Ô kih sư Vũ Văn Tùng, klêi rah tơnêi, hdrê, klêi mê pêt, mê tung pơla rak ngăn pó vâi krâ nho\ng o ối vâ ‘nâi tơdroăng tơ’nôm trếo kơhiâm ăm loăng, tiah mê kih sư tối pơchân ăm vâi krâ nho\ng o tơdroăng tơ’nôm trếo kơhiâm ga ti lâi?

Kih sư Vũ Văn Tùng:  Vâ kơdroh tơdroăng jâ pôa pin roh nah hmâ tối, ‘mêi kơxái chía tâ ‘mêi pôm’’, mê vâi krâ nho\ng o pin thế tơtro\ng ‘na tơdroăng tung pơla xông kân dêi klo#ng tr^ng. Ngăn tiô kơ tơnêi hyôh kong prâi, tơnêi tơníu [ă tung pơla rak ngăn hlo ki xông kân dêi klo#ng tr^ng chiâng lơ oh mê pin thế rơvât tơ’nôm phon hưh cơ vi sinh klêi mê, hơ’lâk [ă đăm, rơvât ăm loăng vâ gá xông rơdêi.

Tâng loăng xông rơdêi mê pó vâi krâ nho\ng o thế rơvât iâ tê đăm tâng loăng hiăng xông rơdêi hên hlá kô tơ’lêi tro ôa hdrong kâ ‘nhiê, kô chiâng mot tung tơnêi ah tơdjâk ‘mêi troh pôm.

 Tiah mê, tung pơla rak ngăn hlá klo#ng tr^ng xông rơdêi le\m mê pin hôm hnêi tah ‘nâ há?

Kih sư Vũ Văn Tùng:  Hlá lối hên mê pin xuân thế hnêi tah ‘nâ, kô chiâng xo hơkê pôe hlá ki hiăng prong, rêa, tr^ng, la gá kô tơdjâk troh kơxo# liăn ‘no tung pêi cheăng, xua pin pôe tah thế mơdoh hâi pôe, mê tâng vâ riên ki lu\p gá tơdjâk troh kơxo# liăn dêi vâi krâ nho\ng o.

Ê, pak^ng ‘na trếo kơhiâm mê ôa hdrong kâ ’nhiê klo#ng tr^ng xuân thế tơmâng ngăn há, klo#ng tr^ng hmâ tro pơreăng, ôa hdrong ki lâi kâ ‘nhiê, vâ kơdroh ôa hdrong kâ ‘nhiê vâi krâ nho\ng o pin thế pro ti lâi?

 Kih sư Vũ Văn Tùng: Klo#ng cho môi hdrê pôm ki vâ [ă tơrêm hyôh kong prâi, la oh tá vâ pêt a tíu toăng têa ah tơdjâk troh pôm klo#ng, ‘na tơnêi kilâi tâng pêt xuân vâ. ‘Na ôa hdrong kâ ‘nhiê a kơpong Tây Nguyên kố mâu túa pơreăng ki hmâ trâm cho klêi pêt, [ă tung pơla pôm klo#ng pơxiâm hmo\ng hmâ tro ôa hdrong kâ ‘nhiê môi tiah: Pung pâng ku\n, kơdjiăn, ikruâ, ôa tơnêi.

Tung pơla mê, kô kơdroh ivá dêi mâu hdrong kâ ‘nhiê [ă tơdroăng pin thế rơvât puâ [ă xôh vi sinh khêi vâ kơdroh iâ tro oâ hdrong kâ ‘nhê. Tung pơla klo#ng kân thế rơvât xiâm klo#ng xông rơdêi, pơla mê, vâi krâ nho\ng o xuân thế tơtro\ng [ă đi đo lăm ngăn dêi kơdrum pêt klo#ng tơná vâ teăm châ ‘nâi [ă pơxâu phâk mơngế ki xôi.

Ô kih sư, ki ton gá to lâi hâi mê pin nếo châ lâk xo pôm?

Kih sư Vũ Văn Tùng: Klo#ng tr^ng hmâ pêt ki ton gá sap ing 9 troh 12 khế mê pin kô hiăng châ lâk xo dêi pôm. Tung pơla lâk xo pôm  a Tây Nguyên kố tơku\m lâk sap khế 1 troh khế 3. Tung pơla lâk xo pôm châ séa ngăn xo hên xuân môi tiah pôm le\m mê pin thế séa ngăn [ă tơdroăng chiâ xo môi hni klo#ng pôm châ xo hên xuân môi tiah ki le\m lơ ôh dêi pôm klo#ng mê hdrối, tung tá dêi pôm klo#ng ai mơngiơk tung pơla lâk xo pôm po tơ’lêi mê hdrối vâ lâk pôm vâi krâ nho\ng o thế kơpuih văng xuân mơtiah dêi klo#ng, [ă tơdroăng chiâ xo môi hni klo#ng [ă thế ngăn a ko mâu pôm klo#ng ki jế [ă drêng pin hnêi ngăn hlo tung klo#ng ai mơngiơk tr^ng khêi, drêng mê pin hiăng chiâng vâ lâk xo.

Vâ tơniăn tung pơla lâk tơ’lêi hlâu mê hdrối vâ lâk vâi krâ nho\ng o thế po văng nhâ. Go#m, tôm tâi mâu kông hlá ‘măn môi tíu vâ xo ah hmôi pro mơ-u\m chiâng phon vi sinh rơvât a kơdrum ki ê. Tung pơla lâk pôm klo#ng pin xo ‘nêk po lơ [ă kơ[ên, lơ ăm kơmăi ki hmâ lâk vâ lâk, ngăn tiô kơ rơpo\ng hngêi [ă tung kơpong ki pêt hmâ pêi vâ lâk. Klo#ng tr^ng vâ tơniăn ‘na ki le\m xuân môi tiah trếo curcurin tung klo#ng mê tung pơla lâk pin thế tơtro\ng má môi pôi tá pro ăm pôm tro tơpê.

Má péa klêi lâk, tung pơla lâk ngăn tiô kơ tơdroăng pin kô chiâng têng a tô, ngăn kơ pin chiâng mê pin kô tơku\m lơ djâ ăm hngêi kơmăi vâ têng. Tâng oh tá ai liăn pôi tá lôi ton luâ pái hâi pin thế djâ a hngêi kơmăi vâ têng vâ tơniăn rak tơniăn trếo curcurin tung klo#ng.

Ê, tiah mê klêi lâk pôm tơdroăng rak ngăn xuân kal, kih sư ai hnê tối klâi ăm vâi krâ nho\ng o tung túa chôu ‘măn?

Kih sư Vũ Văn Tùng: Ki hngâm kơchoh ‘na rak ngăn klo#ng tr^ng klêi têng ngăn tiô kơ tơdroăng kal vâ, pin kô chiâng ăm kơmăi têng lơ chiâ rơtăng têng la ki xú le\m dêi pôm klo#ng tr^ng khăng hdrối [ă klêi kơ’nâi chôu ‘măn ôh tá iâ luâ 11-12%, ngăn tiô kô tơdroăng pâ thế peăng khu ki tơru\m cheăng [ă xuân môi tiah tung pơla rak ngăn mê pin kô chiâng rah tâ ‘măn tung tơdrong kilía [ă tâ tung kơxâk ki hmâ xúa vâ rak ngăn.

Mơnê kơ kih sư Vũ Văn Tùng!

Hương Lý rah chêh

Vâ ngăn nhên tơdroăng ki hdrối po ngăn drăng kố:

http://vov4.vov.vn/Xodang/chuyen-muc/kih-thuat-pet-klong-trng-c179-155934.aspx

Gương  prếi A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng