Khu pêi cheăng tơru\m pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok chal nếo Quang Minh cho tíu cheăng ki djâ troăng ahdrối tung tơdroăng ki pêt pơkeăng tung kơdrum loăng kơxu ki nếo pêt. 30 ha pơkeăng dêi khu pêi cheăng tơru\m pêt a cheăm Ia Hlôp [ă Ia Dreng, tơring }ư\ Sê, pơxiâm mot tung hơnăm má 2.

Nôkố hiăng ai 7ha hiăng châ ko xo [ă kơxo# liăn châ xo 5 rơtal liăn, ki hên sap ing deăng pêt đương quy [ă pró ki hếo. Pôa Nguyễn Đình Trọng, ngế ki tơru\m tung khu pêi cheăng tơru\m ăm ‘nâi, rơnó la ngiâ, lối chât ha đinh lăng [ă hà thủ ô khêi kô châ ko xo, rak tơniăn vâ khu pêi cheăng tơru\m pêi lo liăn hên:

‘’Rêm xiâm loăng pêt ai môi hâi khế ki pơkâ tơniăn. Pơtih hà thủ ô khêi athế troh 3 hơnăm nếo châ ko xo, đinh lăng vâ chê 2 hơnăm. Tâng pêt tâi tâng hà thủ ô mê kơxo# liăn ‘no kô hên mê ngin athế pêt tơ’nôm mâu xiâm loăng ki iâ hâi ki ê môi tiah pró, tá hâi châ 1 hơnăm hiăng châ krí xo. Tiah mê ngin hiăng pro ai môi kơxo# liăn hên. Bu kal têa, tơnêi le\m [ă châ ‘no liăn cheăng tơniăn mê kơxo# liăn pêi lo sap ing pơkeăng kố gá kô hên’’.

Hà thủ ô khêi châ pêt tơvât tung kơdrum deăng kơxu

Ki păng ‘nâng a mâu kơdrum deăng pêt pơkeăng tơvât [ă loăng kơxu ăm hlo, tá hdrê loăng pêt ki xiâm [ă hdrê loăng pêt tơvât pơrá hlo xông kân le\m, kơnôm ai têa [ă phon hưh cơ rơvât. Ngoh Vũ Minh Chiến, ko\ng an pêi cheăng a khu pêi cheăng tơru\m ăm ‘nâi, tâng pơchông [ă pêt tơvât [ă pôm loăng, klo#ng tr^ng lơ pôm ló, mê kơxu a kơdrum pơkeăng gá drêh ngiât tâ, kơnôm châ pêi ngăn nhên sap ing tơdroăng ki pêi tơnêi troh túa ki rak ngăn:

‘’Pin athế đi đo lăm séa ngăn rêm hâi. Tung pơla loăng ối tơx^n athế tôh têa 2 hdroh/1 hâi. ‘Na tơnêi, mê pin xúa puâ tơpoăng, mâu pơkeăng kơdê vi khuẩn, kơme\n. Pin athế pêi tơnêi hdrối, tơnêi krúa, vâ xo ah hmôi loăng kơdroh iâ pơreăng kâ ‘nhiê. Ki nhên má môi cho tung pơla hneăng ki apoăng drêng pro hdrê’’.

Mâu khu mơdró kâ pro pơkeăng hiăng pơkâ roê pơkeăng sap ing [ăng deăng pêt pơkeăng tơvât tung kơdrum kơxu a Gia Lai

Klêi kơ’nâi 2 hơnăm pêt pơkeăng a tơnêi loăng kơxu tá hâi ai hên tơkâng, Khu pêi cheăng tơru\m cheăm Quang Minh hiăng ai pơkâ rak ngăn tơtro, séa ngăn ki dâi le\m dêi tơmeăm. Khu pêi cheăng tơru\m hiăng khên tơnôu ‘no liăn pro tíu ki uâ mơdiê, k^ tơkêa tê mơdró pơkeăng ăm mâu khu tê mơdró pơkeăng tung tơnêi têa.

Pôa Đào Hùng Sơn, kăn pơkuâ Khu pêi cheăng tơru\m cheăm Quang Minh tối ăm ‘nâi:

‘’Ngin mơjiâng pro hngêi kơmăi uâ mơdiê vâ rak tơniăn tơmeăm kố châ ton tâ, drêng tê mê ôh tá tro hjip yă. Pơtih drêng pin ko xo dêi mâu loăng pơkeăng mê yă tê hlo ôh tá hlo tơniăn mê pin ‘măn rak gá ‘nôi. Lơ rơnó mê hngê, drêng ôh tá châ têng mê pin kơ-óu, rak tơniăn ki dâi le\m dêi mâu loăng pơkeăng kố gá le\m tâ’’.

{ă mâu tơdroăng ki tơ-[rê hiăng ngăn hlo, achê kố, Vi [an hnê ngăn tơring }ư\ Sê hiăng pơkâ thế khu pêi cheăng tơru\m cheăm Quang Minh tơru\m [ă kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng mơjiâng tíu pêt pơkeăng a tơring.

Tiah mê, Khu pêi cheăng tơru\m kô rak tơniăn hnoăng cheăng cho ngế ki pơkuâ hnê mơhno kih thuât, tê mơdró ăm hdrê ki dâi le\m [ă rak tơniăn tơdroăng ki tê mơdró ăm loăng pơkeăng dêi kuăn pơlê pêi chiâk deăng.

Tung hơnăm kố, tơring xo kơxo# liăn to\ng kum 40% ‘no liăn roê hdrê ăm mâu rơpo\ng ki chêh inâi veăng tung túa pơkâ pêt pơkeăng. Rơpo\ng ki veăng tung túa pơkâ athế rak tơniăn mâu tơdroăng ‘na tơnêi, kơxo# liăn xúa [ă túa ki rơkê ple\ng ‘na pêt kế tơmeăm.

‘Na troăng hơlâ dêi tơring, pôa Nguyễn Hồng Hà, kăn pơkuâ ngăn Đảng tơring }ư\ Sê, kong pơlê Gia Lai, ăm ‘nâi:

‘’Tơring }ư\ Sê dế ai [ăng deăng pêt pơkeăng hên má môi tung kong pơlê. Krê khu pêi cheăng tơru\m pêi chiâk deăng Quang Minh hiăng ai lối 30 ha, kuăn pơlê [ă mâu khu mơdró kâ ki ê pêt tâi tâng to loăng đinh lăng a deăng, châ lối 50 ha. Rơhêng vâ dêi tơring cho thăm mơdêk [ăng deăng pêt pơkeăng lối 1 rơpâu ha. Ngin thế khu pêi cheăng tơru\m Quang Minh pro ngế ki hnê mơhno ăm kuăn pơlê.

Má môi cho tung khu mơdró kâ dêi tơring, ngin loi tơngah, má péa cho khu mơdró kâ mê mơ’no hên liăn tâ kuăn pơlê [ă khu pơkuâ tơring [ă vâi pro khât tiah mê nếo rak tơniăn tơdroăng ki tê’’.

Kong pơlê Gia Lai ai lối rơpâu ha deăng kơxu pơxiâm mot tung rôh vâ vêh pêt nếo. Pro klâi vâ pêi lo liăn tung pơla kơxu tá hâi châ kúa xo chhá. Pôm loăng, pôm ló, klo#ng tr^ng [ă hên ki ê cho mâu hdrê pêt ki hên xuân tá hâi châ kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng rah xo vâ pêt tung [ăng deăng pêt kơxu, la hlo ôh tá tơ-[rê ‘na cheăng kâ [ă pro tơdjâk troh trếo kơhiâm tiah hmâ dêi hdrê pêt.

Túa pơkâ pêt pơkeăng tơvât tung deăng kơxu tá hâi ai tơkâng hên môi tiah khu pêi cheăng tơru\m Quang Minh a tơring }ư\ Sê ăm hlo, xuân ai mâu túa pơkâ pêi tơtro, ăm tơ-[rê tung [ăng deăng kố.

Nguyễn Thảo chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng