Gia Lai: Tas nro xã hội tsuv đros phax tar tsik chiê têx nhuôs zâu trâul pôngz đêx

Hâur luz tsêr nhoz jok 2, xã Trà Đa, TP Pleiku, niêv lâul Nguyễn Thị Thanh Hương, 40 shông jâuv nhoz qis yưr iz câuv tsêr seiz njiê lênhx nhuôv tuz trâul pôngz đêx li đeiv đuôz shav. Niêv lâul Hương tus nhuôv tuz Huỳnh Thanh Tâm, 12 shông, zos iz hâur 2 lênhx nhuôv zâu hmôngr tsi jông trâul pôngz đêx ntơưv jok Tây Hồ, xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông hâur têx hnuz đhâu.  Niêv lâul Hương heik, têx tsi jông co muôx yưv viv chuôz zis tso tsi tâuk mê nhuôv muk đros luôs lưv tus cơưv shâuv uô luôv đêx thiêz kriê tsưr ziv phax tar trâul pôngz đêx. Niêv lâul Hương heik:

“Chuôz zis tsi muôx nhiêx, tso tsi tâuk mê nhuôv muk đros luôs cơưv shâuv uô luôv đêx thiêz cux tsi muôx six hơưv, tsuv muk khưr uô nox yênhx hnuz tsi tâu so hlo viv li cux tsi muôx six hơưv chox mê nhuôv muk uô si đa đêx, uô luôv đêx, tsuôk chiê nhuôv uô si nhoz jê iz ndis vax tsêr, txos six cơưv, nhuôv muk cơưv xưz”.

Lớp kriê luôv đêx trâu mê nhuôs

Trâul pôngz đêx tsênhv zos qir tiv xuz thơưx uô têx nhuôs zâu thiêz chor tuz nxeik hluôk hloz tsi tâu tiêr nênhs nhoz tỉnh Gia Lai trâul tuôs, tsês têx cêr pôngz siêz trâu ntâu ziv chuôz zis. Chênhr zos li heik co, huôv tsar phôngz yaox cơưv shâuv uô luôv đêx thiêz bax kriê têx txux chi, tsưr ziv phax tar trâul pôngz đêx trâu chor nhuôs zâu thiêz côngv thôngx zos lok six zuôr trâul txos, cxuô cấp, cxuô ngênhx, chuôz zis thiêz tas nro xã hội tsuv sik đros moz siêz txos. Zơưv Trần Ngọc Nhung-Giám đốc Sở vênhx huôv, thêv thao thiêz ju lix tỉnh Gia Lai heik pâuz, tỉnh tsênhv muôx tsưr ziv cxiz uô phôngz yaox tas nro tsôngv box sơưr đơưk cơưv shâuv uô luôv đêx, phax tar trâul pôngz đêx. Luôs hâux lưv no uô txos shông 2025, zuôr muôx 50% têx nhuôs zâu txix 6 txos 15 shông ntâu pâuz uô luôv đêx:

“Qênhx shênhx têx nhuôs zâu trâul pôngz đêx hâur ntu đhâu sâuv tas nro têz qơưk thiêz tỉnh Gia Lai lok six ntâu, riêz nênhs. Tas nro tsôngv pêx xênhv, têx tsưr tsix chính trị xã hội, cxuô thax tsav qơư tsuv gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz đros trâu tso têx nhuôs thiêz tas nro tsôngv box sơưr đơưk shâuv uô luôv đêx chiê txo grêk tsơưs pêx xênhv cux iz zav li têx tuz nhuôs trâul pôngz đêx”.

Txix hâur shôngk shông txos nhiv no, tas nro tỉnh Gia Lai tưz muôx 17 txuz trâul pôngz đêx, uô 23 lênhx nhuôv zâu trâul tuôs. Lar heik txix thâuv qir so sor txos nhiv no tưz muôx 5 txuz trâul pôngz đêx, uô 7 lênhx nhuôv zâu trâul tuôs. Phênhv ntâu têx lênhx trâul tuôs co zos nhuôv zâu tsi tâu pâuz uô luôv đêx thiêz chiv chir siz zâuv muk cor đêx, đa đêx ntơưv têx đêx lox, pak đêx toz, tsi muôx chor nênhs lâul seiz shuôs.

Chiê phax tar, txo grêk tsơưs têx nhuôs zâu trâul pôngz đêx, lok six zuôr trâul txos tas nro xã hội, têx chuôz zis li cêr moz siêz sik đros por hưv thiêz tsoz phưz chor nhuôs zâu, lar heik hâur cheix so sor chiê txo grêk têx cêr pôngz siêz li heik sâuv. Zơưv Võ Như Minh Quang, tsar Phongx por hưv, tsoz phưz nhuôs zâu thiêz pox niêv txir nênhx vax huôv siz luôs-Sở Lox tôngv Xaz pênhz thiêz Xã hội tỉnh Gia Lai heik pâuz:

“Tsuv lênhk nhav, hâux lưv kriê têx txux chi tsưr ziv uô nênhx trâu têx nhuôs zâu tsênhv tsi tâu uô jông, kriê têx nhuôs shux xênhz tsưr ziv uô luôv đêx hâur tsêr cơưv cux tsi tâu fuô uô…., viv li nhiv no cux tsi so muôx têx nhuôs trâul pôngz đêx. Tsuv sir jos uô li chas cov yax kriê tâu txos têx chuôz zis, tas nro xã hội chiê gra siêz tsưr ziv jênhv pâuz lok phax tar têx tsi jông thiêz trâul pôngz đêx trâu nhuôs zâu”./.

                                           (VOVTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lênhx nênhs muôx hnuz nhôngs siêz sir jos hâur uô lox tôngv, txơưx huôv tsar cêr uô nox

          Zơưv Zax Xênhv Muôk tsi taz gruôs uô hâux lưv mak tsênhv sir jos cơưv shâuv đhâu ntâu kênh thôngz xor mông têx tsưr ziv tsêz chos, tu zus chiê muôz siêz yar lengx, chêx cuk kinh têr tsoz chos, tsiêx tu zus. Cux khov co mak zơưv yênhx đeiv iêr chi cax luk muôx hnuz nhôngs siêz paz pox nhuôs tiv phaz sik đros huôv tsar cêr uô nox, hlôngr yiêz luz nênhx.

          Hâur 5 shôngk đhâu, zos lênhx nênhs muôx hnuz nhôngs siêz qir huôv tsar cêr uô nox, zơưv Zax Xênhv Muôk muôx 2 hecta ar nhoz jê hâur đêx, nhoz đêz qơư tsôngv box nhoz uô nênhx. Co zos têx jông chiê huôv tsar trâur nuv vax-pas-guôx. Zơưv Zax xeir tsưr ziv huôv tsar uô nox zos tu zus shuôz njês lơưr zoz qơưx niêv ciêz tsi tâu muôx qơư cungz ngaz tul. Viv li, ndaz ndơưv muôx đêx, zơưv chuôz zis tưz khơưz 4 luz pas đar 8 cxênhz yiv ndis chiê tu zus njês rô phi, njês nox đrox, njês pok neiz...siz lơưr liês iz hnuz puôr lênhx muôs trâu niêv ciêz tsênhv qơư xã. Zơưv Zax pheiz kênh: chiê njês hloz lox sei, tsơưs muôx moz coaz tsôngv tiv zix zos đêx tu zus tsuv hur thiêz muôx nhos 2 luz hlik hlôngr đêx hâur pas thiêz khơưz zơưv têx ar kiêk nênhs hâur pas por tsês.

          Chiê njês hloz lox sei, greix kaz, zơưv Zax puz njês nox krâur côx chuôz uô njês hloz lox sei zos 50%; yuôr 50% mak nox jâuz, đrox thiêz tsơưz, kok ntông...Hnuz tưs thâuv sơưr nzor, zơưv Zax cux puz nox krâur, zar hnuz keix zơưv puz nox kok ntông, đros nox tâux nxư, tsơưz, têx zav blôngx pêv har jôngr thâuv txos cheix ntux sor. Đros tsưr ziv tu zus njês jông, iz shông zơưv Zax muôs trâu niêv ciêz muôx nhos 2 tênhr têx zav njês, tso lok phênhv sâu 100 tsov đeiv.

Zơưv Zax Xênhv Muôk thiêz vax txir ntông

          Đrâuv co, zơưv Zax tsênhv chos cxaz 350 ntâu tsoz ntông nox txir muôx: txir lưs jôngr, txir mok mix, txir lưs, txir lưv tsiz...Lok tsưr ziv tsoz phưz yênhx zav txir ntông, zơưv chiv chir cơưv shâuv sâuv mạng internet thiêz txix têx lênhx nênhs muôx chuyên môn, kỹ thuật. Shông 2021, pâuz tâu tỉnh thiêz tiv phaz li tsưr ziv chos tsoz Mắc ca, zơưv Zax tưz chos siv tsoz mắc ca thiêz krêz đar chos zav tsoz chos no. Zơưv Zax pheiz kênh cxaz: “Tsoz mắc ca mak đhâu nriêr pâuz sâuv mạng, cux xưk li huyện, tỉnh li chox kriê têx ziv chuôz zis muôx ar têz chiê uô vax mak cur nriể pâuz đhâu co cur lok tsêz chos ntơưv Điện Biên shông 2021 cur zuôr lok chos 30 tsoz”.

          Đros 350 tsoz ntông nox txir li nhiv no, hâux lưv chos siv chiê zơưv Zax xeir huôv tsar tsoz chos cov huv đros tso lok chêx cuk kinh têr siêz, tuôv zênhv niêv ciêz li zoz qơưx chiê tsêz chos đêz đar. Zơưv Zax puz pâuz cxaz, hâur ntu zuôr txos zuôr krêz đar trâur nuv ndê txos muôx nhos 1 cxênhz tsoz ntông nox txir.

          Đros tsưr ziv huôv tsar kinh têr jông, muôx nhênhz chơưv, chos siv lơưr qênhx shênhx tsênhv tsênhz nhoz tiv phaz, hâur ntu zuôr txos zơưv Zax Xênhv Muôk zuôr yênhx côngz ntâu đuô sâuv hâux lưv huôv tsar tsêz chos têx ntông nox txir. Gôngr phênhv cxơưz cxiz phongz yaox huôv tsar kinh têr, cxuôv yeiz thiv pluôk nhoz xã ntus đriv Si Pa Phìn, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên./.

          Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đeix nta suôz VN iz suôv faz Bắc sik côngv đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Tsu Vưx- Txâur Vax cxeik nhênhv)