Roh vâi krâ nah hmâ ai tơpui pơto tiah kố ‘’Kơpôu hlâ ‘măn ăm kéa, kuăn mơngế hlâ kơ ‘măn ăm tơdroăng le\m, ô eăng’’, klêi kơ’nâi kơpôu hlâ, vâi kơ lêa kéa vâ nong hơkâ, kéa krá le\m mê hơkâ kô krá kâk, drêng vâ tôu hơkâ ga kô chuât têi, kéa ‘mêi mê hơkâ kô tơ’lêi tơ’nhê, idrâp chuât ôh tá tơleăng, ôh tá chhâk hơngế. Drêng siê hơ’neh kơpôu, vâi kô lêa chôa ‘lâng vâ kéa kơpôu pôi tá tro tơchiê, siê tâi tâng hơ’neh ki ối krêa a kéa, vâi kô tâm [ă têa puâ, klêi mê, vâi têng a tô ăm kéa chut krá le\m, ôh tá khoh têng kéa kơpôu lối khăng ah kéa kô khăng kơtô, ôh tá chiâng vâ nong pro hơkâ. Tâng hdrối mê hiăng ai kéa kơpôu đâi hiăng nong hơkâ, mê tâng vâ tối a leh mơd^ng roh kơ’nâi ah, vâi kô pro hơ’neh kơpôu vâ xo kéa ki mê pơtối ‘mâi nong hơkâ ki ê nếo.

Pôa Y Cơ Hwing, ối a cheăm Ea Tul, tơring }ư\ Mgar tối ăm ‘nâi, nong hơkâ [ă túa kéa kơpôu ga krá ‘nâng, la idrâp chuât ga ôh tá chuât xơtó, ôh tá tơleăng tơ’mô [ă nong pro péa râ kéa kơpôu ki pơrá phá dêi pó. Tâng cho kơpôu kăn vâi kô rah xo vâ lêa xo kéa kơpôu ki tá hâi ai kuăn, xua kéa ga chuât chhâk xơtó tâ. Hơkâ ki nong 2 râ kéa kơpôu cho tơdroăng ki vâ pro ăm ga tơtro pơla ki kơdrâi [ă ki kơnốu, tơkéa vâ tối ki hngiú [ă ki tô, tơnêi [ă plêng, kéa ki mê kân rơdâ ai 1 troh 1 met tơdế ngăn tiô kơ tơdroăng ki rêm rơpo\ng mê ki kân dêi hơkâ ga phá tơ-ê dêi pó. Rơpo\ng ki lâi dah ai xêh hơkâ ki kân, ngăn tiô kơ kơ’lêng ki chuât vâ krâ drô  kơnêa a tuăn hơkâ.

Vâi kơdrâi Rơđế a k^ng hơkâ dêi rơpo\ng tơná

Hơkâ đi đo ai tung hngêi trá dêi mơngế Rơđế, châ ‘măn kơpêng Jhơng (cho tăng loăng ‘nâng ‘nâi) vêh peăng mâ hâi lu, achê mum hngêi. Mâu ngế ki chiâng veăng nong hơkâ mê cho mơngế ki ‘nâi tôu hơkâ, hmâ hlo cho mâu krâ pơlê kăn thôn. Ngế ki tôu hơkâ mê cho athế ngế kơnốu, xâp rơnuâ ếo kơpe\n dêi mơngế Rơđế, ai tuăn mơno tơdrăng, khât kơhnâ cheăng, hlâ ple\ng hên ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Ngăn tiô kơ tơrêm leh mơd^ng mê túa ối, túa tôu hơkâ kô pơrá phá dêi pó, tôu rêm idrâp ga chôa ‘lâng, lơ re\ng tơdrêng ngăn tiô kơ tơdroăng.

{ă mơngế Rơđế, hơkâ cho tơmeăm t^ng, ga vâ môi tiah môi kế tơmeăm ki kal khât tung hngêi trăng, xua ti mê, drêng djâ ‘măn tung hngêi athế rơkâu xối kơ hơkâ. Rơpo\ng ki lâi xahpá, mê athế rup kơdê dêi chu, í lơ ro vâ rơkâu xối, rơpo\ng ki chía kro mê hmâ poh kâ kơpôu đâi. Hơkâ hmâ châ xúa tung mâu hâi leh mơd^ng vâi ‘ne\ng plah 1 khế, lơ hơnăm hiăng xông kân hdrah, kuăn ‘ne\ng hriâm rơkê, rơkâu hâk vâi krâ rêh ton, lơ hiăng plah 1 hơnăm. Ai môi tơdroăng ki tơviah tâ nếo a hơkâ dêi mơngế Rơđế mê cho đi đo athế tơru\m [ă tơdroăng to\n chêng tơgôu koăng, ing mê, ga tơtro [ă tơdroăng to\n chêng koăng [ă tôu hơkâ, mê xuân cho tơdroăng ki rêh kâ ối rêm hâi dêi pơlê pơla.

Pâ H’{ich, ối a pơlê kong krâm {uôn Hồ hiăng tối nhên, hơkâ pro ing kéa kơpôu hiăng hmâ ối to lâi rơxông kố [ă mơngế Rơđế, sap ing hâi ki kot mâ troh hâi ki hlâ hía pơrá ai idrâp hơkâ ki chuât. Tâi tâng mâu roh ki hâk ro sôk suâ dêi kuăn, cháu hiăng xông kân tung rơpo\ng hngêi, pôa pơrá krếo thế khu to\n chêng tơgôu koăng tô hơkâ troh veăng pơro a pơlê, tơná pôa cho ngế ki tôu hơkâ tung mâu hâi leh mơd^ng, vâ rơkâu pói châ ai tơdroăng ki pon mơhúa. Ai hơkâ tung hngêi. Pôa nếo hlo tơniăn tung rêh ối [ă pêi cheăng kâ xuân trâm hên pon mơhúa tâ. Hơkâ ối cho tơmeăm t^ng ki kring vế gak ngăn ăm rêm ngế tung rơpo\ng hngêi, xua ti mê, vâi hmâ ‘măn hơkâ a pơla kơbong koi [ă leăn vâ tơdah tơmối. Maluâ ai tơdroăng khéa hơ’nêng lơ ro rih, hơkâ pơrá ai, ga ối [ă tung tơdroăng rêh kâ ối dêi mơngế Rơđế.

Phá tơ-ê [ă hơkâ dêi hngêi trung, hơkâ a pơlê, hơkâ ki nong [ă péa râ kéa kơpôu dêi mơngế Rơđế mê cho tơdroăng ki pơkal thế ai tiah mê. Ngế ki pro, nong hơkâ mê ôh tá chiâng phep ‘no hơkâ lo pá kong, lo a plông hngêi, xua vâi tối, tâng vâi pro ti mê kô ai xôi [ă tơdroăng ki hơgốu kô troh [ă mâu ngế tung on veăng, rơpo\ng hngêi. Pôa Pâ H’Liêng, ối a pơlê kong krâm {uôn Hồ tối ăm ‘nâi, tâng ai ngế ki lâi mơ’no hơkâ lo pá gong lơ ‘no lăm tê hơkâ tơkéa vâ tối rơpo\ng ki mê hiăng tah lôi tơdroăng pon mơhúa dêi rơpo\ng tơná lo ăm vâi ê. Tâng ôh tá mơhúa ai on chếo kâ hngêi, chếo kâ hơkâ, mê kăn rơpo\ng hngêi athế rôe chu í vâ rơkâu xối hơkâ tiô khôi túa, vêa vong kuăn ngo.

Drêng pơlê pơla hiăng mơnhông, um méa dêi hngêi trá ki xo\n mê rế hía rế ối iâ, mê mâu rơpo\ng ki châ xúa mâu tơmeăm khoăng ki t^ng môi tiah kéa kơpôu xuân ối iâ tâ nếo. Vâ idrâp hơkâ nong [ă kéa kơpôu châ chuât xơtó a mâu leh mơd^ng mê dêi pơlê pơla, hên rơpo\ng hngêi dêi mơngế Rơđế a Tây Nguyên dế kơdo mơ-eăm rak vế ngăn hơkâ dêi rơpo\ng tơná.

Hoàng Tuyết chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng