Jax sâu thưr 7, hnuz 23/1/2016:

Heir nênhs Thêir tsưr ziv uô xaz chơưr li chas

 

 

Uô ntêx thâuv uô têx xaz chơưr, tsôngv box bax têx cxur kaz ( cxur uô xaz muôx têx zos cxur blâuv lok sik cxur txuô cux puôr lênhx tâu hur si). Iz chas ntơư zos bax ntâuz tax, têx xuô blêx lâuk thiêz hur, pôngr xaz chiê fmông, têx ntâuz pav chiê vor cov tuôx tâuk. Iz hâux lưv zov chênhr hâur uô xaz chơưr zos xeir hnuz uô, tsôngv box lơưr khênhr xeir têx luz hnuz nhôngs jông chiê uô. Thiêz lơưr khênhr đê ntâu têx blôngx ntông tsư kaz tsư ha pêv têx har jôngr lok uô.

Thâuv bax tâu cxuô hur si têx zuôr trâus chiê trâu uô xaz, tsôngv box muôz cxur tsâu đhâu hmo, tas cik li jơưr cov hur, bo tsês kruôr đê, đhâu ntơư mav muôz tuôr lok sik jov uô hmôngr. Têx blôngx ntông tsư kaz đê lok txos cux tâu muôz tsâus đêx hur, txuôr mok, tuôr cov lưx đo  shơư têx hmôngr cxur blêx nhiv kruôr tuôr tâu ntơư. Zos uô xaz chơưr xơưs  mak tsi tso ntâu zav, phênhv ntâu tso iz zav blôngx ntông tsư kaz tsư ha trâu xưz. Zos uô xaz chơưr chuz hâuk mak muôx ntâu zav tso trâu li: Blôngx ntông đâux txis, zav blôngx  ntông txir cok thiêz ntâu têx blôngx hmaz, blôngx ntông txơưr đuô tsư kaz tsư ha. Đhâu thâuv tưz muôz têx hmôngr blêx thiêz têx blôngx ntông tuôr lưx co đo siz shơưk tas, tsôngv box zuôr muôz puôz iz têx luz khênhx, mê njik pluôr ntơư zos xaz niêv, têx luz puôz uô khênhx, ntêr mak zos xaz txir, lar heik zos tsuv puôz uô têx xaz niêv thiêz xaz txir cov siz bâus jok. Pos Lù Thị ban, lênhx nênhs muôx tsưr ziv uô xaz chơưr nhoz jok Bó, Phường Chiềng An, Tp Sơn La heik pâuz nzir:

“ Uô xaz cux tsuv xeir luz hnuz nhôngs jông chiê uô. Thâuv muôz puôz uô têx luz xaz mak tsuv muôx xaz niêv, xaz txir hur si thiêx uô tâu chơưr. Chor pôngr xaz cux tsuv xeir têx pôngr jông, uô đros iz hnuz lok uô li uô tâu thiêz chuz tâu chơưr ntâu”.

Thâuv puôz uô têx luz kê xaz tas, tsôngv box muôz chor xuô blê lâuk puô pur ntiê trâu đeiv ntâuz tax, li muôz têx luz kê xaz co tso trâu yênhx iz hax txir, iz niêv cov siz bâus jok. Đhâu uô li ntơư tas, zôngv ntir têk niêk uô iz luz kror trâu luz kê xaz, li muôz chor pôngr xaz tso trâu têx luz kror mê co. Têx ntâuz tax muôz puô trâu têx xaz chơưr ccux tsuv puô trâu têx qơư lax nziês, tsi muôx chuô yâu txos. Uô tas li heik sâuv, muôz têx ntâuz pav nhiêk lok vor trâu sâuv tox tsês chiê muôx 3 txos 4 hnuz, thâuv luz xaz ntơư tưz tuôx nto li yêv đeiv ntâuz pav, muôz têx kê xaz tso trâu sâuv txuôr nzêix, kaz nthaz kra cov kruôr, khơưk tsês chiê. Luz xaz jông uô chơưr zos muôx iz hlik, tsi li xaz mok hênhr mak zuôr uô tsi tâu chơưr lok sik uô tâu têx chơưr tsi kaz. Niêv lâuk Lù Thị Phung, lênhx nênhs car uô đreiv têx xaz chơưr nhoz jok Bó, Phường Chiềng An, TP Sơn La heik:

“ Xaz  chơưr muôx ntâu zav. Xaz chơưr hâuk mak tso ntâu zav đuô thiêz muôx ntâu têx blôngx tsư ha tsư kaz. Xaz chơưr xơưs, xar cov chơưr kaz mak tso tsơưs têx blôngx li heik sâuv, xeir chor blôngx kaz kaz jiz chiê uô. Têx uô xaz chơưr muôx lok six ntâu, taz sik phênhv ntâu zos têx blôngx ntông, blôngx hmaz đê pêv têx har jôngr lok, xeir đê têx mak chor lâuk tưz kriê chiê muôz uô xaz chơưr. Têx xaz zuk uô tâu mak tsi yuô tâu chơưr ntâu taz sik jông hâuk, tsi moz tâuz hâu. Têx xaz muôs hâur ciêz chuz tâu chơưr ntâu taz sik tsi jông hâuk, tsi kaz li zuk têx chơưr zuk uô”.

Thâuv ntêx tsôngv box cxuô jêx jok heir nênhs Thêir khênhr zuk uô zuk chơưr hâuk, txix uô xaz, hâu chơưr, chuz chơưr puôr lênhx zos zuk chiv chir uô viv li têx chơưr chuz tâu lok six nxiêz, tsư ha. Nhiv no nhoz iz cxiê thax tsav, tsôngv box cux tsênhv uô têx xaz chơưr ntơư chiê zôngv. Têx chơưr mak tsôngv box uô txix têx xaz heik sâuv tsư kaz, jông hâuk tưz uô tsi tsơưs lênhx kruô nhiêv zuôr, hâuk txos./.

( Lường Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

 

          Phênhv thưr 7, hnuz 23/1/2016:

Du lix côngv thôngx Sin Súi Hồ

 

         

          Nhoz đêz đrôngl Lai Châu 35 caik cêr, xã Sin Súi Hồ, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, zos iz luz jos muôx pêz hêir nênhs Hmôngz nhoz đhâu ntâu tiêv lok.

          Hâur xar muôx puô luz jos huôv tsar uô du lix côngv thôngx, tưz uô tâu 10 ntâu shông nhoz thax tsav faz Bắc, Sin Súi Hồ thiêx nhiv kruôr tâu côngk nhav zos jos du lix côngv thôngx hâur hli 6 tsêiz no.

          Ntơưv ndâux cêr muk hâur jos, tsôngv px ntơưv no muôz hluô  tơưr ntông njưx sâu bê “Jos du lix côngv thôngx Sin Súi Hồ”.

          Nhoz jos Sin Súi Hồ, lênhx tsưr tsêr luz bê, thâuv tưs cux sâu trâu ntơưv iz đêiv txiês ntông trâu ntơưv hâu cêr muk hâur tsêr thiêz sâu số xor tôngx hur tiz, cov tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk ndis ntux pâuz txos. Hâur ntu cêr muk trâu jos Sin Súi Hồ, thâuv tưs cux muôx iz luz ciêz côngv thôngx, zos tsôngv px Hmôngz tuôx muôs zuk hêir nênhs cxuô zav hax huv. Kror uô trâu tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk ndis ntux zos xar nriêr pâuz lok hêir nênhs Hmôngz têx cêr nênhx vênhx huôv jông. Tix lâus Lai x Vax nhoz jos Sin Súi Hồ hêik pâuz:

          (Pêz hêir nênhs Hmôngz cux muôx ntênhk hội, muôx cêr lov jêv đhiê pax vuôs, yuôz kênhx, yuôz ndak, yuôz blôngx…zos têx tuz nxêik hluôk tuôx siz njiz, sik thav nthuôr uô cêr lov jêv”.

          Hâur oz pêz shông đhâu lok no, du lix huôv tsar truôx jux juk, tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk ndis ntux, thâuv tưs cux tâu sêiz shuôk pêz hêir nênhs Hmôngz têx cêr lov jêv, vênhx huôv jông thiêz tsênhv tâu nox pêz hêir nênhs Hmôngz têx grêix buô cxiêz, grêix buô hâu đros trâu cxuô zav jâuz….Tix lâus Chỉnh x Vax nhoz jos Sin Súi Hồ hêik pâuz tiêk:  hur si jos muôx 100 ziv chuôz zis, puôr lênhx muôx in te nét, muôx tsêr tơưv trôngx, tsês trâu tsôngv kruô tuôx sêiz ndis shuôk têz qơưs.

          (Txix huôv tsar kriz uô du lix, cur ziv chuôz zis tưz bluô nux mê njik, pir li muôx txâuk nhiêx txiêx zus tuz cxêik muk cơưv ntơưr. Huôv tsar uô du lix, zos zuk pâuz uô, txơưx chơưx kruô jông mak ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx kruô tuôx so, sêiz  shuôk têz qơưs; iz hmo  80 cxênhz đêiv nhiêx, iz lênhx. Uô ntêx zuôr chuôz piz huôv tsar uô du lix, cur tưz tâu uỷ ban xã hêik kriê huôv tsar uô cxuô luôs hâux lưv du lix côngv thôngx, tsưr ziv chơưx kruô”.

          Hêik lok du lix côngv thôngx Sin Súi Hồ, zơưv Lê Quang Minh, tsar phôngx kôngz nuv tỉnh Lai Châu hêik pâuz tiêk: Hur tiz si tsôngv px ntơưv no puôr lênhx zos Hmôngz, tsôngv kruô xar tuôx sêiz thiêz zok nriêr tsôngv px ntơưv no têx txux chi, cêr nênhx vênhx huôv jông. Têx kror uô trâu tsôngv kruô nhiêv thiêz xar tuôx sêiz shuôk zos; têx tsưr ziv uô chos txir hơưk, ntok ntâuz, cxuô zav chuôz zênhx sêiz đaz muôs….Ngênhx vênhx huôv tỉnh Lai Châu tsênhv taz tov muôx tsênhv chêi chiê paz kriê tsưr ziv trâu tsôngv px Hmôngz ntơưv no uô du lix côngv thôngx.

          (Hâur shông zuôr txos no, tsênhv zuôr paz iz cxiê chuôz zênhx uô cxuô zav nox, uô cxuô zav grêix cxiêz, grêix chi, chiê  tsôngv kruô tuôx so, sêiz shuôk têz qơưs tâu nox siv. Zos tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk du lix côngv thôngz jôngr ntông, tsuôk tâu zuôr vé, zos 10 cxênhz iz vé. Ntơư cux zos iz kro uô trâu tsôngv px ntơưv no sâu tâu cxaz nzir nhiêx txiêx chox lok sir zôngv cxiv kho ziv chuôz zis”.

          Tỉnh Lai Châu tưz muôx tsênhv chêi muôz nhiêx têz qơưs trâu tsôngv px kir txêik chiê huôv tsar uô du lix côngv thôngx. Trơưk li njuôk xav, shông no, tỉnh tsênhv zuôr muôz 180 tỷ đêiv nhiêx chiê kriz đar cêr txix đrôngl Lai Châu muk trâu  jos du lix côngv thôngx Sin Súi Hồ, cov zôngx ziv trâu tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk ndis ntux muk lok đhâu./.

                                                                               (Tsu cxêik, nhênhv-TTT)