Pôa K’Hương a thôn Dă Ra Hoa, cheăm Dă Nhim, tơring Lạc Dương khéa kho drêng lối 3 ha kơphế - tíu pêi lo liăn xiâm dêi rơpo\ng, tro chếo hlá khăng tơkâng xua inoâ xăng po ruih. Pôa K’Hương tối ăm ‘nâi, [a\ng kơphế nếo xông ngiât le\m klêi kơ’nâi tro ôa prâp kâ ‘nhê, mê kố tro inôa xăng po ruih nếo mê lu\p tâi.

‘’{a\ng kơphế nôkố ôh tá kâi xông, gá tro inôa xăng po ôh tá kâi xông ngiât le\m xếo, thế lôi tê. Nôkố kơphế hmâ pêi môi tiah ôh tá ai, rế pêi rế tro lu\p. Tâng ai plâi, pin tê ăm vâi ôh tá la lâi châ kơnâ yă’’.

Kơphế a tơring Lạc Dương tro lu\p xua inôa xăng po

Môi tiah mê, lối 1 ha kơphế dêi rơpo\ng nâ Cil Plem ối a cheăm Dà Sar xuân dế tơruih hlá, khăng kối. Nâ Cil Plem s^ng khéa:

‘’Kơphế hlâ, tơkâng gá khăng, xiâm gá prăng. Hơnăm kố, kơphế mơni lôi tê xua mơhé pêi ôh tá ai kơphế vâ krí’’.

Pôa Bùi Văn Trình, Kăn pho\ hnê ngăn Vi [an cheăm Dă Nhim, tơring Lạc Dương, tối ăm ‘nâi, kơphế cho loăng plâi ki xiâm dêi vâi krâ – nho\ng o tung cheăm. Roh inôa xăng po ruih kố nah hiăng pro hên h^n kơdrum kơphế tro tơ’nhê ing 30 troh 70%, tơdjâk ó khât troh cheăng kâ dêi kuăn pơlê.

‘’Tâi tâng [a\ng kơphế dêi cheăm vâ chê 1.000 ha, nôkố tro inôa po chếo tâi hlá dâng 300 ha. {a\ng ki tơdjâk cho kân. Vâ pro ăm i le\m mê vâi krâ thế pôe tâi mâu [a\ng ki tro inôa po mê chiâng ôh tá châ krí xo’’.

Hên [a\ng kơphế tro lu\p sap ing 30 troh 70%

Tiô xêo ngăn dêi kơvâ pêi chiâk deăng Lạc Dương, lâp tơring ai lối 468 ha kơphế dêi 801 rơpo\ng ối tung mâu cheăm Dà Nhim, Dà Chais, Dà Sar tro tơ’nnhê ó xua inôa xăng po, tiô tối hdrối tro lu\p dâng 50 rơtal liăn. Nâ Nguyễn Thị Thùy Trang, kăn [o# [ơrô ngăn ‘na chiâk deăng [a\ mơnhông thôn pơlê Lạc Dương pơchân tối, [a\ mâu [a\ng kơphế ki tro tơdjâk inôa xăng po iâ, kuăn pơlê kal pôe tơkâng, hlá.

{a\ mâu [a\ng ki tro lu\p ó, xua mê thế pôe tơdế xiâm vâ ví ôh tá ăm xiâm kơphế hlâ. Tâng vâi krâ ối teăm pôe tơkâng, kơphế kô xông chiâng nếo. Nâ Nguyễn Thị Thùy Trang pơchân tối kuăn pơlê pêi chiâk deăng đi đo ngăn kong prâi vâ hbrâ rak ngăn loăng plâi, kơdroh tro lu\p:

‘’Vâi krâ kal đi đo séa ngăn tơdroăng ‘na kong prâi vâ ‘nâi ki tô hngiú [a\ hyôh kong prâi dêi kong pơlê vâ ai troăng hbrâ ví re\ng. Pơchân tối vâi krâ drêng châ hlo inôa ăng po mê pin thế tôh kơphế lơ loăng plâi a kơxo má drêng má hâi tá hâi to vâ kơdroh ki tro lu\p xua inôa xăng po pro. Vâi krâ xuân kô chiâng pro ngôi vâ mơdêk ki tô vâ kơdroh tơdjâk dêi inôa xăng po’’.

Inôa xăng po pro hên rơpo\ng pêt kơphế tro lu\p tâi

Tung pơla tơkôm loăng kơphế xông le\m nếo, kơvâ pêi chiâk deăng mơhnhôk kuăn pơlê pêt tơvât mâu loăng plâi iâ hâi vâ tơniăn ki hngiâm kơchoh ăm loăng kơphế [a\ pêi lo liăn pơtân. Tơdrêng amê, mâu tơring xuân dế tơku\m séa ngăn [a\ng deăng ki tơdjâk, kơnôm kong pơlê re\ng ai troăng hơlâ to\ng kum ăm mâu rơpo\ng ki tro lu\p.

Tuấn Anh chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng