Kong tung tơdroăng rêh ối túa lĕm tro mơngế Rơđế
Thứ sáu, 10:36, 23/02/2024 Zawut Byă/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên Zawut Byă/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Ƀă mơngế Tây Nguyên tối tơdjuôm ƀă mơngế Rơđế tối krê, kong cho tơdroăng ki tĭng, tơdroăng rêh, xua kong pro chiâng ai mâu tơdroăng túa lĕm tro rơkê plĕng phá châ chêh tung khôi túa tơlá, tung tơdjếi, tung rơkong hơdruê, châ kuăn pơlê mơhnŏng pêi pro môi tiah tơdroăng ki ai xêh.

Ƀă mơngế Rơđế, kong cho tĭng, rak ngăn kong cho xiâm vâ kring vế tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê. Tơdroăng kố ăm hlo nhên tung luât, túa tơlá dêi mơngế Rơđế ăm ‘nâi nhên ‘na pơkâ ăm kuăn pơlê, vâ pôi ta ai ngế ki lâi ko ‘nhiê kong xeăng. Sap nah, kuăn pơlê mơngế Rơđế hiăng hlê nhên tơdroăng rak túa lĕm tro ‘na kong ngế tối tơdjuôm, tung mê, ai rak ngăn kong xua kong cho klêa kliâm ƀă  xiâm rêi mơngế Rơđế.

Tiô  Túa tơlá mơngế Rơđế ai pơkâ tơdroăng rak ngăn loăng a kơnhŏng têa, rak ngăn kong loăng pakĭng têa kroăng, têa krông, rak ngăn kong a kơno têa kơneăng, rak ngăn kong kân sap ing ton nah, rak ngăn poh xá,  kong ki nếo pêt. Rak ngăn kong xuân môi tiah rak kơnhŏng têa ăm pơlê. Tơdroăng má 231 dêi Luâ túa tơlá mơngế Rơđế ai pơkâ: “Tơnêi, têa kroăng têa krông, loăng kong cho dĭng, tŏn dĭng, cho rŏng dêi jâ pôa. 

 

Jâ pôa cho ngế ki râk trŭm hmốu, ngăn kong ngế, ngăn loăng K’tơng, loăng kdjar”, ngế ki ko ‘nhiê kong hdi tơnêi kong ƀă hdi tơnêi mâu ki ê kô tro pơxâu tơleăng phak”. Pôa Y Bhiu Ƀuôn Yă -  krâ pơlê, kăn Buôn Tơ̆ng Jŭ, cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối: Nah mơngế Rơđế pơxiâm tăng tơnêi mơjiâng pơlê, ki apoăng kô tăng kong tĭng lơ kơpong kong a kơnhŏng têa vâ rak têa.

“Kơnhŏng têa kal ‘nâng, kơnhŏng têa môi tiah têa tôu nôu, nhâ loăng mâu xeăng thế pin kring vế, ôh tá ăm pin ko ‘nhiê, pin thế rak ngăn, kố cho loăng kate, kố cho loăng rơnâng ƀă hên mâu loăng kơnía git ki ê, nah hdrối vâ kếo loăng thế pâ xeăng hdrối ‘nôi’’.

Ƀă mơngế Rơđế, ối ai kong cho ối ai tơdroăng ối rêh, hía kong cho hía tâi tâng xua túa lĕm tro ‘na kong hiăng chôu pâ tung tuăn ngôa dêi mơngế Rơđế. Sap ing kot mâ, mâu o kŭn hiăng hmâ tâng idrâp ngế nôu toi prế teăn ché cho ko loăng ing kong, pong pôu pá rŏng châ teăn ing mâu tơmeăm xo tung kong, ta troh drêng hlâ ah mâu loăng ki pong rơgi pro um tâp a tơnâp kiâ cho pro ƀă mâu loăng kong ƀă ai môi tơdroăng ki pơxúa pâ ta ah tơvêh kuăn vêh dêi a kong cho tơdroăng ki hlâ ah.

 

Y Dhiăm Ayun (cho pâ Nghiêm)  ối a Ƀuôn Tu, cheăm Ea Tul, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak tối, mơngế Rơđế đi đo rơtế ƀă kong kong cho um méa dêi kong ngo đi đo ai tung tơdroăng hơ’muăn hdrôu, rơngê rơngối dêi mơngế Rơđế môi tiah Dam San , Dam Yi ƀă hía hé... ƀă tung mâu tơdroăng rơngê ting ting ai pơto pơtih um méa hnê kuăn ‘nĕng kuăn cháu. Vâ pro mâu prôa rêi tôu xuân lăm tăng tơmeăm ing kong.

“Tơdroăng hơdruê eirei dêi mơngế Rơđế ki jâ pôa hơdruê môi tiah ton tí rôh nah, ai mâu tơdroăng hơdruê rơngêi tối ‘na pơlê, tơdroăng pro tơhmâ dêi rơpó pơla droh rơtăm lơ mâu tơdroăng rơngêi ting ting tối ‘na tơdroăng ki ê, đi đo ai mâu tơdroăng rơhdruê ki hơniâp ro cho pơto pơtih ing um méa kong kế mê ki hên tâ”. 

Kong ƀă mơngế Rơđế ôh tá xê to tơmeăm khoăng, mê khoh ối cho tơmeăm tĭng. Rêm túa lĕm tro dêi mơngế Rơđế xuân tơdjâk troh kong, ing hngêi trá xŏn troh idrâp chên. Pôa Y Om Ksor (vâi hmâ krếo pâ H’Lim), Ngế pơkuâ ngăn chi bộ Ƀuôn Ky, bêng Thành Nhất, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, ăm ‘nâi, hdrối vâ kếo môi to loăng tung kong djâ vêh a hngêi vâ xúa pro tơmeăm khoăng, vâi hmâ xối  vâ pâ  phêp xeăng ƀă mâu xeăng ki rak ngăn loăng. Kố cho môi tơdroăng loi tĭng, mơhno ki nhoăm kơ loăng kong dêi mơngế Rơđế.

“Mâu rơkong hơdruê rơngêi, tối ‘na tơdroăng rak ngăn kong hmâng hơniâp ro. Ton rôh nah rêm ngế hmâ pêi pro ƀối. Mâu rơxông jâ pôa, nôu pâ pin hmâ tối dêi tiah kố tơdroăng rak kong, rak loăng cho kal păng ‘nâng. Mê hdrối vâi vâ kếo loăng ki lâi ‘lo, xuân thế xối xeăng hdrối, vâ mơhno ki nhoăm kơ xeăng ki pơkuâ kong kế”.

‘Na kong cho tơdroăng mơhno ki lĕm tro dêi mơngế Rơđế kô u ối rak vế ƀă mơnhông tơƀrê. Tâng hía mâu kong, túa lĕm tro ki tơviah hmâ rak vế ing rơpâu hơnăm nah dêi mơngế Rơđế kô bú ối chôu pâ tung tuăn tê. Kal rơtế veăng môi tuăn dêi rơpó tâi tâng kuăn pơlê vâ túa lĕm tro mơngế Rơđế, túa lĕm tro ‘na rak ngăn kong xuân ối rak troh rơxông kơ’nâi ah nếo.

 

Zawut Byă/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC