Cheăm Quảng Tín, tơring Dak Rlâp cho môi tung mâu tíu tro têa lu ó má môi tung rôh têa lu kố nah, pôa Nguyễn Văn Sửu, kuăn pơlê a thôn 4, cheăm Quảng Tín, tơring Dak Rlâp ăm ‘nâi, tung to lâi hâi kong mêi têa lân lu, lối 20 rơpo\ng kuăn pơlê a thôn tro têa lu kông ki tơkâ luâ têa plông, têa hiu têi. Pôa Nguyễn Văn Sửu hơ‘muăn tối, xua hngêi kuăn pơlê a k^ng têa plông, mê drêng têa tâk đik, têa hiăng lân lâp hngêi, mơhiu mâu chu, í, pêap [ă péa pái sao kơphế ki pêt tâ tá hngêi têa lu. Troh nôkố, pôa xuân ối mơdrốu tơmiât troh tơdroăng mê:

‘’Drêng mê kơdrâ riu koi hlo tơmeăm ki lâi râng kơbin ki mê tơngi ‘ngêi, ai mâu kơthung dâ têa xo kơxái kât, kât a xiâm loăng plâi hôt ăm pôi tá tro têa mơhiu, sap nah hâi chói hlo têa tâk đik môi tiah drêng kố, tâk klêi mê xiâ, hâi hdrối kố nah bú tâk to pá k^ng têa tê klêi mê gá xiâ, hâi chói hlo têa tâk đik kân ó môi tiah drêng kố’’.

Xuân tung pơla kong mêi têa lân lu, pôa Đặng Hữu Công, ngế pơkuâ thôn 4 ăm ‘nâi, kong mêi têa lu pro têa kroăng tâk đik, pro mâu kông ki pơtân ôh tá chiâng vâ xoi, mâu kơpôu ro, chu pu pái, i piâp kuăn pơlê hlâ tâi xua pá kâi hiâm têa lu, ki ‘nâ tro têa mơhiu. Têa tâk xuân pro 20 toăng hngêi tung thôn tro lu, dâng 6 ha loăng kơphế [ă 5 sao long păn ká dêi kuăn pơlê tro têa rơlêa.

‘’{ă mâu lêng kuăn pơlê, Vi [an hnê ngăn cheăm xuân hiăng ai mâ teăm mơhnhôk krếo thế kuăn pơlê, krếo mâu rơpo\ng ki lâi dế tro têa lu. Xua mâu rơpo\ng rêh ối  pêi cheăng akố hiăng ton mê vâi ‘no dêi liăn vâ pro kông ăm kuăn pơlê prôk lăm, Vi [an cheăm xuân hiăng tối tơdroăng tâng châ tơniăn mê xuân thế hbrâ kơjo bruô xup kơxo\ng khăng vâ kâ ăm kuăn pơlê’’.

Pak^ng tro lu\p tơmeăm, mâu tơdroăng ki khéa kho hiăng hlo ai a thôn 14, cheăm Dak Sin pro 3 ngế tung môi rơpo\ng hngêi hlâ. Tơdroăng mê cho a kơmăng lơ 7/8, drêng rơpo\ng hngêi dế koi kơdrâ rơpâu met karê hmốu tơnêi hiăng tơhnâp tâu hngêi a thôn 14, cheăm Dak Sin, tơring Dak Rlâp, kong pơlê Dak Nông.

Khu hnê mơhno cheăng hbrâ mơdât xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn [ă to\ng xo mâu ngế hliăng tiâ xahpá kong pơlê Dak Nông hiăng mơ-eăm mơhnhôk tâi tâng mâu lêng vâ tí tăng châ mâu ki trâm xía vâ; Khu pơkuâ ngăn lêng kong pơlê Dak Nông xuân hiăng mơhnhôk lối 40 ngế kăn [o#, mâu lêng veăng tí tăng to\ng xo mâu ngế ki xahpá.

Rôh kong mêi têa lân lu kố nah, tơring Dak Rlâp, kong pơlê Dak Nông ai 60 toăng hngêi tro têa lu, [ă lối 2.400 ha kơphế, tiu tro tơdjâk. Tơdrêng [ă ki tro lu\p ‘na tơmeăm khoăng, 4 ngế a tơring Dak Rlâp hiăng hlâ xua kong mêi kân pro. Pôa Phạm Quang Vượng, ngế pơkuâ bơrô chiâk deăng [ă {ơrô pơkuâ ngăn hbrâ ví xía vâ kong prâi oh tá tơniăn tí tăng to\ng xo mơngế hliăng tiâ a tơring Dak Rlâp tối ăm ‘nâi, ki xahpá kân má môi tung tơdroăng hbrâ ví kong mêi khía xua tơring kân rơdâ, hên tíu trâm xía vâ kơtăn kơpong kuăn pơlê pêi cheăng x^ng xoăng hbrâ ví kong mêi têa lân lu ối trâm pá. ‘Na tơdroăng cheăng tơkâ luâ xahpá khía mơhot vâ pêi chiâk deăng, rêh ối mê pôa Phạm Quang Vượng ăm ‘nâi:

‘’Khu hnê mơhno hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn dêi tơring nếo hbrâ, mơdât, hlối tơkâ luâ xahpá, ‘na luât pơkâ to\ng kum hiăng tơbleăng ăm mâu kong pơlê ‘na hngêi ối, tơnêi tơníu báu prá alâi, tơmeăm păn tung hơnăm hiăng luâ ai pơkâ dêi Chin phuh [ă pơkâ dêi Vi [an hnê ngăn kong pơlê tung tơdroăng đi đo lăm pôu mơhnhôk [ă kơjo kum tơdrêng ăm mâu rơpo\ng ki tro lu\p kế kâ, tơmeăm khoăng’’.

Ngế chêh hlá tơbeăng ‘na tơdroăng kố ai tơpui tơno [ă pôa Phạm Quang Vượng, Ngế cheăng tung {ơrô Khu hnê ngăn ‘na hbrâ ví xía vâ kong prâi pro oh tá tơniăn [ă to\ng xo mơngế ki xahpá hliăng tiâ dêi tơring Dak Rlâp vâ tối mâu tơdroăng ăm kuăn pơlê ki tro lu\p xua kong mêi têa lân lu pro a tơring Dak Rlâp xuân môi tiah mâu troăng hơlâ tơkâ luâ xahpá klêi kong mêi têa lân lu, kum kuăn pơlê tơniăn tung rêh ối tung la ngiâ.

Pôa ăm ‘nâi tơdroăng ki tro lu\p xua kong mêi têa lân lu a kong pơlê tung hơnăm hiăng luâ?

Pôa Phạm Quang Vượng: Ki tơdjâk dêi khía rôh má 3 tung hơnăm hiăng luâ sap ing lơ 7/8  ta troh nôkố a tơring Dak Rlâp mê tơdroăng kong prâi oh tá tơniăn kơdrâ ai, xua hyôh kong prâi hơ’lêh pơtăm, tơdrốu hơnăm achê pơla kố, malối hơnăm kố, kong mêi kân luâ râ. Tiô riân ngăn tung tơring tro lu\p ‘na hdrê pêt, báu prá alâi vâ chê 300 ha, la kơlo ki mê troh nôkố xuân hâi tro.

Mâu troăng prôk tơ’nhiê hên, xahpá ăm kuăn pơlê tung prôk lăm. Malối ai mâu kông kuăn pơlê xoi môi tiah péa to kông vế a thôn Tân Lập cheăm Dak Ru tro têa mơhiu, pro kuăn pơlê thế prôk veh dâng to lâi kâi xo#, pro pá ăm kuăn pơlê tung rêh ối.

Má péa, cho mâu troăng thông mơ’no têa hbrông a drô troăng thôn 10, cheăm Dak Sin [ă mâu thôn ki ê xuân tro tơhnâp [ă têa mơhiu. Malối tung hơnăm kố, tơdroăng tơnêi tơhnâp tơnêi, mâu chiâk deăng dêi kuăn pơlê, tung mê ai thôn 4 Quảng Tín, thôn 14 Dak Sin, thôn Tân Phú cheăm Dak Ru tơnêi tơhnâp.

Mâu ngế ki hlâ a tơring kố ai 4 ngế, tung mê ai môi rơpo\ng hngêi ai 3 ngế a thôn 14 cheăm Dak Sin trâm xía vâ ó, pro hlâ mơngế [ă tơ’nhê kế tơmeăm.

Tiô ăm ‘nâi tung pơla têa lân lu a thôn 4, cheăm Quảng Tín ai lối 20 rơpo\ng kuăn pơlê oh tá ai troăng prôk tro têa tâk đik, khu râ pơkuâ cheăng hiăng pơkâ troăng hơlâ re\ng môi tiah lâi?

Pôa Phạm Quang Vượng: Tơdroăng a thôn 4 cheăm Quảng Tín cho kơpong ki thông, mâu rơnó mêi hơnăm hdrối ai têa lu la ôh tá môi tiah hơnăm kố, têa lu pro kuăn pơlê oh tá ai troăng prôk, mê khu pơkuâ ngăn hbrâ ví xía vâ dêi tơring, sap ing tối tơbleăng dêi cheăm, mâu kăn tơring hiăng lăm troh kơjo kum kuăn pơlê tung khu hnê mơhno hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn vâ teăm kum kuăn pơlê tơmeăm khoăng, [ă troăng kơxái on tơhrik ôh tá tơniăn, mê thế ‘mâi rơnêu pro ngăn hdrối.

Mâu rơpo\ng kuăn pơlê tro têa lu, tơnêi tơhnâp mê lăm troh a tíu tơniăn, ối ai mâu rơpo\ng kuăn pơlê  oh tá ai troăng prôk lăm pơtroh ăm vâi ếo kơxu klê têa vâ xâp tơniăn ăm mâu kuăn pơlê.

Vâ tơkâ luâ tơdroăng pá xua kong mêi têa lân lu [ă kum, kơjo mâu kuăn pơlê tơniăn tung rêh ối, mâu kăn kong pơlê [ă mâu khu râ ai pơkuâ cheăng ti lâi ô pôa?

Pôa Phạm Quang Vượng: Hlo tơdroăng kố Khu pơkuâ ngăn ‘na hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn a tơring Dak Rlâp nếo hbrâ, mơdât [ă tơkâ luâ xahpá. Pơtih ai mâu kông ki ‘nâ kô châ ‘mâi rơnêu pro. Nôkố hiăng ‘mâi rơnêu pro môi to kông [ă ‘mâi rơnêu troăng cho mơ’no têa vâ tơ’lêi pơtân ăm kuăn pơlê prôk lăm. Mâu kông ki kân luâ râ, mê nôkố kuăn pơlê hâi châ prôk, thế prôk ví.

‘Na troăng hơlâ to\ng kum mê nôkố hiăng tơleăng hnê mơhno ăm mâu cheăm, tơring tơku\m po tơbleăng kơxo# riân mâu deăng prá alâi, tơmeăm păn tung hơnăm hiăng luâ, tro tơdjâk tiô pơkâ kơxo# 02 dêi Chin phuh [ă pơkâ 1383 dêi Vi [an hnê ngăn kong pơlê tung troăng tơkâ luâ xahpá kong prâi pro ôh tá tơniăn pơreăng tâ tú. Mê mâu cheăm [ă tơring dế tơku\m po séa ngăn, klêi mê khu ngăn ‘na chiâk deăng ai hnoăng cheăng tơku\m tâi riân [ă tí tăng ‘nâi ple\ng tối ăm khu râ kăn vâ kơjo kum kuăn pơlê [ă xuân vâ tăng ‘nâi ple\ng mâu tơdroăng ing mâu kong pơlê vâ brâ ăm hdrê loăng, hdrê mơnăn păn, tí tăng ‘nâi tơdroăng tối ăm mâu kăn râ kơpêng vâ teăm to\ng kum tơdrêng ăm kuăn pơlê tơniăn tung pêi pêt, mê mâu kăn cheăm tơring [ă mâu kơvâ cheăng hiăng kơjo kum, kơpuih văng krúa le\m.

Hôm mơnê kơ pôa!

Gương tơplôu [ă tơbleăng