Hlôngr yiêz nhoz jok pluôs La Hủ

Tix lâus Phản Lê Xa nhoz jok Tân Biên, xar Pa Ủ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cux tsênhv ndo njôngr oz pêz shông tror đrav ntêx đros pox nhuôs grêk lok yênhx lix jêx jok. Hnuz co, canr bôv chiến sĩ Zênhx Pênhz phax Pa Ủ tưz hêik tix lâus txir zos zơưv Phản Xạ Chô-nênhs muôx suôz bê hâur côngv thôngx hêir nênhs La Hủ chox cêr, hla đhâu têx trôngz jôngr chiê muk trâu yênhx chuôz zis hêik pox nhuôs sơưr đơưk tso tsês cêr uô nênhx tsir têz, tsir qơư, nhoz tsik truôx qơư chiê lok nhoz ntơưv jêx jok yiêz.

Chor bôv đôiv Pênhz phax tưz tsês six hơưv chiê nox, nhoz đros pox nhuôs, paz cơư ntông, uô tsêr, kriê trâu pox nhuôs tsưr ziv chiê chos blêx liêx, chos jâuz tâuv, tu zus tsiêx cxu, kêiz ol… Txix co, cêr sik côngv nhoz quân thiêz pêx xênhv ziv hnuz ziv truôx jông đuô. Tix lâus Phản Lê Xa hêik:“Vax tsêr tưz tâu bôv đôiv Pênhz phax Zênhx Pa Ủ uô trâu pêx xênhv, viv li nhiv no pox nhuôs tưz muôx tâu vax tsêr nhoz. Txix thâuv muôx tsêr nhoz niêv côngv siêz, pox nhuôs tưz tso siêz khưr uô nox, kinh têr cux tưz muôx đuô. Lok tu zus mak bôv đôiv tuôx paz, hêik cov uô vêv xênhz tsêr guôx viv li caz moz cux muôx tsơưs đuô. Pox nhuôs luz nênhx ziv hnuz ziv muôx đuô thâuv ntêx”.

Jok Nhú Ma, xar Pa Ủ (Mường Tè, Lai Châu) puôr lênhx zos mênhx cxưx La Hủ zênhx nhoz cav sâuv têx tox trôngz siêz hâur têx har jôngr. Têx hnuz xuz thơưx bôv đôiv tuôx jêx jok hêik lok pox nhuôs cux tsik mnôngs, tsik xar uô trơưk. Taz sik nênhs muôx suôz bê hâur jok tưz tâu huiz tôngv chiê paz đros hêik pox nhuôs sơưr đơưk. Zơưv Lý Xạ Pu-nênhs muôx suôz bê hâur jok Nhú Ma, xar Pa Ủ, huyện Mường Tè puz pâuz:“Tsuv sir jos hêik trâu pox nhuôs sơưr đơưk pâuz, têx kror tưs uô tâu, têx kror tưs uô tsik tâu. Chiê taz por trâu pêx xênhv luz nênhx tâu huôv tsar jông, cur sir jos hêik kriê pox nhuôs khưr uô nox, cov muôx txâu nox txâuk hnar. Nhiv no phiv liv tiv zix zos hêik shux xênhz tuôx cơưv ntơưr mak sir jos yax kriê, hêik pox nhuôs sơưr đơưk chiê têx tuz nhuôs tuôx cơưv ntơưr cov cxix cxuô”.

Xar Pa Ủ muôx 870 ziv chuôz zis, 3.700 lênhx nênhs, hâur co hêir nênhr La Hủ tsav muôx 98% ntâu. Ntơưv no zênhx tâu pâuz txos zos thax tsav qơư pluôs thiêz pôngz kaz; muôx têx ntu chor chuôz zis pluôs lơưr tsưr ziv kuz tsav muôx 95%.

Khov muôx lưx lươngv pênhz phax sir jos đros uô, sir jos yax kriê, hêik pêx xênhv grêk lok thax tsav qơư kik chiê yênhx lix jêx jok, kriê trâu sơưr đơưk huôv tsar têx tsưr ziv uô nox, tu zus tsiêx cxu… viv li chor chuôz zis pluôs nhiv no tâu txo grêk txos yuôr muôx 77% ntâu lơưr tsưr ziv yiêz. Kror tsuv hêik zos thax tsav qơư huôv tsar tâu xar muôx 300 héc ta tsoz chos yiêz li: sâm, txir hơưk, txir suôz câur, cuêv fix, txir thênhx caz, txir khơưz đuz. Thiếu tá Ngô Văn Phương, Chinhr triv viên Zênhx Pênhz phax Pa Ủ, huyện Mường Tè puz pâuz:“Cấp ủy, chinhr quyền thax tsav qơư thiêz bôv đôiv pênhz phax yax kriê, hêik pêx xênhv sir jos cxaz chuôz uô truôx lok chinhr triv, vênhx huôv, xar hôiv; yax kriê pêx xênhv uô truôx jông lơưr Đảng, Têz qơưk têx tsưr ziv, cêr chêi. Thôngx cxix, pêx xênhv tsik so sir jos đros bôv đôiv pênhz phax thiêz thax tsav qơư cxaz chuôz por vêv ntus đriv, tuôr truôx tsưr qênhx thax tsav, ngaz tuk ntus đriv têz qơưk; tuôr truôx ngaz tuk chinhr triv thiêz ngaz tuk xar hôiv sâuv thax tsav”.

Têx luz tsêr yiêz khor truôx nhoz Pa Ủ ziv hnuz ziv muôx ntâu, hlôngr trâu chor tsêr kuz kâus kiz jik thâuv ntêx; chor liêx têz poz cưk, blêx liêx thiêz ntông nox txir pov muôx nhoz cxuô qơư…co zos têx kror hlôngr yiêz nhoz hêir nênhs  La Hủ jêx jos nhiv no./.

                                                                 Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv

Cưk yuôx Trần Quang Mạnh sir tas đas jos tsưr ziv chơưv kho moz trâu pêx xênhv tox siêz Yên Bái

          Bác sĩ chuyên khoa 2 Trần Quang Mạnh li iz hnuz uô hâux lưv khênhr zos qir muk yênhx qar qơư chơưv kho moz chiê nus thiêz seiz njuôs moz trâu yênhx lênhx nênhs moz. Têx lênhx nênhs moz zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, tsi pâuz heik luk choz tsiz, tix lâuk thav luk mênhx cxưx. Đhâu co, pox nhuôs cê muôx cêr shir phaz, cê zôngx ziv heik cxix cxuô zuk têx moz trâu cưk yuôx pâuz. Shông 2007, thâuv cơưv tiêr Tsêr cơưv Đại học y Thái Nguyên, cưk yuôx Trần Quang Mạnh tror lok uô côngz xưv ntơưv Tsêr kho moz đa khoa Nghĩa Lộ nhoz faz Tây tỉnh Yên Bái, zos tix lâuk qơư nhoz uô nênhx hloz lox thiêz cux zos thax tsav muôx chôngz tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs li Thái, Hmôngz, Cho, Khơ Mú...nhoz uô nênhx. Ciês têx hnuz thâuv nhiv kruôr uô côngz xưv, tix lâuk tưz xav tênhv tsuv sir jos chiê phưx vưv tsôngv box. Cưk yuôx Trần Quang Mạnh heik:“Xav lok vax tsêr, chuôz zênhx cxuô zav cux tsi tâu tuôv zênhv  trơưk li zuk xar, taz sik zuk nhiêv uô hâux lưv nhoz no, viv pox nhuôs lok six txov nhêv. Cur pov shir phaz tiv zix thâuv chơưv kho tâu trâu têx lênhx nênhs trâus moz hnhar. Iz jiês li ntơưv ho tâu tsôngv box sâu ntơưr lok sik uô tsâus đhâu mạng xã hội, lok six jông siêz”.

          Xar cxuô faz tsưr ziv chơưv kho moz trâu lênhx nênhs moz, tiv zix zos nênhs moz pluôs thâuv muôx moz gênhs tsuv muk tsêr kho moz chiê kho moz, cêr muk lok phiv liv, cê pôngz ntâu nhiêx txiêx, cưk yuôx Trần Quang Mạnh tưz uô ntêx nyuôk cơưv shâuv têx tsưr ziv yiêz chơưv kho moz li: fuô moz hlôngr poz kêx cxa, fuô moz lok chax kâuv, kho moz trâuv, plaz hnhur... Ntâu nênhs moz thâuv tâu tix lâuk tsoz phưz, kho jông moztưz seiz tix lâuk jông li iz lênhx nênhs cxênhz jê hâur chuôz zis. Niêv lâuk Đinh Thị Nga, tsênhv tsoz phưz tul txir nhiv kruôr fuô moz ntơưv tsêr kho moz puz pâuz:“Cur tul txir nhoz tsêr lok six moz, tuôx no tâu têx cưk yuôx sir jos tsoz phưz. Cưk yuôx Mạnh tsar khoa tas cik tưs cux tuôx seiz nus, tôngv vênhx chuôz zis tso siêz. Cur tul txir tưz tâu fuô moz 2 hnuz no, đas jos cux tưz jông đuô lok six ntâu”.

          Nhiv no zos Phưv giám đốc cux zos Tsar khoa Ngoại tsêr kho moz, cưk yuôx Trần Quang Mạnh thâuv tưs cux heik zuk li cán bộ, nhân viên tsuv pheiz kênh, pâuz tsênhz lênhx nênhs moz li luz nênhx, li ntơưv thiêx li uô jông lênhx cưk yuôx hâux lưv mak xã hôiv choz zok. Tix lâuk thâuv tưs cux tuôr tês kriê ciês cxuô luôs hâux lưv, yênhx tưv trâu têx y bác sĩ hluôk, tiv zix zos têx tsưr ziv yiêz chơưv kho moz.Zơưv Phan Thanh Tôn, Giám đốc Tsêr kho moz đa khoa thax tsav Nghĩa Lộ puz pâuz, cưk yuôx Trần Quang Mạnh txơưv uô hâux lưv tưs cux uô tiêr jông jênhv vưv, tiv zix zos hâux lưv cxiv tsa thiêz huôv tsar têx kỹ thuật yiêz nhoz chuyên nganhx ngoại khoa. Txix co, gôngr phênhv đros cán bộ, nhân viên hâur taz viv tsoz phưz jông trâu 150 cxênhz ntâu nênhs moz tuôx seiz njuôs thiêz kho moz iz shông, hâur co muôx 20 cxênhz ntâu jiês nênhs moz tuôx nhoz ciês ntơưv tsêr yuôx chiê kho moz:“Cưk yuôx Mạnh zos lênhx cưk yuôx iz siêz viv nênhs moz, txơưv nênhs moz nhâuv li chas thâuv njiz cưk yuôx Mạnh cux puôr lênhx shir phaz tuôx. Hâur khoa cưk yuôx Mạnh têx shôngk đhâu tưz krêz uô tâu lok six ntâu kỹ thuật yiêz lok fuô moz hâur siêz, plaz hnhur, siêz, trâuv, fuô tâu moz trâu mê nhuôk tsi tâu muôx 1 shông hnuz nhôngs cux uô tâu jông. Nhiv no tsêr kho moz đa khoa thax tsav Nghĩa Lộ tưz krêz uô 73% têx kỹ thuật. Đros iz tsêr kho moz tox siêz li no mak cux tưz lok six sir jos”.

          Đros têx sir jos viv nênhs moz, cưk yuôx Trần Quang Mạnh tưz jênhv tâu ntâu ntơưr kruôk txix têx cấp, nganhx, đros tix lâuk Mạnh, phênhv huv lox tiv zix chênhr zos tâu tsôngv box têx mênhx cxưx sâuv thax tsav thiêz fôngx zưs njênhs njôngr, nziv hluz. No zos đas jos paz tix lâuk tror gôngr côngv, chox têx jix vuv y tế muôx tsơưr lươngv siêz lok kho moz trâu tsôngv box ciês nhoz y tế tiv phaz./.

                                                         Trịnh Xuân-Txâur vax cxeik nhênhv