Rơpo\ng nâ Nguyễn Thị Thu, ối a cheăm Ea K’Pam, tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak ai lối 1 ha 5 sao kơphế dế tung pơla ai plâi. Laga, to lâi hơnăm vêh ngi kố, ki le\m dêi kơphế hiăng chu kơdroh xua tơdjâk ing kong prâi. Vâ hơ’lêh kơdrum loăng [ă mơdêk kơxo# liăn pêi lo, nâ Thu hiăng pêt tơmó xiâm loăng plâi [ơr [ă sầu riêng tung kơdrum kơphế.

Nâ Thu tối ăm ‘nâi, kơxo# liăn ‘no hrê ăm xiâm loăng plâi [ơr [ă sầu riêng gá iâ tâ la châ xo kơxo# liăn hên tâ ing khu hdrê loăng ki kố. Ma luâ ti mê, tơdroăng pêt tơmó ối kum pro xâp rơngiâp, rak ki hngiâm kơchoh ăm xiâm loăng kơphế, kơdroh kơxo# liăn rak ngăn [ă mơdêk ki dâi le\m ăm hdrê loăng pêt.

‘’Sap ing rơpo\ng á pơxiâm pêt tơmó tá troh nôkố mê hlo tơ-[rê khât ăm tơdroăng ki pêi lo liăn. Xua tiah hmâ, môi tiah kơphế 1 ha 1 hơnăm châ krí xo 4 ta#n la plâi [ơr 1 hơnăm môi tiah mê tâng pêt gá châ iâ hlái xuân châ 300 rơtuh liăn. 1 hơnăm châ krí xo tá plâi [ơr, kơphế, sầu riêng mê á châ xo liăn ki iâ hlái sap ing 350 – 400 rơtuh liăn’’.

Hlo tơdroăng ki pơxúa sap ing tơdroăng pêt tơmó mâu hdrê loăng plâi kâ, malối cho plâi [ơr [ă sầu riêng ga ai pơxúa khât, hên kuăn pơlê a cheăm Ea KPam hiăng khên hơ’lêh pêt hdrê loăng, pêt tơmó [ă hên hdrê tung môi [ăng tơnêi teăng ăm tơdroăng ki bu pêt to kơphế, môi tiah hdrối nah. Pôa Nguyễn Công Định, Kăn pho\ hnê ngăn cheăm Ea KPam, tơring }ư\ Mgar ăm ‘nâi, lâp cheăm nôkố ai vâ chê 2.500 ha hdrê loăng pêt ton hơnăm, ki hên cho kơphế [ă kơxu.

Tung pơla achê kố, kuăn pơlê hlo pêt tơmó hên hdrê plâi kâ, môi tiah plâi [ơr, sầu riêng mê [ăng tơnêi pêt hdrê loăng kố hiăng tâk hên khât. Tiô ăm hlo apoăng, hơnăm kố, lâp cheăm nôkố ai lối 50 ha deăng pêt plâi [ơr [ă lối 20 ha sầu riêng pêt tơmó tung kơdrum kơphế. Pôa Nguyễn Công Định tối:

‘’Ing tơdroăng ki ai khât ăm hlo mê, xuân hiăng mơhno tối pá k^ng tơdroăng pêt mâu hdrê loăng kố vâ mơdêk kơxo# liăn pêi lo xuân veăng kum rak tơniăn ăm tơnêi tíu [ă pêt cho rế vâ pro xâp rơngiâp ăm tơnêi, hding khía ăm kơdrum kơphế, rak ki hngiâm kơchoh tung rơnó tô, kuăn pơlê ai tơmeăm krí xo plâ hơnăm. Nôkố túa pơkâ kố châ vâi krâ nho\ng o  hriâm ing dêi pó [ă po rơdâ tung [ăng chiâk deăng dêi tơná’’.

Tiô Khu ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, lâp kong pơlê nôkố ai vâ chê 2.900 ha deăng sầu riêng [ă 2.500 ha deăng pêt plâi [ơr, ki hên châ pêt tơmó [ă kơphế.

Tơdroăng ki pêt tơmó mâu hdrê loăng plâi kâ tung kơdrum kơphế dế cho troăng hơlâ pêi pro tơtro dêi kong pơlê ‘na pêi lo tơ’nôm liăn ngân cho rế vâ pro xâp rơngiâp, hding khía ăm xiâm loăng ki xiâm xông kân, krá tơniăn. Laga, tung pơla pêt, kuăn pơlê kal tơtro\ng pêi pro tiô mâu tơdroăng pơkâ ‘na rah xo hdrê, kih thuât pêt, pôi tá tơbriât tiô ki dâi le\m mê xúa pơkeăng, phon pơkeăng lơ pêt tiô tơdroăng ki tơbriât, mê chiâng pro trâm tơdroăng ki ai hên plâi la ôh tá ai tíu tê, pro tơdjâk troh tơdroăng cheăng kâ.

H’Xíu Hmok chêh

A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng