Sa Pa hlôngr yiêz li chak đhâu 5 shông zos đrôngl thị xar?

Uô iz ciêz iz jiês, ntơưv 16 xar, phường nhoz Sa Pa, canr bôv, đảng viên uô uô ntêx, pox nhuôs cơưv shâuv uô trơưk, sik đros khơưk thiêz sâu tsês têx vuôz tsuôz ntơưv cxuô txox cêr; muôx 200 qơư tsiv uô, zuôr muôs hax huv cux đros phêiz kênh têx tsêr vêv xênhz trâu tsôngv kruô muk tơưv trôngx tsik zuôr nhiêx txiêx. Tas nro puôr lênhx sir jos kriz uô trơưk luôs hâux lưv muôx bê “Sa Pa hur jông”.

Đhâu 1 shông ntâu sir jos kriz uô “Thưr 6 thiêz hnuz ciêz hur jông” đros muôx nhos 100.000 lênhx nênhs đros uô ntơưv 3.000 ntâu ntu cêr, Sa Pa tưz hlôngr yiêz ntâu, phêiz cxuô zav vuôz tsuôz, tiv zix zos ntơưv thax tsav đrôngl Sa Pa tâu sir jos uô jông đuô, tax tâu muôx 98% ntâu. Zơưv Cung Chấn Đông, phường Sa Pa, thị xar Sa Pa puz pâuz:“Thị xar luôs hâux lưv tso tơưv zos iz kro lok six jông, paz trâu pêx xênhv pâuz tsênhz têx muôx liv tênhx qơư hur jông, pox nhuôs muôz têx vuôz tsuôz tsês ntơưv têx qơư huv zos lơưr cui tênhv, qêz suô, sâu tsês cxuô zav vuôz tsuôz muôx ntơưv zuk qơư nhoz”.

Sir jos cxiv tsa thị xar Sa pa cov vav mênhx, hlôngr yiêz, zos yênhx iz hâur 3 thax tsav qơư “hur-jông” tiv zix hâur tas nro têz qơưk thiêz zos thax tsav đrôngl hur ASEAN trâu shông 2025, luôs hâux lưv kriz uô đơưk kho têx phiv liv muôx ntơưv Sa Pa li đơưk kho muôx ntâu yêz uô trâu cêr muk lok tsik thôngz, thor nox, siz txênhz kruô tưz tâu kriz uô choz txuôk đros thường trực Thị ủy.

Lơưr zơưv Cao Bá Quý, Phưv Chuv tịch Ủy ban thị xar Sa Pa, đhâu thâuv Cui tênhv lok xưv lik uô cxâuv hành chính hâur hâux lưv ar têz tâu tso tơưv trâu shông 2022 thiêz Tsưr ziv 127 shông 2023 chiê tror uô cov ntov jông đuô hâur sêiz car ar têz, ngaz tuk cxiv tsa, chinhr quyền Sa Pa tưz sir jos xưv bluô 300 ntâu qơư uô cxâuv lok ar têz; xưv lik 1.700 ntâu lênhx nênhs muôx vax tsêr nhoz thiêz côngz trinhx cxiv tsa sâuv têx ar têz tsik tâu huv đros:“Hâur shông 2023-2024, hâux lưv sêiz car ar têz, ngaz tuk cxiv tsa ntơưv Sa Pa tưz muôx ntâu kror hlôngr yiêz jông. Canr bôv, công chức cxuô cấp, tiv zix zos cấp xar, phường tsuv muôx txơưx jênhv zos chiê muôx yưv têx uô cxâuv. Pêz tsênhv kriz uô zos đhâu 3 jiês hêik cux tsênhv uô cxâuv mak zuôr phê bình, đhâu 3 jiês phê bình zos tsênhv tror uô cxâuv mak zuôr kỷ luật, xưv lik cov tsênhz mênhx”.

Txix thâuv ndê zos thị xar, kinh têr tâu chuôz ndê jông, ciês 3 shông je lok no puôr lênhx tax tâu siêz, xar muôx 14%. Txix shông 2022 txos nhiv no, Sa Pa tưz nhoz hâur bê ntơưr chor thax tsav qơư sâu nhiêx txiêx têz qơưk tâu muôx 1.000 tiv đêiv ntâu.

Lơưr zơưv Phan Đăng Toàn, Bí thư Thị ủy Sa Pa, đros trâu huôv tsar têx thax tsav chênhr, Sa Pa cux sir jos yưv pênhr trâu 10 xar jêx jok, uô cov tâu jông ngaz tuk, xar hôiv. Xav txos tas shông 2024, tas nro thị xar muôx 6 hâur 10 xar uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz; 2 xar uô tiêr cxiv tsa jêx jok yiêz jông. Phênhv sâu lênhx nênhs têx shông jê lok no ntơưv thax tsav jêx jok nhoz Sa Pa ndê 4 triệu đêiv iz lênhx nênhs iz shông:“Cxiv tsa Sa Pa cov cê zos yênhx qơư du lịch yiêz jông taz sik cê tuôr tsês chiê tâu têx vênhx huôv jông, đros co zos tuôr tsês tâu tênhv qơư iz ndis, huôv tsar kinh têr-xar hôiv nhoz thax tsav jêx jok. No zos têx hâux lưv tâu pêz xav tiêk Sa pa tsuv tror sir jos uô hâur ntu zuôr txos”.

Hâur shông 2024, chor kruô tuôx trâu Sa Pa muôx 4,5 triệu lênhx nênhs, paz sâu tâu muôx 15 cxênhz 500 tiv đêiv. Shông đhâu, Sa Pa cux hmôngr jông tâu nền tảng du lịch trực tuyến Tripadvisor xêir tsov nhoz hâur 10 kror qơư tuôx ndis shuôk, uô si jông tiv zix sâuv ntiêx têz. Tas nro cxiv luôs chinhr triv li têx sir jos tưz paz trâu Sa Pa jux juk khav tênhv tâu qơư sơưr zos iz Qơư du lịch têz qơưk jông sâuv ntiêx têz xưk li tsưr ziv tưz tso tơưv./.

                                                                                                    An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv

                                Moz thox plaz tiv caz moz Rotavirus sâuv mê nhuôk zos moz li chak?

Qir tiv uô moz thox plaz tiv caz moz Rotavirus

Caz moz Rotavirus muôx yưv nhoz tênhx qơư hâur iz ntu ntêr. Chiêx tâu ntâu six hơưv thâuv lo sâuv tês thiêz ntâu hnuz thâuv lo sâuv têx trôngx tos, plas tsêr, chuôz zênhx uô si, chuôz zênhx zôngv hâur chuôz zis…

Caz moz Rotavirus siz cik, phênhv ntâu cik đhâu cêr nox hâuk nhoz hâur nênhs moz li qir thiêz cik đhâu caz moz lo têx tês. Mê nhuôk tsi tâu muôx 1 shông njuôs xav trâus cik siêz tiv mê nhuôk khênhr zôngv chuôz zênhx uô si.

Muôx yưv moz thiêz têx riêz nênhs viv moz thox plaz zos caz  moz Rotavirus uô muôx yưv.

Thâuv cik moz muôx nhos 1-2 hnuz, mê nhuôk xar ntuôr thiêz thox plaz. Ntuôr thiêz thox plaz muôx nhos 6-12 six hơưv lok sik 2-3 hnuz. Têx hnuz xuz thơưx mê nhuôk ntuôr ntâu thiêz jux jus txu grês thâuv pov thox plaz.

Mê nhuôv tơưv trôngx uô cuô, 2-3 hnuz tov kaz ziv pov tơưv trôngx ntâu đuô thiêz truz ntêr muôx nhos 3-9 hnuz.

Iz chas co, mê nhuôv uô cuz, moz plaz, hnôngk thiêz lok njưk. Hâur ntu no, mê nhuôk luz chêr zôngx ziv muôx tsi txâuk đêx, iz chêr gênhs gênhs zos tsi tâu tsoz phưz jông mak njuôs xav tsuv chox muk tsêr kho moz chiê chơưv kho.

3.Tsưr ziv chơưv kho thiêz tsoz phưz mê nhuôk thâuv jông moz thox plaz tiv caz moz Rotavirus uô muôx yưv.

Tsênhv tsênhz nhiv no tsi tâu muôx zav yuôx tưs chơưv kho jông moz tiv caz moz Rotavirus. Thâuv mê nhuôv trâus moz tsuv chox muk tsêr kho moz, têx bác sĩ kho moz txix têx tsưr ziv cxax yuôx, hâuk yuôx thiêz kriê tsưr ziv nox hâuk cov huv đros.

Moz thox plaz tiv caz moz Rotavirus, zôngv yuôx kháng sinh chơưv kho tsi jông moz, tsuv chox lênhx mê nhuôv co muk seiz njuôs  trâu têx qơư y tế thiêz tsoz phưz lơưr cưk yuôx heik kriê./.

                                                                                                          Hồng Việt-Txâur Vax cxêik nhênhv