2 hơnăm hiăng luâ, riân ngăn sap ing hâi ki mơnúa pêi pêt hdrê loăng yâu păn hdrong vế xo prế, mê tơdroăng pêi cheăng kâ dêi rơpo\ng ngoh K’Du ối a thôn 4, cheăm Tam Bố, tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng hiăng châ mơdêk nhên ‘nâng. Bu lối 1 sào loăng yâu kố hiăng bê vâ păn roăng ăm 1 kơhôp hdrong tăm, cheăng păn loăng yâu păn hdrong hiăng kum pêi lo liăn ngân tơniăn ăm rơpo\ng ngoh K’Du, [ă kơlo ki pêi lo ai 8 rơtuh liăn 1 khế. Ngoh K’Du tối tiah kố, khoh chiâng ai tiah kố, kơnôm ai tơdroăng to\ng kum kơhnâ khât rêm túa cheăng ing mâu kơ koan khu râ, kơvâ cheăng [ă Khu ngăn ’na kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi tơring:

‘’Kơnôm châ Khu pơkuâ ngăn kuăn pơlê pêi chêk dêi tơring to\ng kum rôe tơmeăm, [ă rơpo\ng ai lối 1 sào loăng yâu vâ păn hdrong tăm. Á păn rêm hdroh  ai tơdế kơhôp hdrong. Sap ing hâi ki pơxiâm pêt loăng yâu păn hdrong mê nah, tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hiăng chía tơniăn. Á hiăng tơmiât kô po rơdâ tơ’nôm kơdrum pêt loăng yâu păn hdrong vâ châ păn hdrong hên tâ’’.

Xuân môi tiah mê, jâ Ka Đim ối a thôn 2, cheăm Gia Hiệp, tơring Di Linh xuân mơnhông pêi cheăng kâ rơpo\ng hngêi hiăng mơnhông tơtêk kơnôm ing pêt loăng yâu păn hdrong. Tiô jâ Ka Đim tối, [ă kơlo yă hdrong sap ing 130 rơpâu troh 150 rơpâu liăn 1 kilô tiah dế nôkố, rơpo\ng jâ hiăng châ xo dêi liăn tơkâ rêm khế châ lối 10 rơtuh liăn.

‘’Rơpo\ng á ai 2 sao loăng yâu pêt pơtâ tung kơdrum kơphế vâ păn hdrong. Á păn rêm hdroh ai tơdế kơhôp troh a 1 kơhôp hdrong. Sap ing pêt loăng yâu păn hdrong, tơdroăng rêh kâ ối dêi rơpo\ng á hiăng chía tơniăn tâ hên ‘nâng’’.

Pôa K’Xuyên, kăn [o# hnê mơhnhôk pêi chiâk deăng cheăm Gia Hiệp, tơring Di Linh, mơnhên tối: {ă kơxo# liăn ki ‘no iâ, la re\ng châ xo liăn [ă tơ’lêi ai mơngế pêi cheăng tung pơla rơnó pơtê chiâk deăng, pêt loăng yâu păn hdrong cho troăng hơlâ ki tơtro [ă hên rơpo\ng hdroâng kuăn ngo a tơring cheăm. Tơ’nôm amê nếo, kế tơmeăm ki mơ’no tê dế tơ’lêi, yă tê hdrong xuân tơniăn, hnoăng cheăng păn hdrong xuân hiăng châ kuăn pơlê [ă khu kăn pơkuâ akố pêi kơhnâ khât.

‘’Tung mâu hơnăm hiăng luâ, tơring, cheăm ngin hiăng hriăn tơmiât nhên ‘na tơdroăng ki vâ mơnhông pêi cheăng kâ tung mâu pơlê cheăm dêi hdroâng kuăn ngo, tung pơla mê ai thăm mơdêk tơdroăng mơnhông pêt loăng yâu păn hdrong. Kơnôm păn hdrong mê hiăng kum hên mâu rơpo\ng kuăn pơlê pêi kâ rơnó ki lâi xuân pêi lo liăn ngân. Ing mê, khoh chiâng ai liăn ngân vâ ‘no liăn rôe hdrê pêt, hdrê păn ton la ngiâ vâ pêi kâ châ tơ-[rê tâ. Dế nôkố, cheăm ngin hiăng ai troh hr^ng rơpo\ng hdroâng kuăn ngo păn loăng yâu păn hdrong [ă kơxo# kơdrum deăng châ lối 200 ha’’.

Tiô tơdroăng tơkêa pêi mơnhông krá tơniăn ton ăm kơvâ păn hdrong hiăng châ Vi [an hnê ngăn kong pơlê Lâm Đồng k^ ăm phep, troh hơnăm 2023, kơxo# tơnêi pêt loăng yâu tung kong pơlê châ 10 rơpâu ha, châ xo 210 rơpâu ta#n hlá loăng yâu, bê vâ păn che\m hdrong ki vâ mơjiâng prế, ing mê, mơjiâng châ 14 rơpâu 500 ta#n tơdrong prế [ă tâi tâng châ xo 1 rơpâu 900 ta#n prế.

Tơdrêng amê, Lâm Đồng xuân hiăng hriăn ngăn khât mâu túa cheăng ki ai tơru\m tung pêi chiâk pêi deăng, tê mơdró dêi kế tơmeăm, kum kuăn pơlê tơniăn tuăn pêi kâ, rêh ối, chôa ‘lâng mơnhông pêi thăm i dâi khât tâ kơ mê nếo ăm dêi tơring, cheăm châ tơtêk. Tơdroăng tơkêa pêi kố dế chôa ‘lâng châ pêi pro trâu rơdâ, kum tơ’nôm tơ’lêi ăm kuăn pơlê a mâu kơpong hơngế hơngo dêi hdroâng kuăn ngo kong pơlê châ xông tơtêk hluăn kơtiê, hơ’leh túa cheăng kâ rêh ối nếo.

Quang Sáng chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng