VOV4.Sêdang – {ă mơngế Tây Nguyên tối tơchôam, hdroâng kuăn ngo M’nông tối krê, kơpôu cho kuăn kiâ ki kơnía păng ‘nâng, vâi krâ-nho\ng o hmâ xo dêi kơpôu vâ hơ’leh chêng, vó lơ kế tơmeăm ki kơnía git. Tơdrêng amê, kơpôu xuân cho tơmeăm ki t^ng, ki krih vâ rơkâu khu xeăng. Drêng troh Têt Lo hơnăm nếo Tân Sửu 2021, pôa Điểu Nhót, mơngế thái dêi mơngế M’nông hiăng pơtê cheăng, ối a cheăm Dak Ndrung, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông hiăng tối mâu tơdroăng ki mê ‘na kơpôu tiô tơdroăng ki hmâ loi dêi mơngế M’nông.

-Ô pôa, tiô tơdroăng hmâ loi dêi mơngế M’nông, mê kơpôu hiăng châ chiâng tiah lâi a ro\ng tơnêi kố nah?

Pôa Điểu Nhót: Tiô tơdroăng ki hmâ hơ’muăn tối dêi mơngế M’nông, sap ing chal vâi krâ roh nah hnê tối, mê kơpôu cho kuăn kiâ ki xua Xeăng plêng athế ga chu a ro\ng tơnêi. Tiô tơdroăng hơ’muăn tối, kơpôu hdrối nah xuân cho kuăn mơngế, hiăng châ Xeăng plêng thế chu a ro\ng tơnêi vâ mơdâ pêt báu, alâi, tu\m mâu hdrê kế kâ, [ă mâu hdrê nhâ. Laga, kơpôu ôh tá mơdâ pêt báu hdrối, mê ga hiăng mơdâ hdrê nhâ hdrối. Nhâ huăn hdrối, klêi mê, nếo mơdâ báu. Báu ôh tá kâi xông xua nhâ eâ rơtôh, xua mê, kuăn mơngế ôh tá bê báu phái vâ kâ. Hlo tiah mê, Xeăng plêng pơkâ thế kơpôu i kâ tâi. Tâng ôh tá rêi tâi nhâ mê plâ rơxông kơpôu bu cho kơpôu, ôh tá chiâng kuăn mơngế. Xua tro mơdâ kloăng nhâ huăn hdrối, mê kơpôu ôh tá kâi rêi tâi. Kơpôu kâ hdrối, nhâ vêh huăn kơ’nâi nếo, xua mê troh nốkố, kơpôu xuân ối cho kơpôu, ôh tá chiâng kuăn mơngế. Tiô tơdroăng hơ’muăn tối ‘na kơpôu xuân ối châ hơ’muăn tối troh a rơxông kuăn cháu nôkố”.

Ô pôa, [ă mơngế Tây Nguyên tối tơchôam, hdroâng M’nông tối krê, kơpôu cho kế tơmeăm ki kân, ga kơnâ tiah lâi?

Pôa Điểu Nhót: Tơdroăng ki pâk kơpôu hiăng ai sap ing chal vâi krâ roh ton nah, tiô khôi túa dêi jâ pôa roh nah, la ôh tá hmôu pơ chiâng kơdê hmâng to vâ. Maluâ rơpo\ng ai sap ing 100 troh 200 to kơpôu xuân ôh tá chiâng kơdê hmâng to lo vâ. Kơpôu vâi hmâ xúa vâ hơ’leh vó, chêng kơnía, lơ hơ’leh [ă mâu tơmeăm ki kơnâ tơ’mô. Mơngế M’nông roh hdrối nah ôh tá chiâng kơdê kơpôu vâ kâ, tâng ôh tá ai tơdroăng ki kal.

T^ng pâk kơpôu dêi mơngế Tây Nguyên

-La [ă mơngế Tây Nguyên sap ing chal vâi krâ roh nah hiăng ai t^ng kâ kơpôu vâ pleăng ăm xeăng. Xua ti mê, tơdroăng ki pleăng kơpôu châ pêi pro tiô  tơdroăng ki ti lâi?

Pôa Điểu Nhót: Tơdroăng ki chiâng kâ kơpôu po tung pơla t^ng kâ báu nếo. Mê cho roh mơ’nui hơnăm, klêi kơ’nâi hiăng châ xuâ dâng 100 chêa báu chiâk mê nếo t^ng kâ kơpôu. Ti lâi rơkâu xối báu [ă kơpôu? Xua vâi krâ-nho\ng o tối tiah kố, kuăn ngế hiăng [lê trâng [ă nhâ, xua mê, kuăn mơngế athế châ xuâ xo dêi dâng 100 chêa báu mê nếo chiâng kâ kơpôu. Tiô khôi túa dêi mơngế M’nông, tâng kâ kơpôu athế ai vó rlung, yăng rlung cho túa vó ki kơnía má môi, mê nếo tơxâng vâ ôu kâ [ă hơ’neh kơpôu. Tâng ôh tá ai vó yăng rlung mê kô ôh tá chiâng pôh kâ kơpôu. Mê cho khôi túa, vêa vong dêi pâ pôa roh nah hiăng ‘măn ăm. Ki má péa nếo, chiâng ăm phep kâ kơpôu drêng ôu kâ pơkoăng. Xua ôu kâ pơkoăng ga ai kơdrâm kuăn mơngế, hên pơlê cheăm troh rơkâu. Tung tơdroăng rêh kâ ối rêm hâi, vâi krâ-nho\ng o ôh tá chiâng pôh kâ kơpôu, xuân ôh tá khoh tê mơdró kơpôu vâ xo liăn, xua kơpôu cho tơmeăm khoăng ki kơnía. Sap ing ton t^n nah, jâ pôa xuân ối rak vế dêi khôi túa ki kố. Dế nôkố, mơngế M’nông xuân ối rak vế ‘na mơhno túa le\m tro dêi tơdroăng ki păn kơpôu tiah mê”.

-Ô pôa, hmâ hlo T^ng kâ kơpôu drêng rơpo\ng hngêi lơ pơlê cheăm ai leh mơd^ng ki kal. Ti mê, tơdroăng hbrâ ăm tơdroăng kố ga ti lâi, ô pôa?

Pôa Điểu Nhót: Tâng rơpo\ng tung môi hơnăm châ xo dêi châ 100 chêa báu chiâk, mê dâng 4 troh 5 ta#n mê athế rơkâu xeăng báu [ă kơpôu. Hdrối vâ pâk kơpôu rơpo\ng kơnôm vâi droh rơtăm tung pơlê hbrâ lăm tăng ko hdréa, tăng kêi kơchâi kong vâ pơchên hmê kơchâi vâ hbhrâ rơnáu rơkâu xối xeăng báu. Klêi mê, nếo chiâng pâk kơpôu. Kơnôm khu droh rơtăm pế pơchên kế kâ ăm kuăn pơlê ki achê hơngế i ôu kâ, to\n chêng, rơngê ting ting, kơhnhon xuâng tung hâi t^ng pâk kâ kơpôu hâk suâ kâ báu nếo”.

-Rêm hdroh drêng ai leh mơd^ng ki kal, mơngế M’nông nếo poh kâ kơpôu. Tiah mê, kế kâ tiô khôi hmâ dêi mơngế M’nông ing hơ’neh kơpôu ga cho ki klâi, ô pôa?

Pôa Điểu Nhót: “Kế kâ ki pơchên ing hơ’neh kơpôu tiô khôi hmâ roh nah dêi mơngế M’nông mê cho hơneh ki vâi ko te\ng. Vâ pro hơ’neh ko te\ng mê vâi athế rah xo pôa ro\ng kơpôu ko te\ng ăm i hrê. Klêi mê, vâi kơ-óu phái báu chiâk lơ tơxông, lơ alâi tơxông, vâi pêi hrê chiâng tơpoăng, klêi mê tơvât [ă hơ’neh ki hiăng ko te\ng mê âi. Hơ’neh ki hiăng te\ng mê ôh tá eâ pế chên, bu âp môi hâp. Klêi mê, vâi xo tơpoăng mê tơvât, vâi mơdiê ăm i tơmot hnối râm [ă kơchâi he\m ho\m. Mê cho kế kâ tiô khoi hmâ roh nah dêi mơngế M’nông”.

Hôm, mơnê kơ pôa hiăng ai mâu tơdroăng ki tơpui tơno ‘na kơpôu!

Y Sưng - Quốc Học chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng