưv nhiêx lok six jông. Taz sik, iz kro txơưr tsi thôngx hlo, co zos pox niêv heir nênhs Mảng lơưr câur iz txox fuôv đơưz trâu iz chêr, nriê xor liêz. Pos Lò Thị Chướng, nhoz jok Nậm Sảo I, xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn heik: Đros thiêz chor nxeik heir nênhs Mảng, têx tsôngk hnar tsi tiêk zos chiê pâuz tsênhz heir nênhs ntơư, zov chênhr zos seiz njiê têx kaz côngz xơưs uô têx chêr tsôngk hnar luôs zuôr pâuz tâu tus nxeik co gruôs thiêz txơưx huôv tsar uô nox uô hâuk:

“Lênhx pox niêv heir nênhs Mảng mak tsuv muôx yo, muôx tiêz thiêz fuô câur, nrôngz trâu. Nênhs Mảng luz yo cux tsuv đei nhiêx, đei hlơưs trâu thiêx khax jông. Nhiêx mak tsuv đei 2, 3 zav nhiêx. Yo cux zos zuk chiv chir txiêr xơưs, xơưs tâu li nriê xor, đei nhiêx trâu.... Heik lok heir nênhs Mảng têx tsôngk hnar thâuv nzor, zos tsi muôx txox fuôv câur mak tsi zos nênhs Mảng”.

Xênhz thiêz hloz lox nhoz tox siêz, niêx hnuz puôr lênhx hnor nak, nôngs kuôx, blôngx hmaz blôngx ntông njuôz xiêz, chuô lêiv txiêk viv li nênhs Mảng thâuv tưs cux uô nênhx cax siêz lus. Thiêz cux qir txix co, lơưr xar tsưr ziv sênhr suôz heik cưr cxiêx, hu gâux uô si lov jêv heik lol têx cêr khưr, huôv tsar uô nox hâur luz nênhx niêx hnuz. Nhoz tox siêz, têx suôz đruôl, suôz trax đror nthuôr uô si lov jêv zos lênhx tưs hnor cux uô trâu siêz cuz lus, xar sênhr chêr đros uô lov jêv. Têx nuv uô li: Chos blêx, hlêis blêx cux tâu chor pox niêv heir nênhs Mảng muôz uô yênhx têx txux chi đhiê uô si lov jêv. Niêv lâul Vax Thị Thơm, nhoz jok Nậm Sảo I, xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn heik:

“Cur đros nthuôr uô heir nênhs Mảng têx txux chi lov jêv no pov muôx lok six ntâu zav, heik lol zuk heir nênhs li txux chi vênhx huôv, cêr xênhz huôx hâur niêx hnuz. Iz zav li txux chi đhiê uô si lov jêv tuôr cxur, heik lol pêx xênhv cêr khưr uô nox, uô liêx têz”.

Lơưr zơưv Trần Mạnh Hùng, Phưv Giám đốc Sở Vênhx huôv, thêv thao thiêz ju lix Lai Châu, tsôngv box Mảng nhiv no muôx luz nênhx txov nhêv đuô hur si pir li têx heir nênhs tsơưs hâur Lai Châu thiêz ntâu txux chi vênhx huôv cux jux juk trâul pôngz plox tas. Taz sik, khov Tỉnh ủy li Nghị quyết 04 thiêz HĐND tỉnh Nghị quyết 59 cui tinhv iz cxiê tsênhv chei lok por hưv, tuôr tsês têx txux chi vênhx huôv jông tsi chiê pôngz plox đros trâu huôv tsar ju lix, txos nhiv no, tsôngv box Mảng tưz cxiv uô đuô tâu ntâu ntênhs hội khênhr tsưr tsix hâur niêx shông cux li têx hâux lưv uô thâuv nzor.

“Nhiv no têx heir nênhs tsơưs li: Mảng, Cống, Lự, Si La têx ntênhs hội tâu muôz tso hâur bê ntơưr tsưr tsix uô hâur yênhx shông thiêz tâu paz max nhiêx txiêx cxiv uô đuô, por hưv tsês chiê. Đros thiêz nênhs Mảng cux tsênhv tuôr tsês thiêz uô đreiv iz cxiê ntênhs hội jông li: Nox mor blêx yiêz, txênhv tsêr yiêz, tsiêz hli đra luz iz hlik hli ntux. Đros trâu co zos por hưv, tuôr tsês heir nênhs Mảng têx txux chi, nuv uô thâuv nzor tsi chiê pôngz plox, ntơư zos txux chi hiêz tơưz, hiêz lêr tsênhv tâu tsôngv box tuôr tsês, huôv tsar uô đreiv”./.

Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Tưr gruôv gox đêx, chêix câuk za hâur thax tsav Phù Yên

        Hâur thax tsav qơư jông jav đros trâu tus niêv đêx nyiêz  hur, chor tưr gruôv gox đêx shir phaz lov jêv lul, muôx chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk. Muôx zuôr xar 100 lênhx, phêiz uô 9 paz paz, zos chor chuôz zis  tuôx txix cxuô xã nhoz trơưk oz saz ntus đêx hâur thax tsav huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La thiêz đrôngl Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, sik tưr gruôv gox đêx muk đêz 100 thiêr. Hâur jiês tưr gruôv gox đêx no, tưz uô trâu chôngz lênhx kruô tuôx sêiz huv đros siêz nhiêv. Zơưv Nguyễn Tiến Sỹ, nhoz đrôngl Việt Trì, tỉnh Phú Thọ - zos chor tưr tâu hov iz shir phaz lul hêik pâuz:

        “Jiês tuôx tưr gruôv gox đêx no, zos tuôx sik đros phêiz kênh cxuô faz tsưr ziv gruôv gox thiêz tsuv sir jos gruôv gox đêx cov tưr tâu hov iz. Thiêz pêz tưz tuôx trâu ntơưv no hnuz uô ntêx chiê cơưv shâuv gruôv gox đêx cov sưv đros. No zos thơưx jiês cur tuôx trâu Phù Yên, sêiz pov cxuô qơư hâur thax tsav co jông jav hênhr”

        Ciês ntơưv saz ntus đêx zos qơư chêix câuk za muk đhâu cxuô đras liêx thiêz têx tox trôngz, câuv har thiêz têx vax chos tsoz chos ntông nox txir jông jav. Đros co, chor chêix câuk za cux uô trâu thax tsav qơư co ziv jông jav đuô thiêz uô trâu tsôngv kruô sêiz tsik đhuôr. Pos Nguyễn Hồng Nga, iz lênhx kruô nhoz Hà Nội tuôx sêiz shuôk têz qơưs shir phaz lul hêik pâuz:

        “Đhâu pâuz tâu huyện Phù Yên zuôr kriz nthuôr uô cêr lov jêv tưr gruôv gox đêx thiêz chêix câuk za, sêiz shuôk  cxuô đras liêx, sêiz shuôk têx tox trôngz, câuv har jông jav. Hnuz no, cur thiêx tuôx sêiz tưr gruôv gox đêx, cur sêiz pov thax tsav qơư no muôx chuô lax nziês đros trâu têx tox trôngz câuv har đros trâu cxuô đras liêx jông jav hênhr”

          Hnuz hội vênhx huôv, ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs, hâu nov huyện Phù Yên tưz kriz nthuôr uô ntâu cêr lov jêv, paz phênhv cxơưz cxiz tsôngv px hâur thax tsav huôv tsar truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx niêx hnuz tsik chiê pôngz plox thiêz muôx chôngz lênhx kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs txos huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La, cov tsôngv px muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx chox lok cxiv kho chuôz zis, iz thênhv jux juk muôx luz nênhx tsâu sor./.

                                             Tsu cxêik nhênhv-Lê Hạnh/VOV Tây Bắc