Nâ Hồ Thị Huệ, a thôn A Rong, cheăm A Ngo, tơring Đakrông rơtế [ă mâu nâ o ki ê tung thôn mot tung kong tăng hlá hdro\ng djâ vêh a hngêi vâ kơxuô kơ-[ăn. Troh a hngêi, nâ lêa hlá, mê krếo thế mâu nâ o tơku\m a hngêi trá dêi hdroâng kuăn ngo Pa Cô vâ rơtế kơxuô kơ-[ăn. Nâ kơxuô châ 34 to kơ-[ăn a koát. Kơ-[ăn mê ngăn môi tiah kái kơpôu, kái pu pái le\m mơnâ ngăn.

Nâ Huệ ăm ‘nâi, kố cho túa kơ-[ăn tiô khôi hmâ dêi mơngế Pa Cô châ pro sap ing phái tơ-xông, kơxuô tung hlá hdro\ng ki ối drêh. Drêng kơxuô kơ-[ăn a koát, mơngế Pa Cô ôh tá tâm phái tơ-xông hdrối vâ kơxuô, mê vâi hơchâ phái klêi mê kơxuô hlối. Kơ-[ăn xuân ôh tá ‘măn prá, hơ’nêh mâm, kơte\m tung dế bu ai to phái tơxông xo. Xua mê, kơ-[ăn a koát ôh tá kơhiâm môi tiah kơ-[ăn chưng mê xú ho\m le\m.

Nâ Hồ Thị Hiền nếo kơxuô kơ-[ăn a koát

Vâi kơdrâi Pa Cô hmâ xúa tơxông, kế ki châ pêt hên má môi tung mâu chiâk deăng vâ pro kơ-[ăn. Drêng kơxuô, mâu nâ o hmâ râng hơ’lêh pa ro\ng hlá lơ pá ngiâ hlá ‘măn kơpêng kơpeăng ko\ng, dâi hơ’ngrăng kăn péa rôh vâ pro chiâng um a kối kơđo. Klêi mê, hơ’lêh, ‘măn tơxông ăm gá ngin pêng, kât xiâm lơ kối ki u ối dêi hlá hdro\ng chiâng môi tiah um kơđo ki má péa.

Kơ-[ăn hiăng klêi kơxuô châ tâm tung têa hngiú dâng 2 chôu vâ ăm tơxông vâ ăm gá re\ng chên. Túa pro gá xú ho\m dêi kơ-[ăn a túa ki rah xo tơxông, rah xo hlá [ă tung pơla tâm tung têa, pế kơ-[ăn dêi mâu ngế vâi kơdrâi Pa Cô rơkê, ‘nâi [ă hía hé.

Mâu vâi kơdrâi Pa Cô kơxuô kơ-[ăn rơkê ối chiâng kơxuô môi tiah kái kơpôu ngăn le\m khât (a koát tiô nâl Pa Cô cho kơpôu). Tơdroăng ki tối ‘na kơpôu đi đo rơtế ai tung tơdroăng rêh ối dêi mơngế Pa Cô, [ă tơdroăng ki pêt kế tơmeăm, păn mơnăn mơnoâ, cho kuăn kiâ ki têm rơpiât, pro ăm tơdroăng ki pon mơhúa, tơdroăng ki loi tơngah ‘na tơdroăng ki phâi tơtô, kro mơdro\ng. Kơpôu dêi mơngế Pa Cô ối cho kuăn kiâ ki vâ xối ăm xeăng, ‘na ki tơmiât loi t^ng dêi vâi. Xua mê, kơ-[ăn a koát hmâ ôh păng lôi tung rôh leh mơd^ng, rôh Têt.

Kơ-[ăn a koát cho tơdroăng ki vâ mơhno tối ‘na phâi tơtô dêi mơngế Pa Cô a Quảng Trị. Pak^ng mâu rôh leh mơd^ng kân môi tiah pơkoăng, rôh Têt, mâu rôh T^ng kâ báu nếo, rơkâu xối xeăng  a plêng, a tơnêi mơngế Pa Cô ối kơxuô kơ-[ăn a koát rơkâu xối jâ pôa, hdroâng hdrê. Tung tơdroăng ki tơku\m mê, kơ-[ăn châ ‘măn vâ pleăng rơtế [ă hmê, tơxông, hơ’nêh mâm í, chu, pêap, pu pái.

Klêi kơ’nâi rơkâu xối, mơngế Pa Cô hmâ kâ kơ-[ăn rơtế [ă mâu kế kâ ki ai tơ’nôm vâ hơ-iu môi tiah têa măm lơ po pêi [ă hăng drêh. Rêm to kơ-[ăn pơrá ai mơngiơk tr^ng môi tiah têa kơdruâ, xú ho\m, xú hlá ki nếo [ă kơhiâm, tâ ngeăm, hăng iâ tung kơ-[ăn pro chiâng ai tu\m mâu tơdroăng ki kơhiâm le\m, xú ho\m krê dêi mâu kế tơmeăm tung kong ngo.

Phạm Hiền chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng