Hơnăm 2016, klêi hlo hên kuăn pơlê tung tơring pêt klo#ng châ xo hên, hnối hlo yă tê klo#ng kơnâ [ă tơniăn, jâ Hoàng Thị Hoa, ối a thôn 3, cheăm Ea Yiêng, tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak hiăng hơ’lêh dêi 1 ha tơnêi ing pêt pôm loăng vâ pêt klo#ng tr^ng. Klêi rôh apoăng, jâ Hoa hiăng châ xo 30 ta#n pôm, xo laih 180 rơtuh liăn. Hơnăm kố, rơpo\ng jâ Hoa hiăng po rơdâ tơnêi pêt klo#ng tr^ng tâk 1 ha tơdế, tơngah kô châ xo hên tâ.

‘’Troh hơnăm kố rơpo\ng hngêi pêt rôh má péa, 2, rơpo\ng hngêi hlo tơ-[rê dêi klo#ng pơxúa tung cheăng kâ, púi vâ [ă yă tê a kơlo kơnâ kum kuăn pơlê châ xo tơ’mot liăn hên tâ’’.

{ă pôa Suên Byă, ối a [uôn H’Ra Ea Hning, cheăm Dray Bhăng, tơring C|ư Kuin tối, ki tơ-[rê ing klo#ng tr^ng pro ăm pôa chiâng hâk nâ. Hơnăm 2015, pôa ‘mâi pêt 8 sao kơphế [ă klo#ng tr^ng bú pêt vâ pro hơ’lêh tơnêi [ă vâ tăng tơ’mot kơxo# liăn iâ, ki vâi tối dêi ‘’xo iâ păn ton’’ tung la ngiâ kơnôm ing krí kơphế. Ôh tá ê, 2 rôh pêt klo#ng kố nah, châ xo tơ-[rê oh tá phá klâi kơphế ki dế tro hơnăm ai plâi, hên tâ hên hdroh vâ pơchông [ă pêt a lâi [ă pêt pôm loăng. Rêm hơnăm pôa châ xo dêi  16 ta#n pôm klo#ng, [ă yă tê sap 6 rơpâu troh 8 rơpâu liăn 1 k^.

 Klêi hiăng tah tâi kơxo# liăn ‘no hrê ki kố ki mê rơpo\ng pôa châ xo dêi laih lối 120 rơtuh liăn. Môi tơdroăng ki ê nếo pro pôa Suên hâk vâ pêt Klo#ng, cho hdrê loăng ki tơ’lêi pêt, iâ tro ôa hdrong kâ ‘nhiê [ă iâ ‘no hnoăng cheăng rak ngăn, pôm tơ’lêi tê:

‘’Pêt klo#ng gá rêh tơ’lêi ôh tá pá, bú ‘no rơvât phon iâ tê, po tơnêi. ‘Na tê, tơ’lêi ai ngế vâ rôe, môi tiah hơnăm nah ai ngế troh lăm rôe a hngêi hlối’’.

Ing klo#ng pêt a tơnêi Dak Lak, apoăng hơnăm 2017, hên khu mơdró hiăng troh lăm séa ngăn [ă ‘no liăn pêt klo#ng hên vâ pro pơkeăng. Tung mê ai Ko\ng ti Solavina, môi tung mâu ko\ng ti hmâ pro pơkeăng, ‘no liăn pro tê ăm kong têa ê. Klêi séa ngăn rôh apoăng, ko\ng ti hiăng rah xo 300 rơpo\ng [ă 300 ha a tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak vâ veăng pêi tơdroăng tơkêa.

Mâu rơpo\ng veăng pêi tơdroăng tơkêa châ ko\ng ti kum hdrê, hnê kih thuât [ă châ k^ tơhrâ rôe tơmeăm pêi lo. Nôkố tơnêi pêt klo#ng tr^ng hiăng hlo rế hên. Jâ Hoàng Thị Thạo, kăn pơkuâ Ko\ng ti Solavina a Tây nguyên ăm ‘nâi:

‘’Nôkố a ko\ng ti ngin dế mơjiâng 3-5 toăng hngêi vâ pro klo#ng a tơring [ă mâu tơring achê ai hngêi kơmăi uâ pro vâ tơniăn ‘na ki le\m dêi klo#ng ăm kuăn pơlê hmiân tuăn. Ngin dế tối tơbleăng troh mơ’nui hơnăm 2017 kô pê klêi mâu hngêi kơmăi uâ pro vâ troh apoăng rơnó lâk klo#ng ing lâk klô#ng vâ ăm hngêi kơmăi pro curcumin’’.

Rêm rôh lâk klo#ng, mâu kuăn pơlê chiâng kro mơdro\ng ing pêt klo#ng rế ton rế hên, [ă xuân tung hâi ki mê, rế hên kuăn pơlê khu mơdró tơru\m ‘no liăn cheăng pêi pêt [ă kuăn pơlê dế ăm hlo ki tơ-[rê nhên ‘na môi túa tơmeăm tê kơnâ liăn tung tơdroăng hơ’lêh hdrê pêt dêi kong pơlê Dak Lak tối phá, Tây Nguyên tối tơchoâm.

Gương tơplôu [ă tơbleăng