Kpan cho tăng ki môi to xêh, vâi pro ing môi rơno loăng pu\m, xo\n sap 5 troh 15m, xâ dâng 70-90cm, ki hbo gá dâng 8cm, pro chong ngi ‘ngêi a péa pâ ko, pro ăm mâ ngăn môi tiah kế ki kơvo\ng hnối krá le\m. Vâ châ pro tăng Kpan, thế ai pú hên rơtế tơru\m [ă dêi rơpó, pro tung pơla 7 hâi, 11 hâi ‘nâ hía châ 13 hâi. Ngế rơpo\ng hngêi ki thế vâi pro tăng Kpan ôh tá xê to poh to kơpôu ro, chu, í, drôu xiâm, pế hmê ăm kuăn pơlê ôu kâ tung mâu hâi dế pro tăng Kpan, mê tiô khôi túa tơlá ton nah, thế cho ngế tơku\m po mơd^ng pleăng toná, rơkâu ivá mo le\m, ối ai hên rôh po ôu kâ ăm kuăn pơlê [ă ai hên chêng koăng vó xiâm ki kân.

Pôa Hao, ối a [uôn Tu, cheăm Ea Tul, rơring C|ư Mgar, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, tơdroăng tăng [ă ko loă pro tăng thế tơpui tono hdrối [ă peăng pá kơdrâi. Klêi mê, lêa xo iâ kơtôu loăng djâ ahngêi vâ xối xeăng, pâ vâ ko loăng ki mê. Troh kơxo má hâi ki le\m mê nếo chiâng ko loăng mê. Drêng prôk lăm ko, tung pơlê a hâi ki mê oh tá ai mơngế hlâ mê cho hâi ki le\m.

Pôa Hao, ăm ‘nâi:

‘’Hdrối vâ ko loăng vâ pro tăng Kpan mê ai 3 ngế rơtăm, 3 ngế vâi droh tung pơlê xuâng tâ tá loăng. Mâu vâi rơtăm, vâi droh mê thế xâp ếo kuăn ngo, mâu vâi droh dâi pơtâk ki teăn rơneăm reăng, mâu rơtăm xâp kơpe\n. Klêi mê, pôa pơchâu xối xeăng hdrối nếo chiâng ko loăng. Tiah mê, vâ tăng Kpan le\m tâ, Kpan oh tá rơheăng, lơ tơhneăng’’.

Pôa pơchâu ki xối cho ngế ki râng chông po, kếo ahdrối a loăng. Pơtối mê, 7 ngế hiăng rah xo mê âi kô râng chông kếo 3 hdrôh. Klêi mê nếo kuăn pơlê tung pơlê nếo chiâng veăng kếo ta troh loăng kơtong. Drêng loăng hiăng châ kếo kơto hiăng ko, tâi tơkâng, veăng, ko tâi tơkâng ki ku\n [ă hiăng văng tâi hlá, ngế xiâm dêi rơpo\ng hngêi xối xeăng a rơno loăng 7 hdrôh vâ troh tah kiâ ‘mêi.

7 ngế ki hiăng châ rah xo mê âi cho mâu ki xiâm râng chông vâ pro loăng chiâng tăng Kpan ki môi tiah plong ai mâu troăng rơnuâ pro le\m.

Drêng tăng Kpan hiăng pro kêi, kô po mơd^ng tông Kpan kô tơku\m po môi tiah mơd^ng tơdah xo mơngế mot rêh ối [ă tung rơpo\ng hngêi. Tiô pôa Vui, ối a [uôn Puôr, cheăm Hoà Đông, tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak, [ă mơngế Rơđế tăng Kpan xuân môi tiah kuăn mơngế, xuân ai mơhúa mê drêng tông djâ troh a hngêi thế kal ai duh, hmân nếo [ă tơmeăm ki ê.

‘’Drêng hiăng hbrâ ăm leh tông tăng Kpan, ngế rơpo\ng hngêi kô thế hbrâ hên tơmeăm. Mâu ngế kơdrâi hbrâ duh, pơtâk ếo teăn, mâu kơnốu hbrâ kơpe\n, ếo vâ xâp ăm lâp tăng Kpan, tơdah ngế ki nếo mot tung rơpo\ng hngêi. Drôu xiâm, hiăng pế ton dâng 3-5 hơnăm’’.

Pơxiâm xôi tông xo, mâu nho\ng o hdrông hdrê dêi ngế kăn rơpo\ng hngêi kô pơtăng pro péa troăng têa ko\ng tríu hâk tơdah tăng Kpan troh a hngêi. Drêng ko Kpan hiăng dju troh a kơchôk, pôa pơchâu kô lo a ngiâ ko\ng râ têa, pêt ko Kpan. Tơdroăng ki pro tiah mê tơkéa vâ tối vâ troh tâi mâu kiâ ‘mêi, tah mâu xeăng ki krâ ‘mêi lo ing tăng Kpan, pôi tá ăm mâu xeăng ki ‘mêi mê ‘nêk mâu ngế tung rơpo\ng hngêi. Pôa Vui tối ăm ‘nâi:

‘’Troh a hngêi, pôa pơchâu xâp ếo xối xeăng xo khiâ, râng têa, xuâng a plông hngêi, nâl Rơđế tối dêi ‘’Ghat’’ vâ troh tah kiâ ‘mêi. Ai ngế ki ‘nâ hlu\m tơdu\t, đinh buôt, tak tar [ă hên ki ê. To đing năm ôh tá chiâng hlu\m. Klêi mê, Kpan châ tông ‘măn tung hngêi trá. Mơd^ng tông xo Kpan kô poh péa pu\m kơpôu, 1 pu\m kơpôu xối ăm jâ pôa, 1 pu\m kơpôu nếo xối ăm rơpo\ng hngêi a hâi ki kơ’nâi. Xối ăm Kpan 1 pu\m chu prăng, 1 xiâm drôu’’.

Tung hngêi, Kpan vâi ‘măn a leăn hmâ pơto tơmối, ‘măn mơgăn a mơnât hngêi peăng mâ hâi lu. Drêng kố ôh tá ai ngế ki lâi chiâng ‘nân a Kpan. Mâu ngế ki to\n chêng tơgôu koăng xuân ôh tá chiâng ‘nân. Pôa pơchâu kô rup têk ko\ng ngế kăn rơpo\ng hngêi hếo to, chu 3 hdroh môi tiah mê a tăng Kpan. Kố cho vâ mơhno ki tăng hiăng hơ’lêh: sap ing nôkố ngế kăn tung rơpo\ng hngêi cho kăn dêi Kpan. Klêi mê, mâu ngế ki ê nếo chiâng ‘nân ối a Kpan. Xuân drêng mê, pơxiâm tôu koăng tâng idrâp koăng chuât rơdêng, pôa pơchâu kô xối rơkâu pâ xeăng tiah kố, Kpan hiăng ai kăn rơpo\ng hngêi. Pôa Hao, [uôn Tu, cheăm  Ea Tul, tơring Cư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak, tối ăm ‘nâi:

‘’Pôa pơchâu xối xeăng kô krếo mâu xeăng têa, xeăng ngo, xeăng loăng  [ă hên xeăng ki ê ôh tá lôi xeăng ki lâi, xuân krếo pơtâi tá mơhúa jâ pôa troh veăng mơd^ng tông xo Kpan mot a hngêi. [ă rơkâu pâ trâm tơdroăng le\m ro, po\n mơhúa, phâi tơtô, pêi chiâk deăng châ báu pêng hnôu [ă hên tơdroăng rơkâu pâ ki ê. Tung hâi xối xeăng xo ‘mot tăng Kpan tâng mâu nho\ng o hdrông hdrê ôh tá veăng xối kô trâm mâu tơdroăng ki oh tá mơhúa tung tơdroăng rêh ối’’. 

Drêng hiăng mơgêi peăng tơdroăng xối ăm tăng Kpan, Ngế kăn tung rơpo\ng hngêi kô poh môi to í klôa, têk môi xiâm drôu vâ xối mơnê kơ xeăng loăng hiăng pêt, rak ngăn ăm loăng kân, ăm phêp rơpo\ng hngêi châ xúa loăng ki mê le\m tơniăn. Drêng pôa pơchâu hiăng klêi xối rơkâu pâ, xuân cho rôh vâi têk mâu hmê kơchâi [ă mâu xiâm drôu ki hiăng rah hdrối.

Pôa pơchâu krếo prếi on veăng xiâm rơpo\ng hngêi ôu drôu hdrối, klêi mê nếo krếo mâu nho\ng o tung pơlê rơtế veăng sôk ro. Drêng vêh rêm ngế ối châ râng vêh môi kơxu hơ’nêh kơpôu.

Klêi xối xeăng, ngế kăn rơpo\ng hngêi kô pơtê 2 hâi ôh tá chiâng lăm achêk.

Tiô túa hmâ dêi mơngế Rơđế, tăng Kpan cho tăng jâ pôa, cho vâ pơtih ki tơru\m tơrôa. Drêng ối ‘nân a tăng Kpan, tu\m tơdroăng ki tăm nâ, hêng hôu, ki pơrah pơla mâu ki kro [ă mơngế kơtiê hiăng châ xut tah lôi, bú ối to tơdroăng ki le\m tơdrăng tê.

          H’Zawut rah chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng