Rơpo\ng pôa Nguyễn Văn Long ối a cheăm Ea Yiêng, tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak ai lối 1 ha kơphế ‘mâi pêt hơnăm má môi [ă 6 sao pêt plâi mit Siam. A pơla tơnêi ki oh tá pêt ki klâi pơla mâu troăng kơphế [ă pá kơdâm loăng plâi mit, ngoh Long pêt tơvât klo#ng tr^ng. Rôh apoăng bú tơmiât xo ‘nâi păn ton la ngiâ. La kơ’nâi môi rơnó lâk xo dêi klo#ng tr^ng hlo tơ-[rê, klo#ng tr^ng pro pơxúa hên luâ tâ tơdroăng púi vâ. {ă 1 ha 6 sao klo#ng tr^ng pêt tơvât, ngoh châ xo dêi vâ chê 30 ta#n pôm klo#ng tr^ng, [ă yă tê 10 rơpâu liăn 1/kg, oh tá riân kơxo# liăn hrê rôe ki kố ki mê, ki rơpo\ng hngêi ngoh hiăng châ xo dêi laih 100 rơtuh liăn.

‘’Á ai tơnêi la pêt mâu hdrê loăng ki ê oh tá tơ-[rê. La pêt klo#ng tr^ng khêi hlo gá chiâng xông dâi le\m. Hơnăm nah châ xo dêi lối 30 ta#n [ă yă tê a rôh ki kơnâ má môi 10 rơpâu liăn/kg. Oh tá riân kơxo# liăn hrê rôe ki kố ki mê, ối châ xo dêi tơkâ lối 100 rơtuh liăn tung môi ha’’.

Rơpo\ng pôa Trần Minh Thành ối a cheăm Krông {uk, tơring Krông Pac\, ai lối 1 ha kơphế hiăng krâ. La oh tá ai liăn vâ ‘no pêi, pôa ôh tá ‘nâi pêt hdrê ki klâi, pêt hên hdrê prá alâi [ă hdrê ki ê púi tơngah xo ‘nâi păn la ngiâ. Klêi pêt alâi, pêt pôm loăng, klêi mê pêt klo#ng tr^ng hmôu pơ pêt hơ’lêh klêng tê pôa Thành hlo pêt klo#ng tr^ng tơ’lêi tâ, iâ ‘no hnoăng rak ngăn la tơ-[rê châ xo liăn hên hluâ 3 hdroh tâng vâ pơchông [ă pêt a lâi [ă pêt pôm loăng. Apoăng hơnăm kố, châ ko\ng ti Solavina to\ng kum  pôa khên hơ’lêh pêt klo#ng tr^ng.

‘’Hdrối kố nah, ai ko\ng ti Solavina troh k^ tơru\m cheăng [ă cheăm, mê cheăm xuân hiăng tơbleăng nếo ăm kuăn pơlê tung thôn mê a xuân chêh inâi pêt. Xua pêt klo#ng tr^ng hơnăm kố nah hlo gá pơxúa hên tâ pêt mâu hdrê loăng ki ê. Má péa nếo châ ko\ng ti to\ng kum ‘na liăn, pin chiu ăm tơnêi. Mâu kơxo# liăn ‘no pêt pêt ko\ng ti ‘no dêi tâi. Troh mơ’nui rơnó xo dêi a mê ah kơxo# liăn ki ‘no pêi pêt, phon rơvât, pơkeăng, ki rơlối gá x^ng xoăng tơ’mô. Tâng ai môi tiah ko\ng ti hiăng riân hdrối, ki mê ‘na ki châ xo tơ’mot liăn, rơpo\ng hngêi hlo kơxo# liăn châ xo hên tâ pêt mâu môi tiah alâi, [ă pôm loăng môi tiah pêt hơnăm hdrối nah’’.

Hlo ki tơ-[rê pêt klo#ng tr^ng, pôa Hồ Đức Hoà, Kăn [ơrô ngăn ‘na chiâk deăng dêi tơring Krông Pac\ ăm ‘nâi, troh nôkố lâp tung tơring hiăng ai 7/16 to cheăm pêt klo#ng tr^ng vâ chê 1 rơpâu 700 ha. La tơring kố hâi pê klêi kơpong pêt tơ’nôm hdrê loăng, ki hên kuăn pơlê hmôu tí tăng pêt xêh, pêt tơvât tung kơdrum kơphế. Ki iâ tơru\m [ă khu mơdró. Tung mê, ai ko\ng ti Solavina la xuân bú tơru\m [ă mâu rơpo\ng pêt lối 200 ha klo#ng tr^ng ki mơnúa tung lâp tơring. Xua mê, kơvâ ngăn ‘na chiâk deăng hnê tối ăm kuăn pơlê pôi tá pêt hên vâ pôi tá ‘’tro kơdroh yă’’. Tơdrêng amê, [ơrô dế pơkâ tối ki tơ-[rê dêi klo#ng tr^ng vâ pơkâ chiâng kơpong pêt hên ing mê tơru\m [ă khu mơdró pro tơniăn tíu tê vâ kuăn pơlê hmiân tuăn pêt:

‘’Vâ tơniăn ki klâi xuân thế ai hâi khế ai mơnúa ‘nôi dêi mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng, tung mê hnoăng cheăng ki xiâm cho {ơrô ngăn ‘na chiâk deăng vâ tí tăng ‘nâi ple\ng ăm Vi [an tơring kô tơmâng khât ‘na tơdroăng kố vâ pro ti lâi tối nhên khât, vâ hnăm 2018 klêi rơnó lâk xo hơnăm kố ah ngin nếo mơgêi tơdroăng cheăng vâ ‘nâi nhên kơpong ki lâi chiâng [ă vâ mơnúa pêt nếo vâ ‘nâi nhên, a kố maluâ nôkố pêt chiâng tơtro la hôm tơtro ton ta ah, ki mê cho tơdroăng ki vâ ‘nâi nhên’’.

Ing tơdroăng pêt tơvât tung kơdrum kơphế, troh nôkố hên kuăn pơlê a tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak hiăng khên xúa túa pêt klo#ng tr^ng, túa hdrê loăng ki tơtro [ă tơnêi, hyôh kong prâi, rak ki hơpok, hngiâm le\m dêi tơnêi vâ ‘mâi pêt kơphế, pak^ng mê veăng mơdêk tơniăn ‘na cheăng kâ.

Hương Lý chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng