To lâi khế hdrối kố nah, tơdroăng pêt kơchâi plâi pôm tu\m túa dêi Lê Công Thôn, kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng, ối a pơlê kân Liên Nghĩa, tơring Đức Trọng, kong pơlê Lâm Đồng xuân dế ối rak vế tơniăn. Pôa Thôn ăm ‘nâi, pak^ng ki ai pơxúa ‘na tơdroăng ki vâ roê kâ dêi mâu ngế ki xúa tung kơchơ tung tơnêi têa tâk hên, maluâ tơdroăng ki pêt kơchâi dêi rơpo\ng pôa hiăng tro tơdjâk iâ xua pơreăng Covid-19 la tâi tâng mâu kơchâi plâi pôm ki pêi lo pơrá châ tê tiô hlá mơ-éa tơkêa. Drêng kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng rơtế veăng tung mâu troăng ki tơru\m pêt [ă tê kế tơmeăm mê kô rak tơniăn tro tơdroăng ki pêt [ă pêi lo liăn.

‘’Tíu ki pêt kơchâi pêt tiô troăng tơru\m mê ôh tá tơdjâk klâi. Tơkéa vâ tối ngin pêt mâu kế tơmeăm [ă gá xuân châ tê tơniăn. Pơtih, tâng pêt ôh tá tiô pơkâ mê mơni khu ki roê kô hơjip yă dêi kuăn pơlê. La [ă ngin khu tơru\m châ tơniăn [ă 2 pâ rơtế ai pơxúa. Môi pâ tăng tíu ki tê, [ă môi pâ pêt mơjiâng kế tơmeăm ki dâi le\m’’.

Ôh ti xê to [ă kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng, ai mâu khu mơdró kâ ki ‘nâ dêi kong pơlê Lâm Đồng hiăng rak vế tro tơdroăng ki pêi pêt, tê mơdró [ă uâ mơdiê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng. Tiô pôa Lê Quang Thành Liêm, kăn hnê ngăn Ho#i đong rak ngăn Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng Trình Nhi, Kơpong cheăng [ă kơmăi kơmok Phú Hội, tơring Đức Trọng, kong pơlê Lâm Đồng, pơreăng Covid-19 cho tơdroăng ki pơloăng mơnúa la xuân cho rôh ki tơ’lêi hlâu ăm khu mơdró kâ, malối mâu khu mơdró kâ ki pêt [ă uâ mơdiê mâu kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, tê ăm kơchơ tung tơnêi têa. Nôkố [ă tơdroăng pơkâ rak tơniăn [ă tơdroăng ki tê châ 20 ta#n tung môi hâi môi tiah sap ing ton nah, ko\ng ti dêi pôa ối rak tơniăn tro tơdroăng ki roê mâu kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng dêi 200 rơpo\ng kuăn pơlê.

‘’Ki khât gá kơchơ tung tơnêi têa dêi Việt Nam pin kân tâ tâng pơchông [ă mâu kong têa ki ê. Mâu khu mơdró kâ ki uâ mơdiê klêi kơ’nâi pui xo ai hên tíu pêi cheăng roê tơmeăm sap ing mâu kong têa ki tơviah dêi Sinuâ, tung pơla ai pơreăng Covid-19 kố vâi vêh roê kế tơmeăm sap ing mâu hngêi kơmăi ki mơjiâng pro dêi Việt Nam. Kố cho môi tơdroăng ki tơ’lêi hlâu’’.

Khi khât gá ăm hlo, pơreăng Covid-19 tơdjâk troh tâi tâng mâu tơdroăng cheăng kâ a Lâm Đồng, hnối tơdjâk troh tơdroăng pêi chiâk deăng hên. Ki hên kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng [ă mâu khu mơdró kâ, Khu pêi cheăng tơru\m pêi chiâk deăng dêi Lâm Đồng pơrá trâm hên xơpá xua tơdjâk dêi pơreăng Covid-19, tung mê ki iâ ai 30 tíu tơru\m pá vâ châ tê. Tiô pôa Đinh Quốc Vinh, kăn xiâm pơkuâ Ko\ng ti tơlo liăn (Gou-dần Khof-fi) Golden Coffee, vâ rak tơniăn pêt mơjiâng, tơkâ luâ xơpá kố, pak^ng tơdroăng tơtro\ng mơdêk xúa kơmăi kơmok [ă uâ mơdiê, mâu khu mơdró kâ [ă kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng xuân kal pêi pro troh pêt mâu kế tơmeăm ki dâi le\m vâ mơdêk ivá tơxup tơbriât tung kơchơ.

‘’Ngin xuân hiăng tơku\m pêt mơjiâng kế tơmeăm ki dâi le\m, ngin roê xo mâu kế tơmeăm mê ối mơjiâng pro kế tơmeăm ki dâi le\m vâ tê ăm tâi tâng mâu khu tơru\m cheăng tung tơnêi têa xuân môi tiah khu tơru\m cheăng kong têa ê. Mơdêk ki kơnía, pro chiâng kơnâ mơdêk ăm kế tơmeăm, teăng a mê pin bu roê vêh uâ mơdiê xo mê ah djâ tê’’.

Pôa Phạm S, Kăn pho\ hnê ngăn Vi [an kong pơlê Lâm Đồng ăm ‘nâi, vâ châ ai tơdroăng ki rak vế tơniăn tung hên tơdroăng ki xơpá môi tiah nôkố, kong pơlê kô to\ng kum [ă mơdêk po rơdâ mâu ngế ki tơru\m pêt mơjiâng pơla tơdroăng to\ng kum, roê xo tâi tâng kế tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng, tung mê, khu mơdró kâ [ă Khu pêi cheăng tơru\m cho ngế ki xiâm ki kal pơkâ troăng hơlâ ăm tơdroăng ki pêt, tê ăm kơchơ mơdró.

‘’Má môi pro ivá tơru\m pơla kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng [ă khu mơdró kâ. Má péa, khu mơdró kâ kố cho ivá xiâm vâ tơru\m pêt to\ng kum ‘na tơdroăng hnê tối ‘na kơmăi kơmok, hdrê ki nếo [ă kih thuât pêt. Ki ê, khu mơdró kâ kố cho tíu ki xiâm vâ pơkâ ăm tơdroăng ki pêt cho pêt hdrê ki lâi kuăn pơlê pêt [ối môi tiah lâi, veăng kum mơdêk tuăn hiâm pôu râng hnoăng cheăng dêi péa pâ’’.

Xua tơdjâk pơreăng COVID-19, tơdroăng pêi chiâk deăng, pêi mơjiâng tơmeăm, tê mơdró mâu tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng dêi kong pơlê Lâm Đồng trâm hên xahpá. Mâu túa pêi cheăng tơru\m pro pơxúa la xuân tơ’lêi tro tơ’nhiê, tơdjâk kân kơlo ki mơnhông ‘na chiâk deăng dêi Lâm Đồng. Tiah mê, Kong pơlê Lâm Đồng kô ai pơkâ mâu troăng hơlâ ki tiah lâi vâ kum kuăn pơlê, Khu pêi cheăng tơru\m [ă mâu khu mơdró ‘na tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng mơ-eăm vâ tơkâ luâ xahpá, rak tơniăn kơlo ki tâk tiô pơkâ? Tơpui tơno kơ’nâi kố [ă pôa Nguyễn Văn Sơn, Ngế xiâm pơkuâ ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê, ai mơnhên ‘na tơdroăng mê:

Pôa Nguyễn Văn Sơn:  Pơreăng Covid-19 hiăng pro tơdjâk kân troh tơdroăng pêi chiâk deăng [ă tê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, tơdjâk tơdrêng troh tơdroăng cheăng kâ dêi mâu khu mơdró [ă mâu khu  pêi cheăng tơru\m. Khu mơdró [ă khu pêi cheăng tơru\m cho mâu khu ki xiâm tơru\m cheăng [ă kuăn pơlê vâ tê tơmeăm pê lo ing chiâk deăng  tâng tơru\m oh tá krá tơniăn tơdroăng tơru\m mê chiâng oh tá krâ kak, mê troh nôkố hiăng ai lối 30 khu pêi cheăng tơru\m pơtê pêi cheăng.

-Ô pôa, tiah mê Lâm Đồng kal kum klâi vâ tơkâ luâ xahpá, rak tơniăn ăm kơlo i tâk tung pêi cheăng kâ dêi kơvâ pêi chiâk tro tiô tơdroăng hiăng pơkâ?

Pôa Nguyễn Văn Sơn: Vâ ai tiô tơdroăng mơnhông mơdêk kơvâ cheăng ‘na chiâk deăng mê kơvâ pêi chiâk deăng ngin tơku\m hnê mơhno mơnhông mơdêk [ă pêi tro Tơdroăng tơru\m pêi cheăng, pro tơmeăm tiô tơdroăng pêi lo tơmeăm ăm pơxúa ai 3 tơdroăng: má môi pêi pêt, má péa uâ mơdiê pro [ă má pái tê mơdró. ‘Na tơdroăng pêi pêt thế ‘mâi mơnhông ăm chiâng, malối pơtối păn chu ăm rế tâk hên, [ă 3 tơdroăng ki kal thế tơmâng cho hdrê, liăn [ă hbrâ mơdât pơreăng. Hdrê thế pơtối păn chu kăn ki hdrối kố nah tah lôi vâ chê 1/4 kơxo# chu kăn mê chiâng ôh tá bê hdrê vâ păn, ‘na liăn thế pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê châ mung liăn vâ rôe hdrê păn; ‘na hbrâ mơdât pơreăng châi klêa chu Châu Phi lơ vêh tâ tú nếo. Tơdrêng amê thế mơdêk hnoăng cheăng pêi hơ’leh hdrê loăng plâi pêt, la xuân thế tơtro\ng troh 3 tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng, séa ngăn mơdât pơreăng a tíu mot, rơvât phon [ă xôh pơkeăng vâ ví ki tro lu\p ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng, klêi mê séa ngăn tíu pêi lo hôm krúa ‘na kế kâ vâ rak ki tơniăn krúa ăm tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng dêi kuăn pơlê a kong pơlê Lâm Đồng.

- Ô pôa, tơdrêng mâu troăng hơlâ môi tiah pôa nếo tối, tơdroăng tí tăng tíu tê tơmeăm, pro tơniăn ‘na tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng ăm kuăn pơlê cho môi tơdroăng ki xiâm dêi kơvâ pêi chiâk, tiah mê, Lâm Đồng kô tơmâng tơdroăng mê môi tiah lâi tung la ngiâ?

Pôa Nguyễn Văn Sơn: Tơdroăng mơdêk tê kế tơmeăm, Tí tăng tíu tê tơmeăm pêi lo mê ngin tơku\m a tơmeăm pêi lo OCOP, hlối rơtế [ă amê cho tơbleăng tê tơmeăm pê lo OCOP a mâu tíu ôm hyôu. Hdrối kô nah, Lâm Đòng cho môi tung 5 to kong pơlê châ rah vâ mơnúa pêi mơnhông mơdêk tơdroăng OCOP, malối kum mâu khu pêi cheăng tơru\m tung tơdroăng cheăng [ă mâu tơdroăng cheăng ki ê môi tiah uâ mơliê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, [ă mâu kơchâi plâi pôm cho tơbleăng thế pêi krúa mâu tơmeăm pêi lo ing chiâk ‘na kơchâi plâi reăng ki pêi pêt xúa kơmăi ki dâi le\m vâ chơ djâ troh a pơlê kong kân Hồ Chí Minh ôh tá xê chơ djâ mê [ă mâu kơchơ xiâm klêi mê rah pêi pro. Klêi mê, tung pêi mơjiâng, uâ mơdiê tê tơmeăm ing chiâk deăng ăm mâu tơmeăm ki pêt tơvât [ă hdrê loăng plâi, tâi lâp Tây Nguyên ai 300 rơpâu ha [ă krê a Lâm Đồng ai 52 rơpâu ha la tâng  pêt tơvât amê mâu tơmeăm ki ê xuân thế hriăn tơmiêt nhên hdrối vâ pêi pro, uâ mơdiê pro, tê tơmeăm pêi lo ăm kuăn pơlê. Pôi tá tơkôm hiăng hên nếo pro kô ôh tá teăm.

Mơ’nui [ă tơdroăng tê mơdró tung tơnêi têa mê ngin tơku\m ‘no liăn, tơru\m cheăng [ă mâu kơ koan a tíu tê mơdró dêi mâu pơlê kong kân tung tơnêi têa vâ tí tăng xiâm tê tơmeăm. Mê a mâu tíu tê mơdró kong têa ê mê dế ai pơreăng Covid-19 ngin hâi tơbleăng pêi pro tê mơdró. Hơnăm nah, Vi [an kong pơlê tơku\m po sap 4 troh 5 rôh vâ mơhnhôk tăng mâu khu ‘no liăn pêi cheăng kâ a kong têa Nhuk, Hàn Quốc, Châu Âu [ă Siam la hơnăm kố xua pơreăng Covid-19 mê ngin hâi teăm tơbleăng tối ki klâi ‘nhiah.

-Hôm mơnê kơ pôa!

Gương – Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng