Lăm pôu pôa A Đăng tí tăng ‘nâi ple\ng ‘na túa ki hơ’muăn, rơngê rơngối roh vâi krâ nah, ngin hiăng châ krâ pơlê krếo ăm ôu drôu xiâm dêi rơpo\ng pôa. Drôu xiâm hiăng châ po tah hlá priât ki pâng a ngâ, tâ xú le\m ‘nâng. Pôa krâ pơlê tối tiah kố: Hơnăm ki lâi xuân môi tiah mê, tâng chiâk deăng hơnăm ki chía châ mê rơpo\ng hngêi á pơrá pế hên drôu xiâm tiah kố vâ hơniâp ro [ă pơlê [ă krếo khu tơmối lăm pôu veăng ôu hêi i ro rih, phiu niu.

Toi xo triăng drôu ki xơtê a drá peăng, xut krúa le\m klêi mê, tâp tung vó drôu, pôa A Đăng rế krếo thế nho\ng o i ôu mơnúa, hnối tối tiah kố: ‘’Drôu ki kố xăng ‘nâng, ôu iâ ‘nôi têa drôu kô tâ ngeăm tung krôk, ôu ga le\m ‘mr^t ‘nâng’’. Cho khât drêng nếo xiâm ôu, ki xăng le\m ‘mr^t mê ga kô tâk troh a môh, pro ăm pin ki môi tiah á kố, ôh tá la lâi ôu, ôh tá ‘nhó hâk vâ ôu drôu [ie#r xuân chiâng vâ ‘’mơnúa ngăn iâ ‘nôi há’’, la bu iâ ing mê, drêng rêm kơto drôu tâ mot troh a krôk, pin tâ xú le\m ing phái, pló, hlá loăng kong ki vâi hiăng pro mê, xăng ngeăm ‘nâng.

Vâi kơdrâi pơlê Kon Jơdri pro pló drôu a kuât

Tiô rơkong tối dêi pôa A Đăng, vâ khoh chiâng ai drôu xiâm ki xăng ngeăm le\m ‘mr^t mê athế ai túa pế ki rơkê krê xêh. Rế ôu mơnúa drôu, pôa A Đăng rế hơ’muăn tối: {ă hdroâng mơngế Bơhnéa a pơlê Kon Jơdri kố, sap ing rơxông vâi krâ nah tá troh nôkố, rêm roh troh a rơnó hbrâ vâ kâ báu nếo, vâi krâ-nho\ng o mot nếo tung kong vâ ti tăng kơtôu loăng hyam (ga vâ xa xăng iâ), djâ vêh a hngêi vâ pro pló drôu xiâm. Kơtôu loăng ki kố klêi kơ’nâi xo ing kong vâi kô mơjiâng chiâng pló ki vâi têng khăng vâ tơvât [ă pông drôu. Ton to lâi hâi ing mê, vâi pế hmê, klêi hmê chên, lôi ăm i tơtô hơ-ol vâi kô tơvât pló. Tơdroăng pế drôu xiâm [ă pló pro ing kơtôu loăng kong kố hiăng chiâng tơdroăng cheăng dêi hên rơpo\ng hngêi hmâ ối pơtối rak vế troh nôkố. Drôu ki vâi hiăng pế mê châ vâi krâ-nho\ng o têk ‘no dêi a leăn hngêi vâ ăm nho\ng o, tơmối châ ôu;  xuân ai roh ki ‘nâ, vâi xo drôu xiâm mê vâ hơ’lêh mâu tơmeăm ki ê.

A pơlê Kon Jơdri hâi kố, jâ Y Mai châ vâi krâ ô eăng cho jâ cho ngế ki ai hên tơdroăng hloh hlê rơkê ple\ng tung mơjiâng pló drôu ing kơtôu loăng hyam, xuân cho ngế ki rơkê pế drôu xăng ngeăm le\m ‘mr^t má môi. A rơnó mơ’nui hơnăm, hbrâ ăm roh leh t^ng kâ báu nếo, ôu drôu ju, jâ Y Mai hmâ brôk vâi nâ o tung pơlê lăm tung kong, tí tăng xo kơtôu loăng hyam klêi mê, tơku\m ‘măn a kuât rơtế pêi phái, pêi tơpoăng vâ pro pló, vâi pro ‘măn lôi pló hdrối vâ kơd^ng tơkôm vâ chê troh hâi leh, hâi Têt vâ kô pế drôu xiâm.

Jâ Y Mai tối, túa hriâm pế drôu xiâm mê, kal athế hriâm hên túa cheăng [ă ngăn tiô kơ mâu tơmeăm khoăng vâi kô pế, mơjiâng pro drôu xiâm pơrá phá dêi pó, la tâng vâ khoh ai drôu xiâm ki xăng le\m ‘mr^t mê, ki hdrối tâ kal athế ‘nâi hriâm túa pro pló ki rơkê.

Tiô jâ Y Mai tối, pro pló tiô khôi vâi krâ roh nah dêi hdroâng Bơhnéa ga ôh tá xê tơ’lêi, kal ai tu\m mâu tơmeăm, tung mê, ai: kơtôu, hlá loăng hyam kong, iâ klo#ng, hăng.

Râng a ko\ng to lâi kơtôu loăng hyam kân tơhto [ă ko\ng, ối tá hlá ngiât, jâ Y Mai ai tối tơ’nôm tiah kố: Loăng hyam tung kong hmâ ai 2 hdrê, hdrê ki ai chhá rơbông [ă hdrê ki ai chhá tr^ng. Maluâ ti mê, bu ai hdrê loăng hyam ki ai chhá tr^ng chiâng vâ pro pló drôu, mê, loăng ki ai chhá rơbông ga kô chôu, ôh tá chiâng vâ pro pló.

Loăng hyam klêi kơ’nâi ko xo ing kong vêh, vâi krâ a kố lêa xo kơtôu pêi hrê, klêi mê, môe xo têa rơmâ gá. Phái khêi (cho ing hdrê báu khê ki vâi krâ-nho\ng o hmâ chói a chiâk ton 6 khế nếo châ xuâ) vâi tâm tung têa ăm i rơpâ, klêi mê, hdroi tah têa xo phái tâm pêi hrê, chêng lê xo tơpoăng ki li rơbe\n, klêi mê, xo tơpoăng pế tơvât tá hăng [ă klo#ng. Pơtối mê, vâi kô tơvât tu\m têk mâu tơmeăm, tung mê ai tá têa rơmâ ing ki môe xo ing kơtôu loăng hyam, tơpoăng phái, hăng, kle#ng, hnối me\n chiâng môi tiah kơ-[ăn pló.

Ki ki rơhêng vâ tối akố, rêm to pló ki mê, vâi kô me\n pro ga kân ku\n pơrá phá dêi pó, vâ mơhno tối rêm ngế tung rơpo\ng hngêi: ki apoăng cho pló pôa, pló jâ, klêi mê, nếo troh pló pâ, pló nôu, pló kuăn, pló muăn cháu [ă hên mâu ngế ki ê tung rơpo\ng hngêi. Mâu pló ki vâi hiăng me\n pro klêi mê, vâi kô ‘măn tung kơtum (ai xâ hdrối [ă mơnoh báu vâ pôi tá krêa kơtum) [ă xuân athế ‘măn tiô kơ tơdroăng, pló pôa, pló jâ a tơdế, klêi mê, nếo troh a pló kuăn cháu ‘măn tâ tá.

Klêi kơ’nâi ‘măn krâu le\m pló tung kơtum, vâi kô xo hăng tum ối drêh vâi tâp a kơpêng pló ki mê vâ pro ăm ga le\m, xo pló ki hiăng khăng pêi li hơ’lâk a kơpêng pló ki nếo. Klêi pro mâu tơdroăng mê, vâi xo iâ hlá loăng hyam dâp kơpêng pló ki ‘măn tung kơtum, hdrối vâ djâ têng khăng. Jâ Y Mai ai tối tiah kố: ‘’Mơngế Bơhnéa a tíu kố hmâ loi dêi, pro ti mê vâ troh tah lôi kiâ ‘mêi rơtôh, hnối kum ăm pló ga re\ng tâk chiâng pló ki xăng le\m’’.

Mâu pló ki mê kô châ têng ton ai dâng 20 hâi, vâi kô chiâng vâ pế drôu. Vâ pôi tá tro kơmuâ, kơmú hrê kâ, vâi krâ-nho\ng o hmâ ‘măn rak pló tung klo\ng phêa, klo\ng kơlá lơ plôi drôu. Rêm hdroh pế drôu xiâm, vâi kô xo pló ing mâu klo\ng phêa kố vâi pêi li, tơvât [ă mâu tơmeăm ki vâ pế drôu xiâm.

Jâ Mai tối ăm ‘nâi, roh nah, tung pơla pro pló vâi athế t^ng hên tơdroăng, la nôkố, vâi krâ-nho\ng o hdrối vâ pro pló, vâi bu t^ng ôh tá chiâng pế hmê kơchâi, lơ ôu mâu têa ôu ki chôu, tâng ôh pló drôu kô ôh tá dâi le\m.

Ing pơlê Kon Klor, cheăm Đăk Rơ Wa, ngế ki rơtế [ă vâi nâ o akố hriâm [ối tơdroăng pro pló, pế drôu xiâm, nâ Y Kem hâk phiu tối tiah kố: ‘’Drôu xiâm dêi hdroâng Bơhnéa pơlê Kon Jơdri ga xăng ngeăm le\m. Hdrối nah, a pơlê ngin kố, ai mâu vâi krâ ki ‘nâ pro pló tiô khôi hmâ, la nôkố preăng hlo ai mơngế ki rơkê. Xua ti mê, á troh akố vâ hriâm tơdroăng pro pló, pế drôu xiâm, vâ vêh ah á kô hnê tối ăm mâu vâi nâ o ki ê xuân ‘nâi pế drôu xiâm há’’.

Rêm hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên pơrá ai xêh túa ki pro pló, pế drôu ki pơrá dêi pó, ga cho vâ mơhno tối tơdroăng ki krê xêh tiô kơ rêm kơpong, rêm pơlê. Drôu xiâm a pơlê Kon Jơdri ga ai xú ho\m ki phá tơviah xêh [ă ‘ló hôm ‘nâng, túa ki mơjiâng pro ing kơtou loăng hyam. Maluâ tơdroăng rêh kâ ối nôkố hiăng hơ’lêh, mơngế Bơhnéa a pơlê Kon Jơri xuân ối ‘nâi rak vế dêi khôi túa, vêa vong [ă hnoăng ki pro pló, pế drôu xiâm ki phá xêh dêi kuăn ngo tơná.

Tú Quyên chêh- Hlá tơbeăng Kon Tum

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng