Hloz Hôx nhoz trơưr hêir nênhs Ê Đê têx suôz cưr cxiêx

Nghệ nhân H’Lan Niê (bê khênhr hu zos Aduôn Thoại) nhoz Buôn Kla, xã Dray Sap, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk puz pâuz: Txix thâuv nzor, Hloz Hôx li đuôz shav thâuv tưs cux tâu heik txos hâur têx jax cưr cxiêx trâur lâuk Ê Đê, seiz chuôk li luz hnuz kuz sâu ntux tơưk pov cêr muk lơưr Đangv, sơưr tơưv txênhz tir ntâuk tros châuz chiê muôx tâu luz nênhx txưv zơưx ngaz tul trâu mênhx cxưx, jông chuôk li hluôr tơưk pov cêr thâuv hmo ntux chox pox nhuôs muôx tâu luz nênhx tsâu sor li nhiv no. Têx jax cur cxưx trâur lâuk lok Hloz Hôx zôngx ziv mnôngs, zôngx ziv tâu ntâu lênhx nênhs nhiêv txos. Thâuv nghệ nhân heik, têx luk cưr cxiêx đros thiêz suôz đing buôt, đinh năm lok six jông mnôngs. Nghệ nhân H’Lan Niê pheiz kênh:“Thâuv heik cưr cxiêx lok Hloz Hôx mak lênhx nênhs heik khênhr piêr lok Hloz zos lênhx nênhs lênhs tov txơưx njê. Hloz muk txos tưs nhoz co muôx cêr txưv zơưx. Hloz zos lênhx nênhs paz tsôngv box ntâuk zênhx trâus châuz Pháp thiêz Mỹ thâuv ntêx. Muôx têx luk cưr cxiêx lok six jông heik txos Hloz mak nhoz trơưr hâur pêz siêz tsi plox”

          Nênhs Ê Đê li têx siêz jông tsês trâu Hloz Hôx tsi taz viv Hloz zos mênhx cxưx li lênhx nênhs lãnh tụ mak Hloz tsênhv zos đeiv iêr chi cax luk lok sir tas đas jos trox nya viv têz qơưk, viv tsôngv box sđ. Nghệ nhân Y- Nguk Niê (Aê Suang) nhoz Buôn Huk B, xã Cư Mgar, huyện Cư Mgar, tỉnh Đăk Lăk pheiz kênh: Hloz lok six hluz tsôngv box faz Nam, hâur co muôx tsôngv box Tây Nguyên. Nênhs Ê Đê thâuv tưs cux sik choz chêv heik cưr cxiêx lok Hloz Hôx li têx luk kruôz kriê pox nhuôs sik côngv siêz, siz hluz, cxiv tsa jêx jos ziv hnuz ziv bluô nux. Nghệ nhân Y Nguk Niê heik: “Hloz Hôx zos lênhx nênhs kriê cêr chiê têz qơưk VN tir ntâuk tros châuz Phá thiêz Mỹ tâu zênhx liv, nhiv no muôx tâu luz nênhx tsâu sor, shir phaz. Hloz kriê nênhs Tây Nguyên tsuv txơưx nhiêv têz nhiêv qơư, iz siêz muk lơưr Đangv thiêz têz qơưk, cxiv tsa jêx jos bluô nux. Hâur têx jax cưr cxiêx Ê Đê thâuv tưs cux muôx têx lo luk kruôk txos Hloz Hôx”.

          Hloz Hôx tâu heik txos hâur têx jax cưr cxiêx trâur lâuk Ê Đê tâu têx nghệ nhân zôngv têx lo luk tso pov nênhs Ê Đê li cêr jông siêz seiz tsiv grê mênhx cxưx li lênhx nênhs lênhs tov txơưx njê. Nghệ nhân Y Bruăt Êban (Aê Nhem) 83 shông hnuz nhôngs, nhoz jos Ea Sut, thị trấn Ea Pốc, huyện Cư Mgar, tỉnh Đăk lăk puz pâuz: ‘Hloz Hôx tưz lênhs tov têz qơưk VN tâu zênhx liv. Cur tsi tâu môngr jông tâu njiz Hloz taz sik thâuv heik cưr cxiêx Ê Đê trâu tuz nhuôk mnôngs, hâur têx ntênhs phêv cur khênhr kruôk txos Hloz Hôx. Muôx têx luk heik li no: Tsi muôx lênhx tưs jông li Hloz Hôx, lênhx nênhs lênhs tov txơưx njê, paz lok six ntâu trâu jêx jos, têz qơưk viv li pêz thiêx muôx tâu luz nênhx tsâu sor, hôx fênhx”.

          Đros thiêz tsôngv box Tây Nguyên, hâur co muôx nênhs Ê Đê, txơưv Hloz hôx tưz tâu tas siv nênhx taz sik Hloz thâuv tưs cux nhoz trơưr hâur têz qơưk, jêx jos thiêz tsôngv box li siêz tsi plox. Nghệ nhân Ê Đê khênhr heik cưr cxiêx ndo txos Hloz uô thâuv lênhx nênhs mnôngs cux lok six ndo txos Hloz Hôx. Nghệ nhân H’Bim Kbuôr, nhoz jos Bling, xã Cư Mgar, huyện Cư Mgar, tỉnh Đăk Lăk puz pâuz: “Pêz ndo txos Hloz taz sik tsi tâu njiz Hloz thiêz viv li thiêx heik cưr cxiêx li ntơưv. Nhiv no Hloz tsi nhoz lơưv, taz sik pêz ndo txos Hloz njêx muôk, têx siêz jông, ndo txos Hloz li suôz thav...Tsi muôx lênhx tưs jông li Hloz, zos lênhx nênhs txơưx njê, cxiv kho têz qơưk tiêx tul thax zênhz...”

          Têx jax cưr cxiêx trâur lâuk Ê Đê zos nênhs heik cưr cxiêx li têx siêz jông, siêz uô tsâus ntâu txos Hloz Hôx. Cưr cxiêx tâu heik tơưv txos Hloz li têx sir tas đas jos trox nya trâu mênhx cxưx Việt Nam. Txơưv tsi tâu tuôx txos Tây Nguyên, taz sik Hloz Hôx li têx côngz lox tiêv tiêv tâu heik txos hâur nênhs Ê Đê li têx jax cưr cxiêx trâur lâuk chiê cxuô cxênhx nênhs ndo njôngr txos hâur siêz tsi plox./.

 (VOVTN-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phênhv ndis shuôk têz qơưk

Đhâu iz ntu muôx caz moz phiv liv, du lix Sơn La tưz tror huôv tsar

Tsik tâu txos têx hnuz ciêz, taz sik chor kruô tuôx ndis shuôk, uô si ntơưv Thax tsav qơư di lịch têz qơưk Mộc Châu, tỉnh Sơn La cux muôx chôngz lênhx kruô tuôx ndis uô si. Chor kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs co, lênhx tưs cux lok six shir phaz thâuv tâu tuôx ndis shuôk, uô si ntơưv thax tsav qơư no. Tix lâus Phan Ngọc Hoàng, Giám đốc kinh doanh Công ty TNHH huôv tsar du lịch têz qơưk Phượng Hoàng ntơưv huyện Mộc châu puz pâuz: tsik xưk li thâuv njiês to hâur ntu muôx caz moz Covid-19 truz ntêr, txix thâuv tâu chêi tror kriz trôngx, thax tsav du lịch Rừng Thông jok Áng thâuv tưs cux lov jêv, đros muôx chor kruôr tuôx ndis shuôk uô si zuôr xar muôx 1.000 lênhx nênhs iz hnuz. Thôngz sâu ciês hâur quý 2 shông no, Công ty li thax tsav qơư du lịch tưz txêik tok muôx 1.800 ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôk, nhoz so; 18.000 lênhx kruô tuôx ndis shuôk, uô si, nriêr pâuz:“Chiê phưx vưv jông trâu tsôngv kruô li zoz qơưx, du lịch txix nhiv no txos kaz shông 2022, Công ty tưz kho đuô, hlôngr yiêz đuô ntâu kror dịch vụ, iz zav li cxaz nzir têx kror cik txos dịch vuv nhoz so, xưk li cxiv uô nzir têx qơư nhoz so yiêz; cungz nzir têx qơưk ndis shuôk, uô si yiêz trâu tsôngv kruô thiêz kho đuô vax tsêr cxuô zav thiêz gra siêz đuô têx dịch vuv, xưk li dịch vuv thâux xa kruô txix yêz tênhv; dịch vuv têx tsêr nhoz so zâu cux tâu uô jông đuô chiê tax tâu tsôngv kruô li zoz qơưx tuôx trâu Mộc Châu hâur ntu txix hli 10 txos hli 4 shông tov ntêx”.

Đros hâux lưv yưv pênhr, kho đuô vax tsêr cxuô zav cov tax tâu tsôngv kruô li zoz qơưx, chor qơư du lịch nhoz Sơn La cux tror sir jos uô chor tsaz yênhx, hax huv du lịch yiêz cov huv đros trâu du lịch đhâu ntu muôx caz moz. Tix lâus Nguyễn An Đại, Phưv Giám đốc Bảo tàng tỉnh Sơn La puz pâuz: đros sir jos sâu tsês têx ntâuz ntơưr, cxuô zav hêik txos tsôngv box Tây Bắc li cêr uô nênhx hâur têx shông ntâuk tros châuz, taz viv cux sir jos yưv pênhr chiê gra siêz đuô cxiv luôs piêr pâuz txix têx chuôz zênhx paz, chuôz zênhx sêiz, mnôngs đros trâu cxuô zav jông paz zaz zâuv tsôngv kruô tuôx ndis shuôk trâu ntơưv thax tsav qơư no. xav txos hli 4 shông no, Bảo tàng tỉnh Sơn La tưz txêik tok muôx 85.000 ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôk, nhênhz chơưv, nriêr pâuz lok lịch sử Di tích Tsêr tux Sơn La: “Đhâu thâuv caz moz Covid-19 tâu tir tar, tiv zix zos uô lơưr Chinhr phuv li Nghị quyết 128 mak Bảo tàng Sơn La cux tưz jux juk hlôngr yiêz côngz xưv phưx vưv, hlôngr yiêz hâux lưv piêr pâuz. Chiê phưx vưv jông trâu tsôngv kruô tuôx ndis shuôk, uô si hâur jiês 2/9, taz viv tưz tsêx trung siêz tiv zix pênhr jos trâu côngz xưv hêik kriê ntơưv tas nro têx qơư di tích, chor côngz trinhx vênhx huôv zos taz viv sêiz car chiê phưx vưv tâu jông tiv zix trâu chor kruô tuôx trâu Sơn La hâur jiês 2/9 no”.

Thôngz sâu hâur tas nro tỉnh Sơn La, txix hâur shôngk shông txos nhiv no, cxuô thax tsav qơư tưz txêik tok xar muôx 2 triệu lênhx kruô, ndê xar muôx 3 jiês pir li six chênhz shông uô ntêx, tas nro phênhv sâu txix dịch vụ du lịch njuôk xav tax tâu muôx 1.200 tiv đêiv ntâu. Zơưv Trần Xuân Việt, Phưv Giám đốc Sở Vênhx huôv, Thể thao thiêz Du lịch tỉnh Sơn La puz pâuz: Chor kruô ndê chôngz lênhx zos iz kror shir phaz thiêz cux zos kror uô tâu txix ntâu tsaz yênhx, tsưr ziv, huôx tôngv cxix cxuô mak nganhx tưz hêik trâu Ủy ban tỉnh pâuz chiê tso tơưv têx tsênhv chêi huôv tsar du lịch hâur ntu đhâu muôx caz moz Covid-19:“Uô ntêx tror kriz trôngx, tỉnh Sơn La tưz muôx têx tsưr ziv chiê đhâu thâuv phax tar tâu jông caz moz Covid-19 mak têx huôx tôngv zuôr tror tâu kriz uô, tiv zix zos kruôz kriê têx qơư kinh doanh dịch vụ du lịch, chor qơư du lịch cxiv tsa, gra siêz tsơưr lươngv chiê phưx vưv trâu tsôngv kruô du lịch, bax cxix cxuô vax tsêr cxuô zav thiêz muôx têx tsênhv chêi paz thơưz du lịch; thôngx cxix tưz chiê muôx yưv têx kror yiêz, iz zav li ntơưv thax tsav qơư du lịch Têz qơưk Mộc Châu, đhâu ciês thâuv tir tar tâu caz moz tưz muôx tâu kror qơư yiêz zos tuk qox tsov iêr tax kỷ lục Guinness, li co tưz paz trâu sơưr đơưk tsov cưv txos thiêz paz zaz zâuv tsôngv kruô du lịch tuôx trâu ntơưv thax tsav qơư no”.

Shông no, tỉnh Sơn La sir jos cov txêik tok tâu muôx 3,2 triệu lênhx kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs, chiê cov uô cov tâu trơưk luôs hauax lưv tso tơưv, nganhx du lịch Sơn La tsênhv sir jos hlôngr yiêz huôv tsar uô cxuô qơư ndis uô si cov huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv. Iz chas co zos sir jos yax mông, piêr pâuz sâuv nền tảng sôr, chor mạng xar hôiv… chiê cungz xor mông lok du lịch cov sêi đrơưv thiêz huv zos tiv zix. Đhâu co, zaz zâuv cov ziv hnuz ziv muôx chôngz kruô tuôx ndis shuôk, uô si trâu cxuô tsênhv qơư hâur thax tsav tỉnh Sơn La./.

(Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv)