Jâ Lê Thị Mộng Thu, Ngế pơkuâ tíu mơdró phon Nguyên Nghĩa ối a cheăm Pơng Drang, tơring Krông {uk, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, rêm hơnăm, troh apoăng rơnó mêi, tíu mơdró hên túa phon vâ tê ăm kuăn pơlê rôe rơvât tơmeăm pêt a cheăm, tơring. La hơnăm kố, hiăng troh tơdế rơnó mêi, kơlo tê plon iâ ngế vâ rôe.  Pơla kố mâu hơnăm hdrối nah, riân rêm hâi tê châ 4-5 ta#n phon tu\m túa, la hơnăm kố bú tê châ 1-2 ta#n tê rêm hâi.

‘’Mơngế rôe phon hơnăm kố kơdroh tâ tâng vâ pơchông [ă to lâi hơhnăm hdrối . Xua yă kơphế rế chu mê vâi ‘no liăn rôe phon iâ há. La tâng vâ pơchông [ă rơnó kô hơnăm nah kơdroh châ tơdế ‘’.

Oh tá ai mơngế rôe cho tơdroăng ki ăm hlo a hên tíu mơdró phon tung kong pơlê Dak Lak dế nôkố. Nâ Lê Thị Kim Dung, ngế pơkuâ tíu tê mơdró phon Dung Sáng, ối a thôn Tân Lập, cheăm Pơng Drang, tơring Krông {uk ăm ‘nâi, mơngế ki rôe iâ ‘nâng pro mâu tíu tê phon ôh tá khên vâ xo phon djâ tê:

‘’Hơnăm kô tê ôh tá hluâ, hơnăm kố iâ kuăn pơlê vâ lăm rôe phon vâ rơvât tơmeăm pêt, pơtih môi hơnăm vâi  rơvât  3 hdrôh, la hơnăm kố vâi bú rơvât 1 troh 2  hdroh tê ‘’.

 Mơngế ki rôe tung kong pơlê rế kơdroh, tung pơla mê, yă mâu túa phon rế to iâ. Tiô séa ngăn, nôkố yă phon dế to sap 5.000- 20.000 liăn/kơxâk (túa ki 50kg) ngăn tiô kô túa phon. Môi tiah, Phon Âu Châu 16-8-18 ai yă tê 450.000 liăn/kơxâk, hiăng tâk troh 20.000 liăn tâng vâ pơchông [ă apoăng rơnó; Urea Phú Mỹ tâk 15.000 liăn/kơxâk, nôkố ai yă 365.000 liăn/kơxâk; Kali Liên Xô tê ai yă 340.000 liăn/kơxâk, tâk 10.000 liăn.

Tung pơla mê, yă phon rơvât to kơnâ, yă tơmeăm pê lo chu rơpâ ó, pro kuăn pơlê ôh tá khên vâ ‘no liăn rôe phon rơvât loăng plâi. Jâ Vũ Thị Thi, ối a thôn 1, cheăm Hoà Xuân, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột tối ăm ‘nâi, mâu hơnăm hdrối, a rơnó mêi rơpo\ng rôe dâng 10 kơxâk phon vâ rơvât ăm 1 ha kơphế ki pêt tơvât [ă tiu. La hơnăm kố, yă kơphế [ă tiu chu rơpâ ó, tung pơla mê yă phon to kơnâ ó, jâ kơdroh rôe phon vâ rơvât:

‘’Pơtih môi tiah hmâ tung 1 sao rơvât 1 kơxâk, 1 ha rơvât 10 kơxâk môi hdrôh, rơnó mơdrăng rơvât môi hdrôh, rơnó mêi rơvât môi hdroh. Hơnăm kố yă tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng chu rơpâ mê a rơvât  phon iâ tê, ôh tá khên rơvât hên xua ôh tá châ xo tơ’mot kơxo# liăn ki pêi lo, ‘no liăn rôe hên ah ôh tá ai liăn vâ  rôe phái kâ’’.

            Nam Trang chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng