Loi t^ng xối xeăng Mẫu tam phủ: Khôi túa vêa vong ‘na tuăn loi ki tơviah le\m dêi mơngế Xue#n
Thứ bảy, 00:00, 17/12/2016
VOV4.Sêdang - A poăng khế 12 kố nah, a roh hôp Vi[an Chin phuh ‘na rak vế kế tơmeăm khoăng mơhno mơjiâng túa le\m tro ki ôh tá hlo a ngâ dêi UNESCO tơku\m po a pơlê kong kân Addis Abba, kong têa Ko\ng hoa dân chư kong têa Ethiopia, kế tơmeăm pêi pro tơdroăng loi t^ng tiô Mẫu Tam phủ dêi Việt Nam hiăng châ mơnhên cho kế tơmeăm mơhno mơjiâng túa le\m tro ki ôh tá hlo pákong dêi kuăn mơngế. Tiah mê, Loi t^ng tiô Mâu Tam Phủ chiâng inâi kế tơmeăm khoăng mơhno mơjiâng túa le\m tro ôh tá hlo pakong dêi kuăn mơngế roh má 11 ki Việt Nam pơkuâ.

Loi t^ng xối xeăng Mẫu ai xiâm ing tơdroăng loi t^ng ‘na loi Xeăng chiâng pơxêh kong kế dêi mơngế Xue#n ton nah, ing tơdroăng hmâ loi dêi Xeăng Mẫu, lơ Xeăng Nôu. Khôi túa tơlá ki kố vâ mơhno ki tơtro kân [ă tơdroăng khôp Phop, đạo Giáo, đao Nho rơtế [ă tơdroăng loi t^ng roh ton nah dêi hdroâng mơngế kuăn ngo, vâ mơ’nui chiâng môi tơdroăng loi t^ng hên khôi túa vêa vong, hên hdroâng mơngế. Tơdroăng cheăng pêi pro ki tơ-[rê ‘na loi t^ng xối Mẫu cho leh mơd^ng chầu văn, tung mê ai mâu tơdroăng ki kơnía ‘na mơhno túa le\m tro nghe# thua#t ki tơviah. Gá cho hnôu ki ‘măn hên tơdroăng hơ’muăn roh ton nah, hơ’muăn ‘na tơdroăng xeăng ‘na tuăn loi xeăng. Ing mê cho mâu tơdroăng po mơđah hơdruê [ă tơdrá, hơdruê xuâng, mâu tơdroăng rơnuâ pro, hên tơdroăng hơdruê tiô vâi krâ roh ton nah ki ro.  Ôh tá xê to ai tiô tơdroăng púi vâ ’na kong mêu tro tô ‘ló, kế tơmeăm pêt xông dâi le\m, mâu kuăn kiâ rế hên dêi mơngế kuăn pơlê a chal ki mê nah, tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu ối ai tiô tơdroăng púi vâ ‘na tuăn loi dêi khu râ kuăn pơlê tung kơpho#, chiâng ai sap ing chal 16, 17 [ă rế rơdêi troh nôkố. Tie#n sih Lưu Minh Trị, Kăn hnê ngăn Khu ngăn ‘na mơhno túa le\m tro Thăng Long, Hà Nội ăm ‘nâi: Hầu đồng cho môi túa pro leh mơd^ng ki tơviah dêi tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu tam phủ, tứ phủ, ki hầu đồng thế rơtế [ă mâu tíu xối  xối xeăng Mẫu lơ mâu tíu xối tơbâ xeăng Mẫu. Tơdroăng loi t^ng mơhno túa le\m tro môi tiah tíu mơđah tơbleăng ki ối rêh, môi tíu mơđah tơbleăng ‘na tuăn loi [ă amê ai thanh đồng [ă rơhdruê văn tơru\m [ă dêi rơpó. Ing tơdroăng ‘na tuăn loi mê, vâ ô eăng mâu xeăng ki ai hnoăng  [ă kuăn pơlê, [ă tơnêi têa, gá vâ tối tơdroăng mơhno túa le\m tro ki tơviah.

Tơku\m po xối xeăng Mẫu Tam phut dêi Việt Nam hiăng châ mơnhên cho kế tơmeăm khoăng mơhno mơjiâng túa le\m tro ki ôh tá mơhno lo pákong teăng mâ dêi kuăn mơngế

 

 Pêi pro tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu tam phủ dêi mơngê Xue#n x^ng xoăng a kơpong peăng mâ hâi lu ‘na kơnho\ng, peăng mâ hâi lo ‘na kơnho\ng, Peăng kơnho\ng, peăng kơnho\ng tơdế tơnêi têa, [ă pơlê kong kân Hồ Chí Minh [ă hía hé. Tung mê, kong pơlê Nam Định ngăn cho tíu ki xiâm [ă vâ chê 400 tíu xối xeăng Mẫu. Ing tơdroăng pêi pro tơku\m môi tro nghe# thua#t mâu tơdroăng ‘an mơhno túa le\m tro rôh ton nah môi tiah sâp ếo pu tâk, ‘na tơdrá hơdruê, rơhdruê chầu văn, xuâng, hơdruê pú hên drêng lo a klâng [ă leh mơd^ng. Loi t^ng xối xeăng Mẫu tam phủ môi tiah ‘’ Tíu mơđah tơmeăm ối rêh’’ ki ton nah ối ‘măn rak, tơmeăm khoăng [ă mơhno túa le\m tro mơngế Xue#n, ai hên mâu tơmeăm ki kơnía ‘na hiâm mơno [ă ‘na ki le\m, mê cho ‘na ‘’ Ô têa thế pâ kơnho\ng’’, tung mê mơngế Nôu- Mẫu cho ki xiâm. Khôi túa xối xeăng Mẫu xuân mơhno môi tơdroăng ki tơviah ‘na tơdroăng pâ nhoăm tơnêi têa ing  tơdroăng nhoăm mâu ki ai hnoăng [ă tơnêi têa. Mâu ngế ki xối mâu xeăng, xối xeăng Mẫu hmâ hlo cho mâu ki khên tơnôu tung tơplâ hlâ rêh xua vâ pro tơniăn le\m, tơniăn ăm hdroâng mơngế. Ngế hrie#n chêh, hrie#n hnê mơđah Nguyễn Minh Tuấn, cho ngế ki hrie#n chêh dêi 100 tâp phi ‘mu\n tối mơ’no tung um tivi ‘’Việt Nam ‘na mơhno khôi túa xối xeăng Mẫu’’ ai tối; Ki pơxúa dêi tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu mê cho vâ mơdêk ki tơru\m môi tuăn dêi hdroâng kuăn ngo. Gá mơhno nhên tung mâu hầu đồng, mê cho ngin ôu eăng ki le\m khôi túa vêa vong dêi mâu hdroâng kuăn ngo môi tiah Dao, Mông, Nùng [ă hên hdroâng ki ê [ă tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu xuân ai pơxúa vâ tối ‘na khên tơnôu dêi hdroâng kuăn ngo xua hên ngế tung 36 ngế mê cho mâu ki khên tơnôu dêi hdroâng mơngế. Môi tiah Lục bộ Trần  triều ôah tá xế ngế ki ê, cho Trần Hưng Đạo, kuăn kân tung chal pơtao Triệu Tường pơtáo kơdê xâ ‘mêi, plâ pleăng mâ hâi lo, peăng kơnho\ng, pôa kum kuăn pơlê, pơkuâ ngăn hnoăng cheăng tung hngêi pơtao [ă hên tơdroăng cheăng ki ê.

{ă mâu tơdroăng ki kơnía ‘na khôi túa vêa vong, ‘na rêh ối hiâm tuăn, hlá mơ-éa chêh tơmeăm khoăng pêi pro ‘na loi t^ng xối xeăng Mẫu Tam phủ dêi mơngế Xue#n hiăng ai 5 tơdroăng pơkâ châ UNESCO mơnhên cho tơmeăm khoăng mơhno túa le\m tro kơnía git teăng mâ dêi kuăn mơngế. Tung mê, tơmeăm khoăng hiăng [ă dế veăng ‘no hnoăng ki kal tung rak vế pêi  pro tơru\m [ă kuăn pơlê. Ing tơdroăng rêh ối, [ă mau tơmeăm khoăng, hiăng mơdêk ‘na pơtối rak vêa hdroâng mơngế [ă tơdroăng loi t^ng. Tơmeăm khoăng hiăng châ hnê ăm rơxông kố troh  rơxông ki ê sap ing chal 16 ing tơdroăng pêi pro, hnê mơhno, [ă mâu tơdroăng pơkâ ’na rêh ối  hnoăng pơkuâ dêi lâp plâi tơnêi [ă ôh tá ai pơkâ klâi ‘na pêi pro. Môi tơdroăng ki kal ê nếo châ UNESCO mơnhên cho sap ing hơnăm 1990, mâu ngế pêi pro ‘na tơmeăm khoăng kố hiăng pleăng tơná mơhnhôk, veăng tơlo liăn, tơmeăm kum ăm tơdroăng pơtối rak vế tơdroăng po leh mơd^ng [ă ‘mâi rơnêu pro mâu tíu xối tơbâ xeăng Mẫu. Tơnêi têa hiăng pơkâ hên troăng hơlâ rak ngăn mâu hâi leh mơd^ng, tơmeăm khoăng. Mâu túa rak vế pêi pro [ă pơtối rak vế ki kơnía git dêi tơmeăm khoăng hiăng châ tơbleăng mê cho: mơjiâng troăng hơlâ pơkâ to\ng kum, mơjiâng mâu kâu lak [o# rak vế [ă mơnhông mơdêk pơtối rak vế tơmeăm khoăng a kong pơlê, pơtối po tơbâ mâu túa le#ng mơd^ng ton nah, tơku\m po mâu rrôh mơđah hơdruê xuâng hơdruê pú hên, mâu tơdroăng tí tăng ‘nâi ple\ng ‘na khoa hok, tơbleăng hlá mơ-éa chêh hnê tối. Mâu tơdroăng pêi pro mê hiăng mơhno ki tơhrâdêi Tơnêi têa Việt Nam, kuăn pơlê [ă mâu khu pêi pro rak vế tơmeăm khoăng, pôi tá ai tơdroăng châi ai tơdroăngtê mơdró mâu tơdroăng po leh. Giăo sư Ngô Đức Thịnh, kăn cheăng tung Ho#i đông ngăn tơmeăm khoăng tơnêi têa, Kăn pơkuâ tíu xiâm tí tăng ‘nâi ple\ng pơtối rak ngế tơmeăm khoăm mơhno túa veăng ki le\m tro ‘na loi t^ng dêi mơngế Việt Nam ăm ‘nâi: Drêng ngin prohlá mơ-éa, gá phá [ă tâi tâng mâu hlá mơ-éa ki ê: mâu tơmeăm khoăng ki ê thế kum  la [ă tơdroăng loi t^ng chầu văn ôh tá xê thế kum, mê gá dế mơnhông mơdêk. Ing to lâi chât hơnăm hiăng hluâ, [ă tơdroăng mơ-eăm dêi khu cheăng ‘na khoa hok, dêi mâu thanh đồng mê hiăng pro ăm kuăn pơlê hlê ple\ng nếo ‘na tơdroăng kố. Hdrối nah vâi tối cho toi t^ng, la nôkố vâi tối cho môi tơmeăm khoăng ki ai hê tíu ki le\m. Kố cho hnoăng pêi pro ki kân má môi, hnoăng ki mê cho dêi mâu thanh đồng, mâu kuăn mơngế xiâm ‘na khôi túa veăng vong mê, tung tơdroăng trâm hên xơpá vâi xuân ói rak vế’’.

Tơku\m po xối xeăng Mẫu Tam phut dêi Việt Nam hiăng châ mơnhên cho kế tơmeăm khoăng mơhno mơjiâng túa le\m tro ki ôh tá mơhno lo pákong teăng mâ dêi kuăn mơngế

 

Tơdroăng hlá mơ-éa  chêh ‘’ pêi pro tơdroăng loi t^ng xố xeăng Mẫu Tam phủ dêi mơngế Xue#n’’ châ UNESCO mơnhên cho tơmeăm khoăng ki kơnía git teăng mâ kuăn mơngế , môi pâ kô veăng mơdêk ki tro, hnoăn cheăng tơmeăm khoăng [ă kuăn pơlê, pro kro tơ’nôm um méa rế hên ‘a khôi túa vêa vong mơhno túa le\m tro dêi Việt Nam [ă kuăn mơngế, ki ê nếo, kô cho kuăn pơlê, mâu ngế ki pêi pro rak vế tơmeăm khoăng hlê ple\ng trâu [ă kơhnâ tâ tung tơdroăng tí tăng veăng rak vế khôi túa vêa vong dêi tơdroăng loi t^ng xối xeăng Mẫu. Sap ing kố xuân pơkâ thế kal pơkâ troăng hơlâ, rak ngăn krâo khât tâ dêi mâu kưo koan khu râ pơkuâ cheăng vâ tơmeăm khoăng ki tơviak kố prôk tro pơkâ, cho tơdroăng ki hâk tơngăm dêi hdroâng mơngế Việt Nam

 Gương tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC