Gialai kơphế yă chía kơnâ la plâi ôh tá kơtốu hên
Thứ bảy, 00:00, 26/11/2016
VOV4.Sêdang - Apoăng khế 11, yă kơphế a mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên hiăng châ 45 rơtuh liăn môi ta#n, kơnâ má môi tung 5 hơnăm achê kố. Laga, mơhé yă kơphế to kơnâ, laga kuăn pơlê ôh tá sôk ro, xua kơphế ôh tá ai plâi kơtốu hên. Nguyễn Thảo, Ngế chêh hlá tơbeăng ai chêh tối tơdroăng mê a Gialai.

Pôa Dương Quang Thạo, ối a tôh 14, bêng Thống Nhất, pơlê kong kơdrâm Pleiku, ai lối 3 hectar kơphế. Mâu rơnó hơnăm hdrối mê hía nah, hmâ châ dâng 70 ta#n plâi drêh, laga hơnăm kố chu kơdroh 2 kơpêng 3; rơpo\ng bu châ 20 ta#n drêh tê. Pôa Thạo tối, yă kơphế mơhé to kơnâ [a\ mơni a mơ’nui rơnó kô to kơnâ tâ mê nếo, laga ôh tá tu\m vâ tơ’nôm 50 ta#n plâi drêh ki hía. Tơ’nôm amê, kơxo# liăn mơ’no cheăng tung pơla kố nah xuân hên, xua mê rơnó kố rơpo\ng ôh tá châ liăn laih ki klâi. Pôa Dương Quang Thạo tối ăm ‘nâi:

 

‘’Hơnăm kố nah ôh tá ai têa tôh, hên xiâm ôh tá plâi, tơpo reăng laga u\m reăng, u\m plâi kơbâng a xiâm. Tâng ai têa, ki iâ má môi xuân chu kơdroh 1 kơpêng 3 kloăng plâi, tâng ôh tá ai têa mê hía tơdế. Ai kơdrum ôh tá ai têa, bu kum xiâm kơphế tê, ôh tá kơ’muăn plâi. Kong mêi hên, pơrea\ng xông tâ tú hên, kơmeăn khêi xông tâ tú ó. Á hbrâ tơnáu vâ xôh pơkeăng laga kong mêi, ôh tá chiâng vâ xôh, hluâ hâi, mê pơrea\ng xông tá tú ó. Drêng mê á xôh kơdê ôh tá châ tơ-[rê xếo’’.

 

Xuân môi tiah mê há, yă to kơnâ laga plâi kơphế chu kơdroh hên, pôa Đỗ Đình Xiêm, ối a thôn Thắng Trạch 2, pơlê kân Ia Kha, tơring Ia Grai. Kong tô khăng khoăng to lâi khế apoăng hơnăm kố, ôh tá xê to pro kơdrum kơphế dêi rơpo\ng chu kơdroh, mê plâi kơphế xuân ôh tá dâi le\m, chu kơdroh. Maluâ yă kơphế to kơnâ, laga ôh tá tu\m kơxo# liăn môi tiah hơnăm hdrối, xua kơphế plâi kơdroh hên. Pôa Đỗ Đình Xiêm tối:

 

‘’Môi hơnăm châ xo lối 20 ta#n 1 hectar. Laga hơnăm kố ôh tá châ, bu châ lối chât ta#n tê. Kloăng plâi gá ku\n tâ tâng pơchông [a\ rêm hơnăm. Klêi krí tâng tê châ 7 rơpâu 500 liăn môi kilô, troh rơnó mê tê châ 9 troh 9 rơpâu 500 liăn. Yă kơnâ laga plâi kơphế châ iâ. Châ liăn tơkâ hơnăm kố iâ tâ tâng pơchông [a\ hên hơnăm hdrối mê hía nah’’.

 

Rơnó hơnăm kố, lâp kong pơlê Gialai ai vâ chê 72 rơpâu hectar kơphế hiăng châ krí. Pêi lo châ 24 tă môi hectar, kơdroh 10% tâng pơchông [a\ rơnó hdrối. Mâu tơring môi tiah }ư Sê, Ia Grai [a\ hía hé, pêi lo kơphế kơdroh hên tâng pơchông [a\ kơlo kơdroh tơchuâm.

 

Kơ koan xiâm pơkuâ pêi pêt kế tơmeăm khoăng [a\ rak ngăn hdrê kơchâi plâi pôm Gialai pơchân tối, tơ’lêi tro lu\p xua kong tô khăng khoăng a hên kơpong kơphế dêi kong pơlê xuân pơtối hên tung la ngiâ. Kuăn pơlê thế hbrâ tơnáu mâu túa hbrâ ví kong tô khăng khoăng klêi kơ’nâi rơnó kố. Pôa Hà Văn Uyên, Kăn pơkuâ kơ koan xiâm pơkuâ ‘na pêi pêt, rak ngăn hdrê kơchâi plâi pôm, tối:

 

‘’Klêi kơ’nâi krí xo, pơchân tối kuăn pơlê thế pro hơtôu a xiâm, kơdroh tơdroăng lo hyôh têa, vâ kâi trâng ton iâ tung rơnó tô mơdrăng khăng khoăng. Má péa nếo, sap ing nôkố, mơhé tá hâi tâi rơnó mêi, laga pin ai pơkâ rak ngăn mâu xiâm loăng tât khía, kong hding khía. Gá kô ai tơkâng hlá vâ tât kong tô ăm kơphế tung rơnó tô, pro hyôh kong prâi hơngiâp le\m tung kơdrum kơphế’’.

A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC