Xuân môi tiah hên rơpo\ng kuăn pơlê ki ê a tơnêi kơtiê thôn 3, cheăm Ea Pil, tơring MDrak, tung hên hơnăm hdrối mê hía nah, pôa Phạm Đình Thướng bu hmâ pêt to pôm loăng, kơtếo, prá, alâi. Plâ hơnăm pêi cheăng tơbrêi tơbrêh, hmâ hlo tâi rơnó mê rơpo\ng hiăng tâi liăn. Hmâ ôh tá ai liăn đi đo, hơnăm 2014, pôa hơ’leh tâi tâng 3 ha tơnêi pêi cheăng kâ dêi rơpo\ng chiâng pêt plâi treăng kêt dro Hưng Yên, klêi kơ’nâi tí tăng ‘nâi a mâu kơdrum deăng ki pêt tung tơring [ă a tơring ki ê. Tâi tâng kơdrum plâi treăng kêt dro châ krâ ‘măn kơmăi ki tôh têa ki krâ ‘măn môi tíu dêi tơring. Klêi kơ’nâi ‘no 230 rơtuh liăn ‘no cheăng rơtế [ă hên têa kơxô kơxâm, ivá cheăng dêi 3 hơnăm apoăng, plâi treăng kêt dro Hưng Yên a kơpong tơnêi prêi MDrak hiăng hlo tơ-[rê hên tâ tiô túa tơmiât:

‘’Môi ha plâi treăng kêt dro akố á pêt dâng 620 to xiâm. Rêm xiâm môi tiah rơnó châ dâng 30kg, tiah mê tâi tâng 1 ha mê châ lối 20 ta#n. Tâng 20 ta#n kố tơ’nôm [ă yă 25 – 30 rơpâu liăn mê rêm ha châ xo liăn pá kơdâm lơ lối 500 rơtuh liăn’’.

Rơpo\ng pôa Đỗ Văn Đức, ối a thôn 4, cheăm Ea Pil, tơring MDrak xuân cho kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng ki kro mơdro\ng kơnôm ing pêt plâi treăng kêt dro. Pôa Đức ăm ‘nâi, 4 hơnăm hdrối nah, pôa bu pêt mơnúa ngăn to chât xiâm plâi treăng ngốu. Drêng hlo loăng xông kân drêh ngiât le\m, tơtro [ă tơnêi tơníu tung kơpong mê pôa ‘no liăn hơ’leh tâi tâng 3 ha tơnêi pêt kơtếo pêt 2 rơpâu xiâm loăng plâi treăng kêt dro. Troh nôkố, kơdrum plâi treăng kêt dro châ krí xo đi đo.

‘’Pêt plâi treăng kêt dro a tơnêi ki hơ’lâk [ă prêi mê tơtro khât, xiâm loăng kal têa tôh la ôh tá hên, laga, athế krâ ‘măn kơmăi ki tôh têa lo i iâ vâ rak tơniăn ki hngiâm kơchoh ăm xiâm loăng xông kân kơ’muăn plâi le\m. Tâng a hơnăm 2017 – 2018, mâu hdrê pêt ki ê bu châ xo pái chât rơtuh liăn tung môi ha mê pêt plâi treăng kêt dro châ xo 500 rơpâu liăn tung môi ha rêm hơnăm. Tối tơdjuôm ki tơ-[rê dêi plâi treăng kêt dro nôkố mê tâk 9 troh 10 hdroh tâng vâ pơchông [ă mâu hdrê pêt ki iâ khế ki ê rơtế a môi [ăng tơnêi’’.

Tiô {ơrô ngăn pêi chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê tơring MDrak, tâi tâng tơring ai dâng 1.100 ha hdrê loăng plâi kâ, tung mê ai plâi treăng ngốu, plâi sầu riêng, plâi [ơr, plâi krui ngeăm. Tung mê, plâi treăng kêt dro châ pêt hên má môi ai dâng 350 ha, tơku\m hên a péa to cheăm Ea Pil [ă }ư\ Prao.

Pôa Nguyễn Thế Thập, kăn pơkuâ {ơrô ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông thôn pơlê tơring MDrak ăm ‘nâi, klêi kơ’nâi 5 hơnăm tối tơbleăng, apoăng loăng plâi treăng kêt dro ăm hlo tơ-[rê khât tâng vâ pơchông [ă mâu hdrê loăng pêt ki ê. Vâ pêt loăng plâi treăng kêt dro  tơniăn, tíu cheăng hiăng [ă dế to\ng kum kuăn pơlê a péa to cheăm Ea Pil [ă }ư\ Prao mơjiâng khu pêi cheăng tơru\m pêt plâi treăng kêt dro krá tiô pơkâ VietGAP [ă hiăng ai 30 rơpo\ng veăng tơru\m.

‘’Vâ pêt plâi treăng kêt dro tơniăn ăm kuăn pơlê a cheăm, ngin hiăng mơjiâng khu tơru\m [ă khu pêi cheăng tơru\m vâ kum. Ngin kum tiô túa ki hnê ăm vâi roê mâu hdrê loăng ki dâi le\m, tro pơkâ, rak ngăn tiô pơkâ VietGAP. Drêng hiăng châ tơdroăng tiô pơkâ, ngin tăng mâu khu mơdró kâ ki roê plâi ki châ kuăn pơlê loi tơngah vâ k^ tơkêa roê tê kum ăm tơdroăng ki tê tơniăn ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng’’.

Tung pơla yă tê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng a Dak Lak môi tiah: kơxu, kơphế, tiu, kơtếo dế chu kơdroh ó [ă ôh tá tơniăn, mê tơdroăng ki pêt hên mâu hdrê loăng plâi kâ a tơring, cheăm, dế ăm hlo mâu tơdroăng ki bâ eăng. Tơdroăng ki kơvâ pêi chiâk deăng [ă khu pơkuâ cheăm dế to\ng kum kuăn pơlê pêt tiô troăng ki kơnía, xuân dế kum kơvâ pêt loăng plâi kâ a kong pơlê rế hía rế tơtro [ă rêm kơpong ki pêt [ă pơkâ thế dêi kơchơ tê mơdró, kum pêt mơjiâng krá tơniăn [ă mơdêk châ tơ-[rê ‘na cheăng kâ liăn ngân.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng