Ki le\m mơnâ dêi kơchoi a peăng kơnho\ng Tây Nguyên
Chủ nhật, 00:00, 30/08/2020
VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ-nho\ng o [ă pú hmâ! To lâi rơxông hdrối mê hía nah um méa pong, chêa, dum, reo hiăng hmâ hlo [ă mâu vâi kơdrâi ối peăng kơnho\ng Tây Nguyên, xua mê, preăng ai ngế [e\ng ê, tơmeăm ki hmâ, ki xúa mê cho kơchoi, ga phá tâ [ă mâu pong, chêa, reo, dum, um méa ga xuân phá há, kố cho kơchoi, dêap ki ăm vâi kơnốu vâ pôu a ro\ng lăm chiâk deăng, kong ngo.

 

 

Pôa A Leh, Nghệ nhân ưu tú a pơlê Kon Chêng, cheăm Măng Cành, tơring Kon Plong tối ăm ‘nâi: Xuân môi tiah mâu hdroâng kuăn ngo Jarai, Bơhnéa, Jêh-Triêng [ă hên h^n mâu kuăn ngo ki ê, mơngế Rơteăng a kơpong Đông Trường Sơn ti xê to te\n mơjiâng mau pong, chêa, dum, reo ăm mâu vâi jâ, nâi nôu, vâi nâ, vâi o, vâi muăn kơdrâi, mê ối ai kơchoi ăm vâi kơnốu.

Ga phá tơ-ê tâ [ă pong, chêa, dum, reo, vâi hmâ pro [ă phêa, pơ-óu, la kơchoi ki ăm vâi kơnốu pôu vâi te\n rơhí rơhó, nhên tâ, vâi bu te\n to [ă rái. Kơchoi kố vâi kơnốu hmâ pôu djâ lăm a kong, a chiâk deăng, xua mê, vâi khoh pro ga tơdjêp, ki hmâ hlo kơchoi mê ai 1 kơtong, lơ ai 3 kơtong, ai péa pâ kơxái vâ pôu a kơxah, tơ’lêi ăm tơdroăng ki vâ pôu djâ tung kong, hơ’lê prôk lăm. Kơchoi ki mê ki hên vâi tâ dêi môi tiah hơlong, chăng, on trêi, hmê [ă tá mâu kơnái, prôa, chêm [ă hên mâu tơmeăm ki ê drêng vâ châ ing kong.

 

 

Kơchoi dêi vâi kơnốu Jêh – Triêng

 

Pôa A Nan, nghệ nhân ưu tú a pơlê Kon Stiu, cheăm Ngọc Réo, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum tối: Kơchoi dêi mơngế Rơteăng kơvâ Tơdră vâi hmâ tối kơchui, nâl Rơteăng Têa Tô tối cho kơchoi. Kơchoi ti xê to vâi hmâ te\n tơdjêp mê ối te\n châ ga pu\m, kơđêp, tâng tơdrăng klêng. Tơlêa ki vâ te\n kơchoi vâi hmâ te\n rơhí rơhó, tơlêa rái vâi hmâ klêa rái ki kơbâng iâ, xua ga chut, rơmuăn, rơpâ, tơ’lêi vâ pât. Xua kal ai kih thuât hên tung te\n mơjiâng, mê sap ing nah troh nôkố, bu ai vâi krâ ki rơkê tê mê nếo chiâng te\n kơchoi.

A pơlê Pu Tah, cheăm Măng Ri, tơring Tu Mrong, kong pơlê Kon Tum tơdroăng ki te\n mơjiâng tơmeăm dêi mâu vâi kơnốu Rơteăng hmâ tơku\m po a pơla rơnó pơtê chiâk deăng. Kơchoi ki hmâ ăm mâu vâi kơdrâi vâ pôu tối cho kơchoi Xanta, kơchoi ăm vâi kơnốu pôu, cho kơchoi pong. Kơchoi Xanta ki te\n ăm vâi kơdrâi vâi hmâ te\n rơneăm pro i le\m, kơchoi pong ki ăm vâi kơnốu pôu vâi te\n pro rơneăm iâ xo, la tơlêa rái ki vâ te\n mê ga rơhí rơhó ó tâ. Kơchoi pong hmâ ai 3 kơtong: Kơtong a tơdế, 2 to kơtong ối péa pâ, tơtro [ă ro\ng, châ mơngế.

 

Kơchoi 3 kơtong dêi vâi kơnốu kơpong kong ngo Ngọc Linh

 

Tiô pôa A Duân, krâ pơlê Pu Tah tối, vâ te\n môi to kơchoi ki ai môi to kơtong, ki hdrối tâ athế te\n tơlêa [ă rái, klêi kơ’nâi mê vâi kut, hdôu chôa ‘lâng chiâng kơtong, klêi mê, vâi rơneăm drô k^ng péa pâ ngăn môi tiah vâi ‘nhum xâk a ko. A ngâ kơchoi vâi xuân te\n, rơneăm môi tiah vâi ‘nhum xâk. Vâi hmâ xúa phêa, lơ pơ-ốu ki hiăng kiê chí le\m vâ kât râng châ kơchoi pong vâ pro péa pâ kơtong. Kơxái pôu dêi kơchoi pong xuân châ te\n [ă rái, drêng pôu pá ro\ng ga rơmuăn. Ai tíu ki ‘nâ, kơchoi pong ối châ rơneăm, krâ kơboi ki kơxe\ng bro ing loăng kong.

  Ki krá kâk ton cho vâ mơhno kơchoi, tơmeăm ki ăm vâi kơnốu pôu, xua mâu vâi krâ ki rơkê te\n, mâu vâi kơnốu dêi hdroâng Bơhnéa, Jarai, Rơteăng [ă hên mâu hdroâng kuăn ngo ki ê te\n mơjiâng. Tiô hâi khế, maluâ ôh tá ối hên tơdroăng ki te\n mơjiâng kơchoi, [ă preăng ai mơngế vâ xúa, vâ pôu moi tiah chal vâi krâ nah, la kơchoi pong xuân cho tơmeăm ki kơnía git, hnê djâ, ‘măn rak ing chal vâi krâ roh nah troh chal nếo nôkố, cho tơdroăng ki hâk tơngăm dêi khôi túa, vêa vong hdroâng kuăn ngo, veăng kum thăm pro kro ăm tơmeăm khoăng dêi kuăn ngo a kơpong peăng kơnho\ng Tây Nguyên.

 

Hlá tơbeăng Kon Tum

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC