Tơdroăng tơru\m cheăng pơlâ tơnêi têa [ă kuăn pơlê pơxá (PPP) mơnhêk kơphế krá tơniăn ton a kong pơlê Lâm Đồng châ tơbleăng rơdâ a mâu kơpong ki pêt hênn lơphế tung kong pơlê, tơ’mot veăng ai lối 1.200 rơpo\ng kuăn pơlê vâ pêt, klâ pro 19 khu kuăn pơlê pêi chiâk. Tiô pôa  Nguyễn Văn Thôn g, ngế pêt kơphế a cheăm Lộc Thanh, pơlê kong kơdrâm Bảo Lộc  kong pơlê Lâm Đồng, kuăn pơlê veăng pêi tơdroăng hriâm pêi, châ hriâm kih thuât rak ngăn, hbrâ mơdât ôa hdrong kâ ‘nhiê, xoh kơdế ôa hdrong, rơvât phon, xôh trếo kơhiâm ăm loăng kơphế, hnê k^ xo tung rơpo\ng kuăn pơlê [ă tối tơbleăng tiô rơnó, mơnhông cheăng kâ tiô troăng hơlâ tơru\m pêi cheăng, mơjiâng khu pêi cheăng tơru\m  [ă tơku\m pêi pêt rak ngăn tiô pơkâ mơnhên 4C. Kơnôm ing mê, mâu kơdrum kơphế ki mơnúa pêt hdrối hiăng châ xo hên kơphế tâk sap 9 troh 25% tâng vâ pơchông [ă kơdrum kơphế  ki pêt rak ngăn môi tiah hmâ hdrối nah, tung mê ai kơdrum kơphế ki mơnúa pêt mê châ xo 10 ta#n kloăng ki hiănguâ /ha/hơnăm. Ki tơ-[rê ‘na cheăng kâ pro pơxúa  hên tâng vâ pơchông [ă hdrối nah.

‘’A rak ngăn rơvât phon tiô tơdroăng pơkâ hnê mơhno mê loăng chiâng ai plâi hrr. Mâu nhât tung kơdrum mê a lôi ti mê, rêm hơnăm a pôe sap ing 5-7 hdrôh. Reêm hdrôh klêi rơvât phon a pôe nhâ vâ gá rak  ki rơngiâp. Phon ôh tá tro kơneăng tiô kong khía  [ă hlối ôh tá tro hiu tiu têa hbrông ing mâu nhâ ki roăng mê hiăng pro ăm mâu kuăn kiâ ki ai pơxúa rế ai hên ‘’.

Kơnôm ing tơ’mot ăm loăng ai trếo kơhiâm tro tiô rơnó tiô hâi khế [ă hlối bê vâ ăm kơphế a kơdrum châ hrik xotrếo kơhiâm mơ’rêh dêi loăng kơphế a mâu rơpo\ng kuăn pơlê ki pêt pêi pro tiô pơkâ đi đo hlo loăng drêh lê#m, kơphế drêh le\m há, pro hlá hên, tâk ki kâi mơdât pơreăng [ă hlối kâi trâng kơ tô, drêng kong tô têi luâ râ, lơ drêng kong prâi hơ’lêh. Tơdrêng amê, plâi kơphế [ă ki le\m dêi kơphế a mâu kơdrum ki mê xuân tâk hên tâ tâng vâ pơchông [ă kơdrum kơphế ki ê. Tâng kơdrum kơphế ki mơnúa pêt mê ai plâi tiô pơkâ kơxo# 3,9kg plâi ối drêh tơ ‘mô [ă 1kg kơphế ki hiăng têng khăng, mê a kơdrum kơphế đối chứng mê thế 4,3kg plâi ối drêh mê nếo châ 1 kg kơphế hiăng têng khăng. P:Pôa Phạm Trường Sơn, kăn [o# hnê mơhnhôk pêi chiâk deăng cheăm Lộc Thanh, pơlê kong kơdrâm Bảo Lộc (Lâm Đồng) ăm ‘nâi, ing tơdoăng châ pêi ngăn krâu khât mê plâi kơphế dêi kuăn pơlê pêt tiô tơdroăng pơkâ châ mâu khu mơdró va ảôe [ă yă kơnâ tâ tâng vâ pơchông [ă yă ki tê.

‘’ Pêi pêt kơphế 4C cho thế ai hlá mơ-éa ki vâ chêh ‘măn dêi rơpo\ng kuăn pơlê ki pêt, vâi krâ nho\ng o thế chêh tu\m tâi tâng, vâ gá hleăng nhên. Kô cho rôh krí kơphế mê kuăn pơlê krí drêng hiăng hlo kơphế a xiâm ki kum tên tâ hdrối’’.

Tiô pôa Phạm Thanh Sơn, Ngế hnê ngăn ‘na pêi chiâk deăng  kong pơlê Lâm Đồng, kố cho tơdroăng pêi pro vâ kum ăm kuăn pơlê ki pêt pêt hlê khât mâu tơdroăng pêi sap ing pêt rak ngă, ta troh krí, têng uâ [ă ‘măn rak vâ ai môi kơphế  châ tơniăn ton, kơphế krúa le\m châ tê troh mơngế ki rôe xúa.

‘’ Ngin hiăng hnê ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng, thế pêi pêt rak ngăn tiô pơkâ 4C, thế rơvât phon tu\m, tơdâng tơ’mô [ă rơvât tiô pơkâ tung pơla loăng kal trếo kơhiâm, kơdroh xôh pơkeăng ki rak loăng plâi. Tê ng kơ óu mê kuăn pơlê pin kô chiâng têng a baih lơ a plông xi mo\ng. Tiah mê pin kô ăm ai kơphế ki le\m krúa, tơniăn’’.

Xuân tiô pôa Sơn, vâ tơdroăng tơru\m cheăng pơla Tơnêi têa [ă kuăn pơlê mơdêk pêt kơphế a Lâm Đồng pơtối pêi châ tơ-[rê hênn, tíu pêi cheănng kô mơdêk hnoăng cheăng lăm ngăn, hnê ăm khu kăn pơkuâ [ă rêm pâ ki ai tơdjâk troh mơdêk pêt kơphế krúa tơniăn, mâu ngế ngăn khu pêi pêt thế kơhnâ lăm ngăn hnê tôdi, mơhnhôk mơjiâng khu pêi cheăng tơru\m, mơjiâng khu pêi cheăng tơru\m cho vâ mơdedêk tơ-[rê ăm tơtro [ă tơdroăng cheăng kâ rêh ối n nôkố.

Quang Sáng chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng