Maluâ jâ Touneh Ma Bio hiăng vâ chê 60 hơnăm, cho hơnăm ki chêng ko\ng ôh tá rơpâ, rơmuăn le\m môi tiah mâu vâi droh ki xiâm 20 hơnăm, la drêng jâ Ma Bio kơhnhon xuâng, chêng ko\ng ti phá ki klâi kơ mâu vâi droh hơnăm ối nếo.

Ngế jâ ối a kơpong kong ngo kô hiăng chiâng hmâ [ă tơdroăng rêh ối, hyôh kong prâi dêi pơlê, [ă xông kân tung tơdroăng mơhno túa le\m tro pro bô bố ngăn, châ hlo xuân hâk nguân vâ păng ‘nâng. Mơni ti mê, drêng jâ ối tơx^n dâng 7, 8 hơnăm nah, ko\ng dêi jâ Ma Bio hiăng hmâ hlo tơdroăng to\n tơtro idrâp chêng koăng, hmâ hlo chêng prôk tiô rơ-rêk hơkâ ki tơtro [ă túa kơhnhon xuâng dêi vâi kơdrâi, vâi kơnốu tung pơlê. Ngiâ méa tum khêi, mâ ngăn hleăng, túa kơhnhon xuâng Arya hiăng pro hên h^n mơngế ngăn rơhêng vâ ó păng ‘nâng. Pak^ng tơdroăng ki kơhnhon xuâng túa Arya, jâ Ma Bio ối rak vế [ă vêh mơnhông hên nếo mâu túa kơhnhon xuâng ki ê dêi hdroâng Churu.

‘’Ki khât á hâk vâ păng ‘nâng ‘na mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná, xua mê, ga hiăng mot tung tuăn ngôa á, xua mê, á nếo chiâng vâ vêh hnê ăm mâu vâi o. Rêm mơhno túa le\m tro mê ga pơrá ai nếo tơdroăng ki le\m tro krê xêh, mê á pói rơhêng vâ rak vế, xua á hâk git khât túa le\m tro hdroâng kuăn ngo tơná, ga hiăng mot tung mơheăm á sap ing tơx^n nah’’.

Jâ Ma Bio dế hnê mâu vâi muăn to\n chêng

Jâ Ma Bio cho môi tung 9 ngế ki mơhno túa le\m tro dêi kong pơlê Lâm Đồng, châ pôk pơxá Nghệ nhân Ưu tú. Laga, sap ing ton nah jâ cho mơngế nge# sih ki păng ‘nâng tung hiâm mơno vâi krâ-nho\ng o. Jâ tối: Rơneh mâ [ă xông kân achê kroăng Dà Nhim ki ai hên tơdroăng hơ’muăn tối, cho tơnêi ki ai hên túa kơhnhon xuâng roh vâi krâ nah dêi mơngế Churu, dế ối tơx^n nah hiăng hmâ châ dêi nôu pôu pá ro\ng, jâ hiăng châ dêi nôu lông, rơnguâ [ă rơ-rêk chêng koăng, tơdrá rơkel ki ro tơniâ ki kơneăng troh a thông têa plông.

{ă hiâm mơno pói rơhêng vâ châ ‘mâi mơnhông túa le\m tro mê tơrêm hâi, jâ Ma Bio hiăng kơhnâ khât tung tơdroăng tí tăng hnê tối [ă troh nôkố tâi tâng mâu kuăn cháu tung thon Diom A pơrá hiăng rơkê chiâng khât tơdroăng rơngê ting ting, koơhnhon xuâng [ă ‘nâi to\n chêng tơgôu koăng, hlu\m khie#n plôi [ă ing tơná vâi o mê kô cho mâu khu ki pơtối rak vế tơdroăng ki hâk git ki kơnía dêi jâ Ma Bio troh a rơxông kơ’nâi ah [ă đi đo ti mê:

‘’Xua á hâk git ‘nâng ‘na mơhno túa le\m tro dêi mơngế hdroâng kuăn ngo, hâk vâ to\n chêng, tôu hơkâ [ă hlu\m khie#n plôi vâ pơtối rak vế [ă ‘măn chôu mâu túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo. Á hiăng hriâm châ 3 khế ing jâ Ma Bio, á to\n tơdrá arya ing chêng koăng [ă mâu [ai rơngê ting ting, á vâ pơtối rak vế mơhno túa le\m tro [ă hnê ăm mâu vâi o tơx^n’’.

Drêng ai mâu tơdroăng túa le\m tro ing kong têa ê mot, jâ xâu tơdroăng ki tơná hiăng mơjo pâ kơ pơlê cheăm, [ă leh mơd^ng, [ă mâu tơdrá rơngê ting ting tiô khôi hmâ hdroâng vâi krâ roh nah dêi tơná ki hiăng krêa ối tung tuăn mơno, mơheăm chhá dêi tơná lơ tro mơhía, tro piu, tâng ôh tá pơtối rak vế, ‘măn chôu, ki rơhêng vâ tối [ă khu rơxông nếo la ngiâ, mê kô thăm rế ôh tá tơniăn ăm tơdroăng mơhno túa le\m tro. Jâ ai tối tiah kố:

‘’Hdroâng kuăn ngo dế nôkố xuân hiăng châ hmâng tơdrá chal nếo hên. La [ă á, á vâ rak vế dêi mâu tơdrá kuăn ngo pin. Á vâ rak vế mơhno túa le\m tro dêi tơná, ki rơhêng vâ tối ki apoăng, chôu ‘măn, hnê tối ăm rơxông kuăn cháu hdroâng hdrê tơná á hdrối. Ákô kơdo mơ-eăm krếo thế mâu vâi o, vâi muăn troh hriâm vâ á hnê tối ăm vâi, vâ la ngiâ ah kô ôh tá tro mơhía lôi khôi túa, vêa vong, túa le\m tro dêi kuăn ngo tơná pin’’.

Jâ Ma Bio hiăng chiâng um méa ki hâk tơngăm dêi hdroâng kuăn ngo Churu, xua preăng ai mơngế kơdrâi ki tiah jâ, plâ rơxông dêi tơná vâ kring vế, rak ngăn [ă vêh mơnhông nếo khôi túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo Churu. A tơring Đơn Dương, Ma Bio xuân cho 1 tung mâu ngế ki ối rak vế hên ing mâu tơdroăng ki xúa dêi kuăn ngo Churu. Tâi tâng mâu tơmeăm khoăng kố pơrá hiăng ton châ hr^ng hơnăm [ă hngêi trá ki jâ rêh ối xuân hiăng châ 100 hơnăm. Jâ Ma Sa ối a cheăm Lạc Xuân, tơring Đơn Dương hâk nâ tối:

‘’Tung mâu vâi kơdrâi dêi hdroâng kuăn ngo Churu, mê xăng Ma Bio cho ngế ki rơkê to\n chêng koăng, ‘nâi to\n chêng tơgôu koăng, ‘nâi chôu ‘măn ‘na mơhno túa le\m tro hdroâng kuăn ngo. Ti xê to tiah mê, jâ ối hnê tối ăm vâi kuăn cháu dêi tơná. Á hlo vâi krâ - nho\ng o hdroâng Churu hâk nâ vâ ‘nâng, lăm ulâi xuân hlo mâu vâi o lăm mơđah, mơhno djâ dêi khôi túa, vêa vong hdroâng kuăn ngo tơná. Xăng mê hlo tô tuăn ‘nâng xâu xo ah hmôi mơhno túa le\m tro kố kô tro mơhía lôi, la xuân mơhúa ai xăng Ma Bio xuân ối hnê tối, hnê mơjiâng ăm mâu rơxông kuăn cháu tiah kố cho tơdroăng ki hâk tơngăm dêi hdroâng kuăn ngo Churu’’.

{ă tơdroăng ki hâk mơnê nhoa#m ‘na khôi túa le\m tro dêi vâi krâ xiâm nah, mê xuân cho môi túa ki kum ăm jâ mơhno tối tơdroăng nhoa#m pâ ki ó rơdêi ki plâ rơxông dêi jâ hiăng hâk nâ tí tăng ‘nâi ple\ng, tí tăng hriăn ple\ng [ă vêh mơnhông nếo mâu túa kơhnhon xuâng ki hên ngế kuăn pơlê Churu ôh pá ‘nâi xếo khôi túa vêa vong vâi krâ roh ton nah, la troh nôkố vêh pơtối châ mơnhông ó rơdêi têi tâ tung pơlê pơla hdroâng Churu. Jâ ai tối tiah kố, ối ai ivá cho athế pleăng dêi hnoăng, kring vế, rak ngăn [ă pơcháu hnoăng cheăng ăm rơxông la ngiâ vâ mơhúa mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo Churu ôh tá tro hía tiô hâi khế hiăng luâ.

VOV5

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng