Njêl uô shơư cuô txoz-zos tsôngv box Poz Ziz zav nox njư jâuz

Chiê uô tâu zav njêl cuô txoz co kaz, jông nox mak tsuv xeir njêl thiêz txơưx uô zos kror zov chênhr đuô hur si.

Têx zav zuôr muôz lok uô zav njêl cuô txoz co zos: Njêl pok nêiz, njêl rô phi lok sik njêl nox jâuz lox, taz sik zuôr cov kaz đuô hur si mak têx tus njêl pok nêiz lox, muôz chor njêl lox uô zuôr muôx grêix ntâu đuô, đros trâu têx txux lov li: Kix, cuô txoz, njêl, mì chính, jâuz cxưz, jâuz hniêr cơư, muôz tsâus nzuôr cov hur. Tsôngv box khênhr muk ntâuk muôz têx njêl đrav đêx lox, pak đêx, qơư zus njêl ntơư lok uô.

Njêl lox đhâu thâuv ntâuk tâu lok, muôz fêis, fêis tas muôz nzuôr hur tso trâu hâur fiêz, fmông njêr trâu, đhâu co li muôz chuôv gra muk cxiêz. Chiê uô tâu nox kaz, thâuv cxiêz njêl tsi cxoz chiê hluôr tơưk lox thiêz cxoz cxiêz kruôr hênhr. Pos Lò Thị  Hoàn , nhoz jos Lầu,  phường Chiềng Lề, TP Sơn La, tỉnh Sơn La heik pâuz:“Chiê uô tâu zav njêl cuô txoz co nox kaz mak thâuv cxiêz njêl cux lok six zov chênhr, cxiêz tsi cxoz chiê hluôr tơưk lox, zos tơưk lox grêix njêl zuôr mê njik kruôr, nox tsi kaz lơưv. Zos tiêk cxiêz tsi yuô muôx ndêis, grêix njêl cux muôx ntâu đêx, thâuv tuôr uô njêl cuô txoz nox cux tsi kaz. Thâuv cxiêz zos pov njêl tưz siêr, mê njik đax, kruôr đêx mak txơưv tâu”.

Txuôk nzir co, muôz mê njik xaz txoz trâu, hok têx cuô txoz lok cux tsuv muôz chi ntơưv têx hluôr ndêis thâuv tuôr shơư grêix njêl thiêx tsư ha thiêz nox kaz đuô. Zav nox njêl uô shơư cuô txoz co thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx xaz txoz. Njêl đhâu thâuv cxiêz tâu, tsôngv box lơưr ntêik zuôr kror grêix xưz, tsi zuôr tơưr, đhâu co muôz đo shơư trâu chor txux lov, tuôr cov siz shơưk, đhâu tuôr tas têx txux lov, grêix njêl, cuô txoz siz shơưk li no txơưv nox tâu. Nhoz ntâu suôv qơư, tsôngv box lơưr cux muôx têx tsưr ziv uô txơưr thiêz nox nưk cux kaz txơưr tsi siz thôngx. Lok sâuv bax têx txux lov uô zav nox kaz co, pos Lò Thị Hoàn heik pâuz nzir:“Jâuz cxưz, jâuz hniêr cơư tsuv muôz tsâus nzuôr cov hur, tso kruôr đêx, đhâu ntơư muôz cxôngr cov mok đo shơư mê njik njêr trâu cov jông nox. Kix, cuô txoz, xaz txoz, txux lov đhâu thâuv bax tâu cxix, muôz tuôr cov lưx chiê đo shơư grêix njêl”.

Thâuv ntêx tsi muôx njêl ntâu li nhiv no, thâuv tưs muk ntâuk muôz tâu njêl đrav têx đêx lox lok sil pak đêx lok, tsôngv box Poz Ziz khênhr muôz uô njêl cuô txoz nox li heik sâuv, lok sik uô nox tiêv kruô thâuv muôx kruô tuôx shuôs. Nhiv no tsi thôngx li thâuv ntêx, njêl muôx ntâu, thâuv chuôz zis muôx hâux lưv đaz tsi nox hâuk, nênhs Poz Ziz khênhr uô zav nox heik sâuv lok njư jâuz têx. Lar heik, muôz zav njêl cuô txoz co lol njư chor txir nduôr pêik, txir pok lưk, têx blôngx ntông mê njik pluôk ntơư mak nox kaz cơưk. Tix lâus Nguyễn Hữu Thanh, vax tsêr nhoz Hưng Yên, tuôx uô nênhx nhoz ntơưv Sơn La thâuv tâu nox zav nox co heik:“Jiês xuz thơưx cur tâu nox zav njêl cuô txoz no, lok six kaz cơưk. Zos nox đros trâu têx txir nduôr piêk sôngz, txir pok lưk mak kaz jông nox cơưk thiêz. Tâu nox tsôngv box Poz Ziz li ntâu zav nox kaz muôz njêl uô li: Njêl kâuz, njêl cuô txoz….., cur pov iz zav nox nưk kaz txơưr lơưv nưk tsi siz thôngx. Lar heik zos zav nox njêl cuô txoz uô li heik sâuv”.

Hâur têx pluôk nox zos muôx zav njêl cuô txoz co mak ziv uô trâu tsôngv box  pluôk nox ntơư muôx nzir thiêz cxix cxuô têx zav nox kaz đuô./.

(Lường Huyền-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Hêir nênhs poz ziz nhoz Ngọc Chiến luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz

         Muk txos trâu hêir nênhs poz ziz cxuô luz jêx jos nhoz thax tsav tox siêz Ngọc Chiến, thâuv tưs cux zênhx pov njôngr tsôngv px hêir nênhs poz ziz huôk njôngr six hơưv hnuz nhôngs shir phaz lul phiêz cxuô zav tơưz chox lok sir zôngv hâur luz nênhx niêx hnuz. Ntơư zos muôz shôngz trơưv chox lok phiêz cxuô zav tơưz li: Tơưz pôngr lux, vaz, cơưv, khiz chuôv, tơưz cê lê thiêz joz fuô tơưr car thênhx chox lok tris ndâux, tris kaz.

          Chiê phiêz cov tâu iz luz cơưv chox lok sir zôngv, tsuv xêir txiêr têx shôngz trơưv chox lok fuô uô yênhx pluôx thiêz phiêz iz hnuz thiêx phiêz tâu. Taz sik zos phiêz têx trôngx trâu mor nox, xav txix thâuv fuô ndâu txos trâu thâuv phiêz, tsuv phiêz tas 4-5 hnuz thiêz phiêz tâu iz luz trôngx chox lok sir zôngv trâu mor nox hâur chuôz zis. Zơưv Lò Văn Bao, nhoz jos Nà Tâu, xã Ngọc Chiến, zos iz lênhx phiêz cxuô zav tơưz, cơưv muôs, muôx phênhv sâu tâu mê njik nhiêx txiêx chox lok sir zôngv hâur chuôz zis shir phaz lul hêik pâuz: (Cur chuôz zis muôx ưz oz niêv txir uô luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz, cơưv, cuôr tênhz, trôngx. Hâur iz luz hli ưz phiêz tâu muôx 20 ntâu luz, iz luz muôs 130-140 cxênhz đêiv nhiêx. Taz sik txos luz chêix sâu kôngz, iz luz muôs tâu 160 cxênhz)

       Luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz tưz zênhx muôx thâuv nzor đros đrêiv hêir nênhs poz ziz nhoz Xã Ngọc Chiến li luz nênhx nox nhoz muk lok niêx hnuz txos trâu nhiv no tsik chiê pôngz plox. Zơưv Lò Văn Thư, nhoz xã Ngọc Chiến hêik pâuz nzir: (Cur mak cơưv cê cơưv shâuv cê uô xưz. Cur tsik tâu muôx zav hâux lưv tưs uô, cur tsuv cov lơưr chor lâuk uô niêv uô txir kriê chiê tuôr cov tâu truôx zuk hêir nênhs têx vênhx huôv jông cxôngx nzor chiê têx mê tuz mê nhuôv tov kaz pâuz txos)

       Nhiv no, Xã  Ngọc Chiến muôx 300 ntâu chuôz zis uô luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz, vaz, cơưv chiê muôs; phênhv ntâu zos nhoz trâu chor jos li: Nà Tâu, Đông Xuông, Lọng Cang, Mường Chiến, bản Lướt, Nậm Nghiệp…  Chiê cov zuk hêir nêuhs cxuô chuôz zênhx, vênhx huôv jông cxôngx nzor tsik trâus pôngz plox, hâur ntu đhâu, hâu nov Xã Ngọc Chiến, tưz chox car tsôngv px cxuô chuôz zis cơưv shâuv uô luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz cov muôx đros đrêiv hâur hêir nênhs co luz nênhx. Zơưv  Bùi Tiến Sỹ, Bí thư Đảng ủy xã Ngọc Chiến hêik pâuz: (Tuôr tsês thiêz huôv tsar truôx luôs hâux lưv phiêz cxuô zav tơưz, cux chênhr zos tuôr tâu truôx zuk hêir nênhs têx chuôz zênhx vênhx huôv jông cxôngx nzor chiê tsôngv kruô tuôx uô si, sêiz shuôk têz qơưs pâuz txos zuk hêir nênhs têx chuôz zênhx cxôngx nzor.

 Trơưk li njuôk xav, Xã Ngọc Chiến tsênhv zuôr cxiv tsa HTX phiêz cxuô zav tơưz, cov muôx hâux lưv trâu tsôngv px sđ uô, cov muôx chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk têz qơưs txos Ngọc Chiến)

          Têx  chuôz zênhx li cơưv, cuôr thênhz, trôngx  cxuô zav zos muôz shôngz thiêz car thênhx chox lok fuô phiêz, huv đros hêir nênhs poz ziz hâur thax tsav Xã gọc Chiến li luz nênhx cxôngx nzor tsênhv tuôr tâu tsês tsik chiê pôngz plox thiêz muôx chôngz lênhx kruô ndis shuôk têz qơưs pâuz txos./.

                                   Tsu cxêik nhênhv-Lê Hạnh, CQTT Tây Bắc