Tơdroăng ki tâ tú dêi pơreăng COVID - 19 hiăng pro tơdroăng ki mơ’no tê kế tơmeăm pơla Việt Nam [ă Sinuâ ai tơdjâk hên ó khât, hên kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng kơdroh chu ối iâ ‘nâng. {ă kơvâ ki uâ mơdiê tâl, tiô pôa Nguyễn Tôn Quyền, Kăn pho\ hnê ngăn xuân cho Kăn xiâm chêh tôm xo rơkong Khu mơdró loăng dêi Việt Nam tối, ki tơdjâk dêi pơreăng COVID - 19, mâu kế tơmeăm ki mơ’no tê ing kơdrêa loăng, xu loăng troh a kong têa Sinuâ pơla kố hiăng kơdroh hên ó.

Maluâ ti mê, kố xuân cho roh ki tơ’lêi hlâu ăm kơvâ uâ mơdiê, mơ’no tê loăng. Xua kơdrêa loăng, xu loăng ki mơ’no tê ngi kong têa ê ôh tá ‘nhó châ hên, ôh tá châ mơnhông krá tơniăn ton xua kong hiăng rế vâ hía lôi, hơ’leh amê tơdroăng uâ loăng vâ mơdiê xo kơdrêa, xu loăng, mâu rơpo\ng ki pêt kong kô chiâng vâ mơnhông pêt kong hên, pro pơxúa hên luâ tâ kơ mê:

‘’Kơdroh kơdrâ, xu loăng ki mơ’no tê tơngi kong têa ê kô ai tơmeăm vâ mơjiâng pro tâl, loăng MDF, cho tơmeăm ki vâ mơjiâng pro loăng, chiâng ai kế tơmeăm khoăng kơnâ ki ê, mê cho roh ki tơ’lêi hlâu tung pơla kố. Pơreăng ối tâ tú hên mê tơdroăng ki hlê ple\ng dêi khu mơdró kâ mơni kô ối pêi pro tiô troăng ki le\m tro. Khu râ kố hiăng pêi cheăng [ă mâu khu mơdró kâ, hên khu mơdró kâ hiăng vâ môi tuăn [ă hiăng hơ’leh môi tiah dế nôkố, mâu khu mơdró kâ hiăng uâ mơjiâng kơdrêa loăng a Sinuâ mê nôkố vâi hiăng rôe mâu tâl pơklep, mâu xu loăng ki pơklep mơjiâng loăng’’.

Xuân môi tiah mê, tiô pôa Nguyễn Hoài Nam, Kăn xiâm pho\ chêh tôm xo rơkong Khu uâ mơdiê ká xi xo\ng Việt Nam - VASE tối, ki tơdjâk dêi hlá đơn chêh tối ká xixo\ng xua COVID - 19 pro tá hâi ai, la xúa hlá đơn lơ tơdroăng ki hơ’leh hlá đơn lơ tơdroăng ki ‘mâi rơnêu hlá đơn dế hrá pêi pro. Troh nôkố, ai mâu tuk ki kân hiăng pơtê chơ mâu container ki pơto ká xixo\ng pơto troh Sinuâ.

{ă mâu kơchơ ki kân, môi tiah Khu tơru\m châu Âu, kong têa Mih, apoăng hơnăm kố hiăng mơnhên ngăn [ă lăm pôu mâu hngêi kơmăi uâ mơdiê la nôkố hiăng pơtê pơtân, bu mơnhên tối ing hơngế. Dế nôkố, mâu kong têa ôh tá rôe ká ngư Sinuâ mê yă kơdroh hên, kô cho roh ki tơ’lêi [ă khu mơdró ká ngừ dêi Việt Nam.

‘’Thăm mơdêk mâu tơdroăng ki vâ châ mơdró kâ tơ’lêi hlâu pro ti lâi vâ khoh châ tê mơ’no dêi kế tơmeăm pêi lo la ôh tá tơdjâk troh pơreăng. Tiô tơdroăng ăm ‘nâi ing mâu khu ki rôe ‘mot kế tơmeăm a Sinuâ tối ăm ’nâi, Việt Nam kal athế hbrâ vâ rôe ‘mot mâu kế tơmeăm, môi tiah [uât, hơ’neh mâm, ká ki pro hngiú.

Xua mâu pơreăng tâ tú tiah nôkố mơni kơ’nâi 3 troh 5 khế tâng hiăng tâi pơreăng ah, mê tơdroăng ki ’mâi rơnêu ‘na túa rôe ‘mot kế tơmeăm ga kô nhên tâ, ôh tá kâ kế ki ối drêh, tơmeăm ki tá hâi teăm pơchên, drêng mê ah, kế kâ kô tâk châ hên, la ki kal athế kơchăng mâu [uăt hơ’neh mâm, ká xixo\ng kal athế châ pơchên’’.

Ôh tá xê to mâu khu mơdró ki mơ’no liăn cheăng châ mơ’no tê mê a hngêi kơchơ tung tơnêi têa ai hên khu mơdró kâ, khu siêu thị xuân hiăng hhbrâ rơnáu mơjiâng xêh kế tơmeăm [ă tí tăng troăng vâ tơru\m [ă mâu kơchơ nếo. Pôa Vũ Thanh Sơn, Kăn xiâm pơkuâ ngăn Ko\ng ti mơdró kâ dêi Hà Nội tối ăm ‘nâi, khu mơdró kâ dế kố ai khu siêu thị Hapromart [ă dế pêi pro đi đo tơdroăng rôe mâu tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng dêi mâu kong pơlê.

Tung pơla kố, kô thăm mơdêk tơru\m cheăng [ă mâu kong pơlê [ă Khu râ kơvâ cheăng vâ rôe kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, ki rơhêng vâ tối cho mâu tơmeăm ki ối a tíu tơkăng kong ki ôh tá châ mơ’no tê troh kong têa Sinuâ.

‘’Dế nôkố, plâi gu ga Việt Nam pak^ng tơdroăng châ tê mơ’no a kơchơ dêi kong têa Sinuâ mê ối châ tê hên a kong têa Mih. Tiô tơdroăng ăm ‘nâi, cho Khu xiâm ngăn ‘na chiâk deăng hbrâ rơnáu ăm mâu kăn lăm troh pêi cheăng a kong têa Mih, kố cho roh ki tơ’lêi, ngin kô veăng mot cheăng [ă khu mơdró kâ ki ê vâ po rơdâ kơchơ châ tê mơ’no dêi plâi gu gá a kong têa Mih [ă mâu kơchơ ki ê’’.

Tung khế 1 ki kơnâ dêi tơdroăng châ mơ’no tê kế tơmeăm Việt Nam troh a kong têa Sinuâ hiăng kơdroh troh 14% xua ai tơdjâk troh pơreăng COVID - 19. Ki tâ tú dêi pơreăng hiăng ai tơdjâk kân khât troh tơdroăng pêi chiâk pêi deăng [ă tê mơdró tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng dêi Việt Nam.

Pôa Nguyễn Xuân Cường, Ngế xiâm ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê tối nhên, mâu troăng hơlâ ki xiâm ki Khu xiâm ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê hiăng [ă dế pơkâ pêi pro mê cho tơmeăm khoăng tê mơdró chiâk deăng, mâu tơmeăm vâ châ mơ’no tê troh a kong têa Sinuâ.

Ki nhên ga, rêm khế, sap ing nôkố troh tâi mâu khế mơ’nui hơnăm, séa ngăn tơdroăng ki ai tơdjâk troh rêm hneăng ki vâ hbrâ mơdât xía vâ. Tơdrêng amê, thăm mơdêk tơdroăng tê mơdró, uâ mơdiê kế tơmeăm hnối ai tá tơdroăng ki veăng kum dêi mâu khu mơdró kâ tiô kơ tơdroăng ki tơru\m cheăng [ă kơpong ki pêi mơjiâng kế tơmeăm krúa le\m. Laga, kô vêh séa mơnhên ngăn tâi tâng mâu tơmeăm ki pro hngíu vâ mơ’no mâu kế tơmeăm ki mê châ rak ‘măn ton hnối xing xoăng mơ’no tê:

‘’Tung khế ki kố kô pơkâ mơ’no tơdroăng tê mơdró ki nếo a mâu kơchơ. Kô ăm môi khu lăm troh a Dubai, mâu kong têa tung Ả-rập Thống nhất; mâu khu ki pơtối tê mơdró troh a kong têa Mih, kơchơ dêi Nhuk, kơchơ dêi Brazil [ă mâu kơchơ ki ê, ti xê nôkố uân prôk, mê prôk ton xo\n la ngiâ vâ krá tơniăn tung cheăng kâ - tê mơdró. Pin athế séa mơnhên ngăn tiah kố, xuân ai roh ki tơ’lêi hlâu vâ pêi pro tơdrêng vâ thăm vêh mơdêk tơdroăng pêi chiâk pêi deăng tung hên khu cheăng’’.

Rơtế prôk [ă Khu xiâm ngăn ’na chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê, Khu xiâm ngăn ‘na mơdró kâ [ă cheăng kơmăi kơmok hiăng hnê thế mâu khu mơdró kâ a kong têa ê tơku\m po mâu tơdroăng cheăng vâ tí tăng séa ngăn, tơdjêp troh mâu khu ngế ki kal vâ rôe veăng kum châ tê mơ’no troh a mâu kong têa ki ê.

Tơdrêng amê, hnối pơchân tối mâu khu mơdró kâ kal hriăn tơmiât troh tơdroăng ki vâ hbrâ mơdât pơreăng ki pơtối tâ tú, rế hên rơdâ, ton xo\n, ai troăng hơlâ ki vâ mơ’no tê kế tơmeăm troh hên tung tơnêi têa, troh a kong têa ê lơ pro hngíu, ‘măn rak ton.

Minh Long - VOV1 chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng