Tuz lênhv pênhz phax Chiềng On đros paz tsôngv box huôv tsar nox cxuz cêr yeiz pluôs

Têx hnuz đhâu tsiêz têz qơưk tsor shông, nhoz cxuô jêx jok, têx liêx têz ntơưv xã ntus đriv Chiềng On, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, canr bôv, chiến sỹ zênhx pênhz phax Chiềng On đros tsôngv pêx xênhv tu  têx vax txir khơưz, txir mo môngk. Lênhx tưs cux shir phaz lus, sir jos uô hâux lưv cov tâu trơưk li tsưr ziv, siêz xar.

Thâuv ntêx zơưv Vì Văn Xốm, nhoz jok A La, xã Chiềng On chuôz zis luz nênhx lok six txov nhêv, phênhv sâu tâu tsuôk khov trâu têx poz cưk, kok ntông, viv li niêx shông chuôz zis yeiz pluôs tas li. Txix shông 2017, tâu hâu nov ntơưv qơư thiêz canr bôv zênhx pênhz phax Chiềng On tuôx yax kriê, vênhv tôngv, paz max hnuz côngz thiêz lar heik zos kriê têx tsưr ziv tsêz chos kôngz, tu zus tsiêx cxu, zơưv Xốm chuôz zis tưz sir jos hlôngr yiêz tsưr ziv uô nox, tu têx tsiêx cxu, tsoz chos muôx grik kinh tế siêz đuô. Zơưv Vì Văn Xốm heik: Nhiv nô, đros thiêz 4 ha liêx têz chos txir khơưz, cà phê thiêz tu zus zuôr xar 10 tus nhux tưv, 2 tus buô, iz shông chuôz zis muôx phênhv sâu tâu 100 ntâu tsov đeiv thiêz yênhx chuôz zis bluô nux hâur jok:“Thâuv ntêx chuôz zis tưx uô xưz, uô tsi tâu trơưk li tsưr ziv xar hlo. Nhiv no muôx tuz lênhv Pênhz phax tuôx kriê thiêz paz max mak têx kôngz cux sâu tâu nju đuô, txir khơưz tu trơưk li tuz lênhv kriê mak tâu, hloz lox, huôv tsar jông”.

Cux iz zav li zơưv Vì Văn Xốm, zơưv Lò Văn Sơn nhoz xã Chiềng On, huyện Yên Châu, thâuv ntêx chuôz zis 2 ha ar liêx têz tsuôk zos chos poz cưk, viv li phênhv sâu tâu cux tsơưs, tsi truôx tuk. Txix thâuv tâu canr bôv, chiến sỹ zênhx Pênhz phax Chiềng On tuôx paz kriê tsưr ziv huôv tsar uô nox, têx liêx têz poz cưk no muôz hlôngr chos txir khơưz, txir mo môngk, khov co zơưv chuôz zis cux jux juk muôx phênhv sâu tâu truôx  đuô:“Iz txix thâuv muôx chor tuz lênhv pênhz phax tuôx paz max, chuôz zis cux nhoz khênhr đuô, muôx phênhv sâu truôx”.

Têx shông đhâu, Zênhx Pênhz phax Chiềng On tưz hux jos đros ntơưv qơư yax mông, kriê tsôngv pêx xênhv hlôngr yiêz zuz nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus thiêz uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox uô hnar. Đhâu ntơư, jux juk hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar txix zuk uô trâu zuk zôngv, zuk nox uô yênhx hax huv chiê muôs zuôr nhiêx, cxiz tsôngv pêx xênhv sir jos khưr huôv tsar uô nox chiê hla đhâu yeiz pluôs, uô bluô nux, paz cxiv tsa jêx jok ntus đriv ziv hnuz ziv hlôngr yiêz, uô nênhx sik thôngx siêz, siz hluz siz paz, sik đros tsưx phưv đriv têz.

Txos nhiv no, xã tưz uô tâu 8 hâur 19 luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz, phênhv ntâu têx cêr muk lol hâur xã, hâur jok tâu luôv xuôz jêz, xi măng đu lus. Đại úy Đỗ Văn Nghiệp, Chính trị viên phưv, Zênhx Pênhz phax Chiềng On heik pâuz: Đros thiêz chor canr bôv, chiến sỹ, chiê uô tâu luôs hâux lưv zok muôz mak tsuv uô jông têx li “3 nhoz đreiv, 4 đros”, co zos nhoz trơưr ntơưv qơư, hâur thax tsav, uô đreiv trơưk têx tsưr ziv kriê thiêz đros pêx xênhv nhoz, đros pêx xênhv uô, đros heik lơưr lul. Tsuôk uô tâu li co thiêx pâuz tâu tsênhz têx uz no hâur qơư nhoz, tsôngv pêx xênhv cêr nênhx phôngz cxưx, thiêz lar heik zos tsuv pâuz tsênhz yênhx chuôz zis pêx xênhv hâur thax tsav zuk seiz car. Txix ntơư li buôk ti, sưv jê tâu đros pêx xênhv, yax mông, kriê têx tsưr ziv uô nox huv đros:“Pêz cux tưz tso chor canr bôv muk têx jêx jok, tiv iz zos kriê pêx xênhv tsưr ziv uô nox, đros paz pêx xênhv uô; tiv 2 zos lok sâuv têx tsưr ziv uô, pêz cux kriê cxaz trâu tsôngv pêx xênhv cov lơưr pâuz tâu, yax kriê chiê hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar cux li gra siêz têx hâux lưv uô, phênhv sâu tâu”.

Txix chor tuz lênhv pênhz phax đros trâu cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư têx cêr paz max, tsôngv pêx xênhv hâur xã ntus đriv Chiềng On tưz jux juk hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar, ntâu trâur nuv huôv tsar uô nox uô hnar, cxuz cêr yeiz pluôs uô tâu lok six jông, huv đros trâu tsênhv tsênhz ntơưv qơư. Co cux zos tsưr ziv chiê tror nthuôr uô đêz đar trâu cxuô thax tsav txơưr đuô cơưv shâuv, uô trơưk, taz por tsôngv pêx xênhv nhoz ntus đriv luz nênhx ziv hnuz ziv huôv tsar, vav mênhx./.

                                   (Trấn Long-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Chor nênhs trâus moz Covid-19 kho moz ntơưv tsêr zuôr tâu sơưv têx phênhv paz txix bảo hiểm li chak?

Lơưr Grê 25 Chêi Bảo hiểm xar hôiv 2014 cui tênhv, nênhs lox tôngv trâus moz Covid-19 tsuv so hâux lưv, muôx qơư y têr li ntơưv xav jênhv zuôr tâu sơưv phênhv paz moz gênhs. Thiêz lơưr Grê 26 Chêi no, nênhs lox tôngv li six hơưv tâu sơưv phênhv paz moz gênhs hâur shông li đrav kaz:

- Zos uô têx hâux lưv tsik phiv liv luôx tưs:

30 hnuz zos tưz thêv nhiêx BHXH tsơưs đuô 15 shông. 40 hnuz zos tưz thêv nhiêx BHXH txix txưv 15 shông txos tsik tâu muôx 30 shông. 60 hnuz zos tưz thêv nhiêx BHXH txix txưv 30 shông tror sâur.

- Zos uô têx hâux lưv hnhar, muôx tưx, phiv liv:

40 hnuz zos tưz thêv nhiêx BHXH tsơưs đuô 15 shông. 50 hnuz zos tưv thêv txix txưv 15 shông txos tsik tâu muôx 30 shông. 70 hnuz zos tưz thêv txưv txix 30 shông tror sâur. Hâur six hơưv so, nênhs lox tôngv zuôr tâu paz 75% phênhv nhiêx hli thêv nhiêx BHXH hâur hli uô ntêx thâuv zuôr so hâux lưv (lơưr Ntu 1 Grê 28 Chêi Bảo hiểm xar hôiv 2014).

Lơưr Chêi BHXH, nênhs lox tôngv trâus moz Covid-19 tsuv uô têx ntâuz ntơưr li đrav kaz:

Thor ntơưr cungz jênhv so hâux lưv tâu sơưv BHXH

Đhâu thâuv uô tiêr cêv kuôk, chơưv kho moz ntơưv tsêr, nênhs lox tôngv zos nênhs trâus cik moz tsuv nus tsênhv qơư y têr, trạm y têr paz sêiz shuôk, chơưv kho trâu zuk chiê thor ntơưr cungz jênhv so hâux lưv tâu sơưv BHXH.

Muôz têx ntâuz ntơưr tâu sơưv phênhv paz moz gênhs trâus doanh nghiệp

Khov lơưr Cuêz tênhv 222/QĐ-BHXH shông 2021, nênhs lox tôngv tsuv muôz trâu doanh nghiệp têx ntâuz ntơưr chênhr cungz jênhv so hâux lưv tâu sơưv BHXH. Six hơưv muôz têx ntâuz ntơưr co zos: Hâur 45 hnuz xav txix hnuz tror tuôx uô hâux lưv.

Txêik jênhv chor nhiêx txiêx paz trâu moz gênhs txix cơ quan BHXH

Six hơưv muôz chor nhiêx paz trâu nênhs lox tôngv ntêr tiv zix zos 6 hnuz uô hâux lưv xav txix hnuz cơ quan BHXH txêik tâu têx ntâuz ntơưr. Chor nhiêx paz tâu xav li đrav kaz: Muôz phênhv tâu sơưv bâuv 75% nhân trâu Nhiêx hli thêv nhiêx BHXH hâur hli uô ntêx thâuv so hâux lưv/24 hnuz nhân trâu chor hnuz so.

Đros co, nênhs lox tôngv tsênhv tâu paz nzir chor nhiêx paz trâu đas jos đhâu chơưv kho moz Covid-19 trơưk li đrav kaz:

Đhâu thâuv chơưv kho moz Covid-19, hâur 30 hnuz tror tuôx uô hâux lưv zos nênhs lox tôngv li đas jos tsênhv tsik tâu tror muôx jos li kuz mak tâu so nzir chiê paz cov muôx đas jos đuô hâur 5 hnuz (Lơưr Grê 29 Chêi Bảo hiểm xar hôiv 2014).

Phênhv nhiêx paz tâu sơưv hâur six hơưv so paz cov muôx nzir đas jos no zos 30% phênhv nhiêx hli kik tiv zix, bâuv li 447.000 đêiv iz hnuz, tas nro zos 2,235 triệu đêiv. Đuô li, nênhs lox tôngv zos nênhs trâus moz Covid-19 tsik uô cxâuv têx cui tênhv lok phax, tar caz moz tâu jênhv phênhv paz (lơưr Cuêz tênhv 3749/QĐ-TLĐ, Tổng liên đoàn lox tôngv Việt Nam):

Trơưk chêi mak iz lênhx nênhs trâus moz Covid-19 tsuôk tâu paz iz jiês txơưv tiêk muôx ntâu jiês trâus cik tâu caz moz Covid-19./.

                              (KT-Lik Thox cxêik nhênhv)