Tĭng pro nhŏng o dêi hdroâng Rơđế
Chủ nhật, 07:00, 05/03/2023 H’Zawut/VOV Tây Nguyên H’Zawut/VOV Tây Nguyên
 VOV4.Xơ Đăng - Tiô tơdroăng hmâ loi dêi mơngế Rơđế, tơrŭm tung rơpŏng hngêi ƀă hdroâng hdrê ti xê bú châ mơjiâng pro tiô kơ tơdroăng ki tơrŭm pơla khu nhŏng o, hdroâng hdrê achê mê ối ai tơdjâk tung pơla mâu ngế ki hdrông hdrê, kuăn ngo ki ê. Tĭng pro nhŏng o mê, xuân ai tá tơdroăng  prokuăn nôu, kuăn pâ, ngoh nâ, nâ o.

 

Tĭng pro nhŏng o dêi hdroâng Rơđế châ tơkŭm po tiô kơ tơdroăng ki ai hên ngế dêi peá pâ rơpŏng hngêi, vâi krâ-nhŏng o hdroâng hdrê achê, hơngế. Kố cho tơdroăng ki vâ pro nhŏng o, mơjiâng tuăn hiâm mơno ki pro nhŏng o, hdroâng hdrê tá troh a kuăn cháu. Pôa Pơchâu Y Wươn Niê Kdăm, 60 hơnăm, ối a  pơlê Wiâo A, cheăm Ea Hồ, tơring KrôngNăng, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, tơmeăm ki rơkâu xối mê cho bung, duh, rơmoăng, jiâ, mâ xâng kŏng ƀă í. Maluâ ti mê, tâng ôh tá bê tŭm tơmeăm hdroăng mê xuân chiâng tơkŭm po xua mơngế Rơđế tối tiah kố, tơdroăng ki mơjo pâ dêi pó cho kal má môi. Túa leh mơdĭng mê châ tơkŭm po tiô tơdroăng ki mơhnŏng vâ xêh dêi péa pâ, ôh tá xê ai tơdroăng pơxúa ăm peăng ngế ki kố, peăng ngế ki tá. Ki rơhêng vâ tối, mâu ngế ki tơkŭm pro leh mơdĭng mê athế ai mâ hdrối 5 chôu kơxo má, vâ ngăn kăn rơpŏng hngêi poh chu, hbrâ rơnáu mâu tơmeăm hdroăng, kât xiâm drôu a trăng hngêi ƀă hên mâu tơdroăng ki ê.

“Drêng pro nhŏng o mê kô krếo peá pâ rơpŏng hngêi, hdroâng hdrê rơtế veăng troh ngăn ƀă ‘nâi nhên, sap ing hâi mê troh a kơ’nâi ah, peá pâ rơpŏng hngêi ‘nâi prế ki mê cho nhŏng o hdroâng hdrê dêi pó. Rơtế môi nôu, môi pâ. Klêi mê, prê athế hơ-ui pâ, mơjo dêi pó khât, ngăn dêi pó môi tiah nhŏng o môi klêa môi kliâm, diâp ăm dêi pó jiâ, rơmoăng, pơxâng dêi pó mâ a kŏng”.

 

 

Drêng rêm ngế hiăng troh tŭm, vâi kơdrâi hmâ ‘nân ối peăng Hroh hngêi trá, vâi kơnốu ‘nân ối peăng Kơnhŏng, mâu vâi krâ-nhŏng o tŏn chêng mơhno tối pơxiâm vâ po mơdĭng. Peá ngế ki pro nhŏng o ‘nân achê djeăm hmê kơchâi ƀă mâu tơmeăm hdroăng. Mâu ngế ki ối tâ tá, rơkâu xối xeăng mê cho pôa pơchâu, krâ pơlê, kăn pơlê lơ mâu ngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah. Pôa Pơchâu Y Wươn Niê Kdăm tối ăm ‘nâi, tung leh mơdĭng mê, túa ki diâp, pơxâng mâ a kŏng cho tơdroăng ki krih tơviah khât. Mâ xâng kŏng mê châ diâp ăm cho môi tơmeăm khoăng ki kal vâ mơhno tối tơdroăng ki tơrŭm nhŏng o pơla peá ngế nhŏng o. Pôa pơchâu Y Wươn tối mơnhên:

 “Hdrối vâ diâp mâ xâng kŏng mê rơkâu xối ƀă í, drôu xiâm, hnối tối pơtâng ăm nôu pâ, jâ pôa. Diâp mâ xâng kŏng tối pơtâng ăm Xeăng sap ing nôkố troh la ngiâ prế kô chiâng nhŏng o môi rơpŏng hnêi, kô tơveăng kum dêi pó, hơ-ui kum dêi pó drêng trâm xahpá tung rêh ối. Tơdroăng ki diâp ăm dêi pó mâ xâng kŏng mê cho kal khât, xuân môi tiah ai mâu tơdroăng ki tơkêa dêi on veăng, ngoh nâ o ki pro nhŏng o tơkêa tơdroăng kô mơjo pâ dêi pó, rak ngăn, tŏng kum dêi pó. Ƀă sap ing hâi kố, tâi tâng pơlê cheăm achê hơngế mê pơrá ‘nâi troh prế cho nhŏng o môi hngêi rơpŏng”.

 

 

Klêi kơ’nâi leh mơdĭng, prế ki pro nhŏng o mê ngăn dêi pó cho môi tiah môi hdroâng hdrê, tơdroăng hơniâp ro xuân ai dêi pó, tơdroăng khéa hơ’nêng xuân ai dêi pó, mơjo pâ, tơveăng dêi pó drêng trâm xahpá, hnê tối dêi pó pêi cheăng kâ, kring vế dêi pó, rak ngăn dêi pó tá kuăn ‘nĕng cháu chái troh la ngiâ. Pôa Y Wươn Niê Kdăm tối ăm ‘nâi:

“Dế nôkố, vâi krâ-nhŏng o hiăng tơkŭm po tĭng pro nhŏng o. Á tơmiât tiah kố, tĭng pro nhŏng o cho kal khât, mơhno tối hiâm mơno, tuăn tơrŭm tâi tâng pơlê pơla, vâi krâ-nhŏng o rơtế dêi pó rak vế tơdroăng rêh kâ ối ki lĕm tro tung pơlê pơla. Môi ngế ôh tá kâi chiâng pêi pro ki klâi ôh, 3 to loăng tơdjuôm dêi pó chiâng môi kơdung ngo kân. Pói tơngah kuăn cháu la ngiâ kô rơtế dêi pó hriâm túa tŏn chêng, hriâm pơchuât chư, hriâm ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná”.

Tĭng pro nhŏng o cho vâ mơhno tối mơngế Rơđế ngăn hiâm tuăn tung pơlê pơla cho tơdroăng ki mơhno tối ki tơtro ó khât, hnê mơhno ăm kuăn ‘nĕng, cháu chái hlê plĕng nhên mâu tơdroăng ki lĕm tro tung rêh ối. Dế nôkố, túa leh kố xuân đi đo ối tung mâu pơlê pơla cheăm bêng. Klêi kơ’nâi pro nhŏng o, ti xê to péa rơpŏng chiâng nhŏng o môi rơpŏng hngêi, kum dêi pó pêi cheăng, rơtế kum dêi pó tơkâ luâ mâu tơdroăng xahpá mê ối tơdjêp pơla rêm ngế tung hdroâng hdrê tơrŭm tơrôa mơjiâng pơlê cheăm rế hiá rế kro mơdrŏng, phâi tơtô.

           

 

H’Zawut/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC