Pôa Đoàn Xuân Thực, a thôn 4, cheăm Dak Bu So, tơring Tuy Đức pêt lối 1 ha pôm ló. Teăng tơdroăng ki xúa phon hoá hok môi tiah hdrối nah, nôkố pôa Thực hơ’lêh xúa phon hưh cơ [ă xúa mâu troăng hơlâ pêt tơniăn krúa le\m sinh hok, rôh apoăng hiăng hlo ai pơxúa khât. Pôa Thực ăm ‘nâi, pêt pôm ló tiô túa ki tơniăn sinh hok kum tơnêi hơpok le\m tâ, iâ pơreăng kâ ‘nhiê pro tơdjâk troh kơxái pôm ló, kum kơdrum pôm dâi le\m tâ. Pôa Đoàn Xuân Thực, tối:

Hơnăm kố á xúa phon êak í vâ rơvât, hdrối vâ pêi tơnêi mê á xúa puâ choi mê gá iâ oâ hdrong a ‘nhiê. Hơnăm nah 1 ha, á athế pui tah tâi 2 sào, la nôkố pêt hiăng châ 2 khế la pôm ló bu pui tah dâng 100 kơxái, tiah mê hơnăm kố pêt tiô túa pơkâ kố gá kơdroh oâ pơreăng kâ ‘nhiê a pôm ló, pôm ló ôh tá ai trếo ki hên luâ râ ‘na pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong, tơniăn krúa le\m ăm ivá châ chăn kuăn pơlê.

Troh nôkố, tơring Tuy Đức hiăng pêt dâng 2 rơpâu ha pôm ló, ki dâi le\m châ sap ing 8 troh 10 ta#n/ha/1rơnó. Pôa Đoàn Lê Anh, kăn hnê ngăn kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng tơring Tuy Đức ăm ‘nâi, vâ mơdêk hên tâ nếo ‘na kế tơmeăm, tung pơla hdrối kố nah, Khu ngăn kuăn pơlê ki pei chiâk pêi deăng tơring Tuy Đức hiăng tối tơbleăng túa pơkâ tí tăng xiâm kối pôm ló. Tiah mê, kuăn pơlê veăng pêt tung túa pơkâ kố kô athế rak tơniăn tiô túa ki pêt sinh hok hưh cơ, khu ngăn kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng athế pôu râng dêi hnoăng cheăng séa ngăn tung pơla pêt kố dêi kuăn pơlê [ă tơru\m [ă kơchô tê mơdró, krâ inâi xiâm kối pêt mơjiâng drêng kal.

{ă mâu rơpo\ng kuăn pơlê ki veăng, ngin kô hnê mơhno túa pơkâ ăm vâi sap ing apoăng troh mơ’nui, sap ing drêng pro đơn veăng tung tơdroăng tá troh drêng tối tơbleăng hnê hriâm. Rêm rơpo\ng kuăn pơlê châ hbru ăm mah kơxo#, mah kơxo# ki kố châ tăng ngăn tung mâu tíu dêi khu ki tê mơdró, ho\ng mâu kuăn pơlê châ hbru ăm mah kơxo#, túa pơkâ dêi khu mơ’no tung kơchô tê mơdró drêng hiăng klêi lâk mê ngin kô krâ inâi ăm kế tơmeăm dêi tơrêm rơpo\ng kuăn pơlê, klêi mê tê ăm tíu xiâm’’.

Tơ-[rê dêi túa mơjiâng inâi kố gá nhên khât, pơxiâm sap ing ki dâi le\m kế tơmeăm a Tuy Đức hiăng mơhno tối tơdroăng ki tơ-[rê ki apoăng. Mâu kế tơmeăm môi tiah pôm ló hiăng châ krâ inâi a mâu tíu tê, roê gá kơnâ tâ dâng 30% tâng pơchông [ă mâu pôm ló ki tê tung kơchô tê mơdró.

Kố dế cho ivá vâ ai rế hía rế hên rơpo\ng kuăn pơlê chêh inâi veăng tơru\m tung túa pơkâ krâ inâi tí tăng xiâm kối. Ing mê, pro chiâng inâi ăm pôm ló Tuy Đức rế hía rế krá tơniăn tâ. {ă mâu tíu ki tê, roê pôm ló, kế tơmeăm krâ inâi hiăng kum vâi tơ’lêi hlâu tâ tung tê mơdró. Jâ Nguyễn Thị Oanh, môi ngế ki hmâ roê pôm ló a tơring Tuy Đức, ăm ‘nâi:

Krâ inâi môi tiah mê ngin xuân hmiên tuăn xua kế tơmeăm dêi tơná châ tê mơdró a tíu ki ê ai inâi, mâu ngế ki roê xúa xuân hmiên tuăn há ‘na ki dâi le\m dêi pôm ló a Tuy Đức. Ai xiâm kối pêt mơjiâng mê yă tê xuân tơniăn tâ, vâi krâ nho\ng o xuân hmiên tuăn tâ há, roê drêng lâi yă xuân kơnâ tâ mâu tíu ki ê

Pôm ló dế cho môi túa hdrê loăng ki pro pơxúa ‘na cheăng kâ ăm kuăn pơlê tơring Tuy Đức, tung tơdroăng hâi kố, vâ tối ăm vâi krâ nho\ng o ‘nâi nhên tâ kih thua#t pêt rak ngăn pôm ló, ngin ai tơpui tơno [ă pôa Đoàn Lê Anh, Kăn hnê ngăn Khu kuăn pơlê pêi chiâk tơring Tuy Đức kô tối ăm pó vâi krâ nho\ng o ‘nâi kih thuât pêt [ă rak ngăn pôm ló châ tơ-[rê:

Êng: Ô pôa, A Tuy Đức, pôm ló hmâ tro ôa hdrong ki lâi kâ ‘nhiê [ă túa hbrâ mơdât pơreăng a pôm ló gá ti lâi?

Đoàn Lê Anh: Pôm ló cho hdrê loăng pêt iâ khế, châ pêt a tơring Tuy Đức xap ing hơnăm 2000 nah. {ă tơdroăng kố rế po rơdâ, malối tung 3 hơnăm hdrối kô nah pôm ló dế pro pơxúa tơ-[rê hên ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk, malối cho mâu rơpo\ng kơtiê, mâu rơpo\ng ki oh tá ai liăn ‘no pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok.

Pôm ló xuân mơtiah mâu hdrê loăng ki ê, drêng pêt a tơnêi ki kân rơdâ kô ai hên ôa hdrong kâ ‘nhiê. Malối [ă pôm ló, ki hmâ hlo mâu pơreăng kâ ‘nhiê mơtiah pro êi, pro u\m kơxái, pơreăng pro u\m kơxái cho rơ iô, gá kâ ‘nhiê vâ tâi. Ôh tá lôi tơdjâk troh ki cha hên lơ oh dêi pôm ló dêi kuăn pơlê. ‘Na peăng Khu râ mê ngin xuân tơbleăng tơdroăng hnê tối ăm kuăn pơlê, ma môi cho rah hdrê mê tơdroăng ki kal.

Vâ pơreăng kâ ‘nhiê pro êi mê tơku\m hên a rơnó mơdrăng, xua ôa hdrong pâk hrik, kâ tung pôm, pro pôm ló ôh tá ôh tá châ tê. Pơreăng kố hên troăng vâ kơdế, má môi pin xúa túa sinh hok mê cho rak ngăn pơreăng kâ ‘nhiê. Má péa cho xúa mâu túa kơdro pê kuăn kiâ vâ mâu kuăn kơnốu oh tá châ mot, ah ôh tá chiâng ai kuăn, mê cho tơdroăng pêi pro ki tơchoâm.

Êng: ‘Na rak ngăn, rơvât phon? Pôa tối ăm ‘nâi tơdroăng hmâ pêi pro a tơring kố vâ pôm ló châ xo hên ô pôa?

Đoàn Lê Anh: {ă pôm ló rôh apoăng dêng pin thế tơbleăng po ngăn tơnêi gôm pro ‘noăng [ă rơvât phon mê pin kô xúa phon lân, phon vi sinh vâ rơvât hdrối, klêi pêt môi khế pin xua phon NPK vâ rơvât, klêi môi khế tơdế, drêng pin tơbleăng hrêi kơxái mê kô rơvât hên iâ phon kali vâ ăm kơxái ai pôm hên.

Êng: Vâ pôm ló dêi tơring mơdêk krá ton xo\n mê khu pêi chiâk deăng, xuân mơtiah Vi [an hnê ngăn tơring hiăng ai troăng hơlâ ki lâi ‘na tơdroăng tăng tíu tê pôm ló dêi kuăn pơlê?

Đoàn Lê Anh:  Vâ mơdêk krá ton ‘na tơdroăng pêt pôm ló dêi tơring mê mâu khu râ ngin xuân hiăng tơru\m [ă Khu ngăn ‘na khoa hok Kơmăi kơmok rơtế [ă Tíu xiâm mơdêk tơru\m [ă mơnhông tơtêk  tơbleăng tơdroăng kố ing tơdroăng ki xiâm vâ tăng tíu pêt pôm ló krúa vâ tê tung tơnêi têa [ă lâp plâi tơnêi.

Ngin xuân hiăng tơru\m, hlối pêi cheăng [ă Khu kuăn pơlê tung kong pơlê vâ táng tíu rôe siêu th^ Big C tơbleăng kum măm kuăn pơlê pêi pêt tiô pơkâ pêt krúa, vâ ai pôm tê rế hên a mâu siêu th^, malối tơru\m [ă mâu khu mơdró vâ tơdjêp tăng tíu tê, kum kuăn pơlê ki pêi pêt pôm ló ai tíu vâ tê dêi pôm.

- Hôm mơnê kô pôa!

Hoàng Qui chêh

Gương prếi Katarina Nga tơplôu [ă tơnleăng