Mâu hngêi trá xo\n dêi mơngế K’ho a tơring Di Linh-Lâm Đồng
Chủ nhật, 00:00, 12/07/2020
VOV4.Sêdang - Tung pơla ai hên kơpong hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên dế vâ mơjiâng pro hên túa hngêi trăng tiô chal nếo, mơhno túa le\m tro rế hía rế vâ hía lôi a pơlê kân Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng, mơngế K’ho xuân ối rak vế dêi mâu túa hngêi trá xo\n tiô khôi hmâ vâi krâ nah [ă ai hên tơmeăm khoăng châ xúa tung rơpo\ng hngêi roh vâi krâ nah ‘măn ăm. Kố cho tơmeăm khoăng ki le\m tro dêi mơngế K’ho kal châ rak vế [ă pêi pro [ối.

 

 

Tôh kơpho# Di Linh Thượng 1 [ă Di Linh Thượng 2, mơngế K’ho xuân ối tối [ă mâu nâl tơpui ki mơjo pâ, cho ‘’[òn Njrìng’’ ối tung dế pơlê kân Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng. Tiu kố, hdroâng mơngế K’ho xuân ối rak vế mâu hngêi trá xo\n tiô khôi hmâ roh nah, [ă hên kế tơmeăm ki hmâ xúa, hiăng hmâ tung rêh kâ ối dêi sap ing chal vâi krâ roh nah chôu ‘măn ăm, môi tiah chêng, koăng, hơpiâp on [ă lối chât to vó dêi vâi krâ roh nah.

Rơpo\ng pôa Moul Sơn, ối a thôh kơpho# Di Linh Thượng 1 cho môi tung mâu rơpo\ng ki preăng ai rơpo\ng ki ê ối châ rak vế dêi khu hngêi trá xo\n dêi mơngế K’ho. Tung hngêi ki trá xo\n mê ối ai dâng 70 to vó kân ku\n pơrá phá dêi pó. Tung mê, ai mâu vó dêi chal vâi krâ ton nah dêi mơngế K’ho, vâi tối dêi Gong. Mâu ngế ki tê mơdró tơmeăm khoăng kơnía roh vâi krâ nah, khu vó ki kố ai drêng ‘nâ kơnâ troh a 50 rơtuh liăn 1 to, la rơpo\ng ki mê xuân ôh tá vâ tê dêi. Pôa Moul Sơn tối ăm ‘nâi: hngêi ki kố hiăng hmâ tơku\m po Leh mơd^ng ‘’Nhô sa rơpu’’ (T^ng ka akơpôu) dêi hdroâng mơngế K’ho lối 10 hdroh [ă roh má mơ’nui châ tơku\m po a hơnăm 1984, rơpo\ng ki pleăng dêi ai drêng ‘nâ châ troh 2 to kơpôu. Pôa hâk tơngăm dêi khôi túa, vêa vong dêi rơpo\ng hngêi tơná.

‘’Kố cho túa tơlá ki le\m tro, cho tơmeăm khoăng dêi jâ pôa xiâm rêi pin kal athế rak vế. Rơxông ngin ối ‘nâi tơdroăng ki le\m tro roh ton nah dêi hdroâng kuăn ngo tơná, la khu rơxông nếo kuăn cháu nôkố mơni vâi kô ôh tá ‘nâi hlê tu\m mâu tơdroăng ki kơnía dêi vó xiâm, chêng koăng, hngê trá xo\n roh vâi krâ nah ki kal git tung pơlê pơla, xua mê kal athế rak vế, ‘măn chôu. Pói rơhêng châ tơnêi têa, khu pơkuâ ngăn kal tơmâng ngăn, ai troăng hơlâ veăng kum tung hnoăng ki ‘mâi rơnêu hngêi trá xo\n, râng vế túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Ngin xuân ai hnê tối rêm khu rơxông kuăn cháu athế hlê ple\ng nhên khôi túa, vêa vong dêi jâ pôa, xiâm kối hdroâng kuăn ngo tơná pin. Kố cho mâu tơmeăm khoăng ki kơnía git, maluâ vâ ai liăn ngân xuân mơni ôh tá kâi châ rôe, xua mê, pin kal athế ‘nâi mơjo phe\ng [ă rak vế ăm chal kơ’nâi ah nếo’’.

 

 

 

Khu vó roh nah tung hngêi trá xo\n dêi rơpo\ng pôa Moul Sơn a pơlê kân Di Linh

 

Mâu vâi krâ ối a Di Linh hơ’muăn tối: Ton roh na nah, mơngế K’ho rêm hơnăm, pak^ng mâu tơdroăng po leh mơd^ng, po tơdroăng t^ng a tơbăng klâng, a go pơlê, kơno têa mâu tơdroăng ki pro t^ng kân, môi tiah djiân báu vêh a hnôu, kâ báu nếo, kâ kơpôu… hmâ tơku\m po a hngêi. Mâu tơdroăng leh mơd^ng mê ga hơniâp ro khât, cho tơdroăng ki phiu ro dêi tâi pơlê pơla. Mâu hâi ki po mơd^ng mê cho roh ki vâ pro ăm pơlê pơla thăm rế tơru\m krá kâk dêi pó; ‘nâi hlo, to\ng kum dêi pó tung pêi chiâk pêi deăng. Ing mê, rêm rơxông mơngế K’ho hâk tơngăm ‘nâng ‘na mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná.

Tiô tơdroăng ki riân ngăn nhên, dế nôkố, tung lâp tôh kơpho# tơring Di Linh Thượng 1 [ă Di Linh Thượng 2, pơlê kân Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng ối ai dâng 30 toăng hngêi trá xo\n ối rak vế tro tiô túa vâi krâ roh nah. Mê cho hngêi trá xo\n dêi krâ pơlê K’Brịp, rơpo\ng pôa Moul Sơn, pôa K’Mês, pôa K’Dulf, jâ Ka Dép [ă hên he\ng mâu rơpo\ng ki ê. Pôa K’Sội, Kăn pho\ pơkuâ hnê ngăn Chi [o#, Kăn pơkuâ hnoăng cheăng Măt tra#n dêi pơlê kong kân Di Linh Thượng 1 ai tối tiah kố: Tơdroăng ki vâi krâ-nho\ng o rak vế mâu hngêi trá xo\n tiô khôi hmâ rêh nah dêi mơngế K’ho tiah mê tơxâng xo mơjo khât. Ki rơhêng vâ tối, tung hngêi ki mê ối ai hơpiâp on, ai chêng koăng, ai vó xiâm [ă hên mâu tơmeăm khoăng ki hmâ xúa tung tơdroăng rêh kâ ối dêi mơngế K’ho sap ing chal ton t^n nah. Kố cho ki xiâm dêi tơmeăm khoăng, tơnêi tíu ki vâ pơtối po mâu hâi mơd^ng tiô khôi hmâ dêi hdroâng kuăn ngo toná.

‘’Rơxông jâ pôa pin roh ton nah a [on NDjềng roh vâi krâ nah cho mâu ngế ki rơkê khât, ‘nâi pơtối rak vế, chôu ‘măn khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Xua ti mê, hdroâng hdrê kuăn cháu pin athế hlê ple\ng nhên tung tơdroăng kring vế, rak ngăn, mơjiâng pro dêi hngêi trá xo\n, chôu ‘măn dêi chêng koăng, vó xiâm roh nah ki vâi krâ hiăng ‘măn ăm. Pói rơhêng vâ Đảng, Tơnêi têa athế to\ng kum, veăng ngăn hên tâ nếo tung hnoăng rak vế khôi túa, vêa vong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế, malối [ă mâu hâi mơd^ng, hâi t^ng [ă kế tơmeăm hmâ xúa dêi kuăn pơlê môi tiah chêng koăng. Xua kố cho tơmeăm khoăng ki vâ pro pơro, pơsôk, phiu niu tung lâp lu pơlê cheăm. Dế nôkố, xua ai mâu roh ki trâm mâ, tơpui tơno, hơniâp ro tiah mê tung rơpo\ng hngêi, ngin xuân ối hmâ tối pơchân, hnê mơhno ăm kuăn ‘ne\ng cháu chái ‘nâi ple\ng ki kơnía git [ă túa ki to\n chêng koăng, tơdroăng ki mơđah to\n chêng tơgôu koăng, vâ ga la ngiâ ah ôh tá hía he\ng lôi, hía lôi ki le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná’’.

Tung pơlê pơla pin ki hiăng tơlôm, tơru\m tơrôa tiah hâi kố, rế hái rế mơnhông, Đảng [ă Tơnêi têa đi đo to\ng kum [ă ai troăng hơlâ ki kân vâ rak vế [ă mơnhông túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo. Kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo hâk tơngăm ó khât ‘na khôi túa, vêa vong tiô khôi hmâ dêi hdroâng kuăn ngo. Tơdroăng ki ‘măn vế, chôu rak hngêi trá xo\n tiô khôi hmâ dêi mơngế K’ho a pơlê kân Di Linh, tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng cho tơxâng mơnê  nhoa#m.

Ndong Brừm chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC