Tsôngv pêx xênhv thax tsav trâus đêx nas uô ruôr hiêv Mường Pồn shir phaz muôx tsêr yiêz nhoz

Têx hnuz no, cxuô lênhx cxuô tus nhoz qơư yiêz Huổi Ké, jok Lĩnh, xã Mường Pồn lênhx tưs cux shir phaz cơưk, thâuv tsôngv box Hmôngz tâu yêik muk nhoz têx tsêr yiêz truôx khor chiê tok nox tsiêz 30. Siz zâuv tuôr nduôr blêx đros trâu suôz luôs, heik luk lov jêv ntưk; chor lâul, têx nhuôs zâu tus tưs cux shir phaz, jông siêz. Đros ntâu lênhx pêx xênhv nhoz no, tsêr yiêz tsi tiêk zos qơư nhoz gâuv yar, gâuv nas, tsênhv zos côngv thôngx, tsôngv cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk sik thôngx siêz, đros paz uô, paz kênh cêr txov, phiv liv đros tsôngv pêx xênhv thax tsav trâus đêx nas uô ruôr hiêv, chiê sơưr đơưk muôx luz nênhx truôx tuk, tsâu sor. Tix lâus Txok Xênhv Shôngx, iz hâur têx chuôz zis nhiv kruôr tâu lênhk nhav tsêr yiêz nhoz ntơư qơư yiêz shir phaz lul heik, tsêr yiêz muôx tênhv tơưk pov cêr, muôx đêx hur, muôx mạng internet, pêx xênhv tsi tiêk tso siêz lok qơư nhoz, tsênhv pâuz tâu nzir ntâu zav jông, pâuz tsưr ziv chos kôngz lôngk, tu zus tsiêx cxu:“Muôx tênhv, muôx đêx, muôx mạng Wifi, muôx tivi chiê seiz cxuô xor xưv hâur têz qơưs, tsôngv box lênhx tưs cux shir phaz, uô tsâus Đảng, têz qơưk. Têx cêr muk lol cux zôngx ziv đuô thâuv ntêx lok six ntâu, tsi đêz, tsi phiv liv muk li thâuv ntêx. Tsêr yiêz, tsôngv box njuôk xav zuôr chos pax trâu têx ntus trôngx vak, tơư nja vax chiê uô jông jav jêx jok, cêr muk lol”.

Đros trâu sơưr đơưk cêr shir phaz, jông siêz tâu yeik lol nhoz hâur tsêr yiêz, tix lâus Lả Xênhv Shôngx nhoz jok yiêz Huổi Ké heik:“Cur lok six jông siêz thiêz shir phaz hênhr, uô tsâus ntâu txos Đảng, têz qơưk tưz paz pêz tsôngv pêx xênhv lok six ntâu. Paz cxiv uô tsêr nhoz khor truôx trâu sơưr đơưk”.

35 luz tsêr yiêz choz trâu chor chuôz zis ntơưv thax tsav trâus đêx nas ruôr hiêv Mường Pồn, muôx hur si tsôngv pêx xênhv nhoz qơư yiêz Huổi Ké hâur jok Lĩnh li 17 luz tsêr đros, yuôr đuô li zos pêx xênhv nhoz jok Tin Tốc 2 thiêz jok Mường Pồn li. Tas nro nhiêx txiêx uô 35 luz tsêr heik sâuv puôr lênhx zos Bộ Côx phax paz, xav kror đruôz đraz iz luz tsêr 50 tsov đeiv. Txos nhiv no tưz uô tiêr 45 luz tsêr, yuôr 26 luz tsênhv tror fuô uô thiêz njuôk xav zuôr uô tiêr uô ntêx tsiêz têz qơưk. Pos Cao Thị Tuyết Lan, Bí thư Huyện ủy Điện Biên heik pâuz, iz chas sir jos uô tiêr têx vax tsêr nhoz trâu tsôngv pêx xênhv, hâu nov ntơưv qơư thiêz chor tuz lênhv tỉnh Điện Biên tsênhv sir jos đros kho têx liêx têz uô kôngz trâu pêx xênhv. Khov muôx têx lênhx canr bôv, chiến sĩ moz siêz paz max, txos nhiv no nhoz thax tsav trâus đêx nas ruôr hiêv Mường Pồn tưz muôx 80 ntâu chuôz zis muôx vax tsêr yiêz truôx khor nhoz, yênhx châuv ha liêx têz uô kôngz muôx têx tror tsêz chos tâu kôngz trâu:“Nhiv no huyện tsênhv sir jos paz, hu zâuv cxuô lênhx cxuô tus thiêz hux jos jông đros têx tuz lênhv chiê paz pêx xênhv khưx phưx huôv tsar uô nox uô hnar. Txos nhiv no têx liêx têz uô kôngz lôngk tưz tror kho tâu 84 ha. Taz sik hâur ntu zuôr txos, T.Ư cux tsuv đros paz thiêz chiê huyện nzor truôx tuk luz nênhx xênhz huôx, nox nhoz trâu pêx xênhv”.

Zơưv Phạm Đức Toàn, Phưv Chủ tịch Thường trực Ủy ban tỉnh Điện Biên heik pâuz, choz tsêr yiêz trâu tsôngv pêx xênhv hâur ntu zuôr txos tsiêz li no muôx liv lok six jông. Co tsi tiêk zos têx huv muôz puz trâu pêx xênhv đhâu iz shông txov nhêv, tsênhv paz lơưr bax tok shông yiêz shir phaz lus, qir huôv tsar uô nox njiz ntâu kror jông, cêr zôngx ziv:“Tỉnh Điện Biên uô tsâus ntâu txos têx lênhx nênhs siêz jông, chor canr bôv, chiến sĩ tuz lênhv hâur Quân khu 2 tưz đros paz tsôngv pêx xênhv, pheiz kênh phiv liv đros hâu nov ntơưv qơư chiê paz sơưr đơưk nzor truôx tuk luz nênhx, huôv tsar uô nox uô hâuk. Shir phaz thâuv tsôngv pêx xênhv xã Mường Pồn tưz hla đhâu txov nhêv viv trâus đêx nas uô ruôr hiêv chiê tok shông yiêz truôx tuk, sor si”.

Têx luz tsêr yiêz ntơưv thax tsav trâus đêx nas uô ruôr hiêv Mường Pồn tsi tiêk zos qơư nhoz truôx, tsênhv zos têx uô trâu sơưr đơưk seiz njiê pov tsênhz lok hâu nov thiêz tsôngv pêx xênhv cêr sik thôngx siêz, siz hluz siz paz hla đhâu têx cêr txov chiê cxiv tsa luz nênhx truôx tuk. Đros trâu sơưr đơưk cêr sik thôngx siêz thiêz sir jos, Mường Pồn tsi tiêk hlôngr yiêz, tsênhv muôx qơư truôx khor chiê huôv tsar, siz chos cxiv tsa luz nênhx tsâu sor, vav mênhx./.

                                                                            Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv

“Ntu hlôngr yiêz thiêz huôv tsar”

Vênhx huôv zos paz trâu ju lix Lai Châu hlôngr yiêz thiêz huôv tsar

Zos huyện tox siêz ntus đriv nhoz kuôk tsênhv qơư tỉnh muôx nhos 150 cei cêr, Mường Tè (Lai Châu) muôx 10 mênhx cxưx sik đros nhoz uô nênhx, hâur co muôx têx mênhx cxưx lok six tsơưs nênhs li Cống, Mảng, Si L, Hà Nhì. Têx shôngk đhâu, huyện Mường Tè tưz sir jos yax mông, vênhv tôngv tsôngv box muôz siêz siêz xar tuôr tsês, phuôx huiz tsiv grê vênhx huôv chax chês têx mênhx cxưx, hâux lưv xar tơưv, khơưk tsês tsôngs yo zos tuôr tsês zuk mênhx cxưx li vênhx huôv chax chês jông:    “Cur zos nênhs Hà Nhì, cur lok six nhiêv cur mênhx cxưx li tsôngs yo chax chês. Ntu zuôr txos cur cux zuôr kriê têx học viên nênhs Hà Nhì, têx lênhx tsi tâu txơưx xơưk shâuv xơưk zuk mênhx cxưx li tsôngs yo”

          Lơưr zơưv Lỳ Ló Hừ, Phưv Chủ tịch Ub xã Ka Lăng, chính quyênx xã tưz muôx tsưr ziv phuôx huiz vênhx huôv têx mênhx cxưx jông sâuv thax tsav reik đros thiêz huôv tsar ju lix:“Pêz tưz muôx tsưr ziv, txơưv xã hội lok six huôv tsar, luk heik, cêr cor cav hnhar tsôngs tiêz tsôngs yo cux hlôngr yiêz, taz sik pêz zuôr yax mông uô li chas chiê tuôr tsês hêir nênhs Hà Nhì têx vênhx huôv txix ntâu cxênhx nênhs lok. Ntu zuôr txos pêz zuôr krêz uô txos tas nro têx jêx jos, viv nhiv no sâuv thax tsav xã 8 jêx jos tưz muôx tsêr vênhx huôv zos qơư xênhz huôx côngv thôngx”

          Nhoz siêz 1 cxênhz 500 yiv pir đros niêv đêx hiêr, muôx qiv hơưv lax khiêv yênhx shông, trôngz jôngr chiv xênhz jông jav, đros têx phongz qơưx, cêr uô nênhx xênhz huôx vênhx huôv jông, jos Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ (Lai Châu) têx shôngk jê ntơưv no tưz chêx chôngk huôv tsar uô ju lix côngv thôngx thiêz hli 4/2023, jos Sin Suối Hồ tưz tâu kruôk zos jos ju lix côngv thôngx ASEAN. Tix lâuk Vàng A Hoà- iz chuôz zis uô ju lix nhoz jos Sin Suối Hồ pheiz kênh:“Tsêiz no muôx nhos 300-400 jiês kruô tuôx ndis uô si, seiz shuôk têz qơưs, shông no kruô tuôx ndis uô si chôngz mê njik, muôx nhos 600-700 lênhx. Xar njôngr txix nhiv no txos tsiêz têz qơưs, kruô tuôx ndis seiz zuôr chuôz ndê jux jus. Kruô tuôx trâu trâu tix lâus Hoà homes tay phênhv ntâu zôngv jix vuv nox so thiêz muk ndis seiz trôngz jôngr ntông”

          Jos Sin Suối Hồ muôx 152 ziv chuôz zis mak txos nhiv no tưz muôx 29 ziv chuôz zis uô homestay. Têx homestay tâu bax uộ jông tso pov vênhx huôv mênhx cxưx Hmôngz jông, tâu qêz suô hur đu. Têx ziv chuôz zis tsi uô homestay mak cxaz chuôz uô ju lix txix hâux lưv cungz têx xiv huv ju lix li fuôv ntông, tsôngs tiêz tsôngs yo, têx jix vuv thâux kruô, kriê cêr muk ndis seiz uô si, heik kriê vênhx huôv thiêz zav nox mênhx cxưx Hmôngz trâu tsôngv kruô.

          Txix trâur nuv ju lix côngv thôngx nhoz têx jêx jos: Sin Suối Hồ, Vàng Pheo (huyện Phong Thổ); Sì Thao Chải, Bản Hon, Bản Thẳm (huyện Tam Đường)…li yênhx côngz tsôngv box têx mênhx cxưx Hmôngz, Thái, Cho, Lự…nhoz ntâu tiv phaz hâur tỉnh Lai Châu cux tsênhv ndaz ndơưv zuk têx vênhx huôv mênhx cxưx jông chiê huôv tsar ju lix, txix co gôngr phênhv zaz zâuv ziv hnuz ziv chôngz tsôngv kruô tuox ndis seiz uô si. Shông 2024, zos shông xuz thơưx têx jêx jos nhoz Lai Châu tưz tos zuôr xar 1,3 tsov jiês kruô tuôx ndis shuôk uô si. No zos iz kror jông, paz cxơưz huôv tsar ju lix trâu iz ntu yiêz. Zơưv Trần Quang Kháng, Phưv giám đốc Sở vênhx huôv, thiv thao thiêz ju lix Lai Châu puz pâuz:“Shông 2025 pêz zuôr sir jos cov tok tâu 1,4 tsov jiês kruô tuôx ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs thiêz tso tơưv luôs hâux lưv huôv tsar qơư ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs txos shông 2030, zuôr tok cov tâu 2 tsov ntâu jiês kruô tuôx ndis shuôk uô si hâur iz shông”.

          Lai Châu tsênhv ziv hnuz ziv khav tênhv qơư sơưr txix hâux lưv huôv tsar ju lix côngv thôngx reik đros cêr vênhx huôv mênhx cxưx. Têx trâur nuv ju lix côngv thôngx, ju lix ndis seiz trôngz jôngr chiv xênhz huôx tôngv muôx chêx cuk, zaz zâuv ziv hnuz ziv chôngz tsôngv kruô hâur thiêz sâuv ntiêx têz tuôx ndis seiz, gôngr phênhv sir jos huôv tsar KTXH tiv phaz, yênhx trus chox Lai Châu hlôngr yiêz thiêz huôv tsar jông./.  

                                                                   Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv