Ôm hyô Tây Nguyên- Kơpong ngo ngiât têa hnăng, pơlê xiâm kơphế
Thứ sáu, 00:00, 24/01/2020
VOV4.Sêdang - Tây Nguyên châ ngăn cho kơpong ai kong kế krip tơdro\m, ai deăng kơphế ngiât le\m, tơdrêng amê, xuân cho tíu ôm hyô ki le\m mơnâ mâ ngăn má môi ăm tơmối. Klăng mâu roh hâi Têt Canh Tý, tơdroăng pơtâng tối re\ng hâi kố tơbleăng mâu tíu ôm hyô ki má môi, vâ pó vâi krâ nho\ng o [a\ pú hmâ thăm châ xah hêi rơnó Hơngui le\m nếo tơ-ê.

 

 

 

 

 

 

*** Đà Lạt cho tíu ôm hyô ki châ vâi ô eăng má môi dêi tơnêi têa [ă hên tơmối rah tíu ki kố vâ xah hêi rơnó hơngui. Ôm hyô Đà Lạt Têt Lo hơnăm nếo Canh Tý hơnăm 2020 tơmối ai roh châ ngăn vâi pe\ng mlo\i reăng eăng tơpok le\m môi tiah reăng a kơmăng tâi hơnăm ton vâ lo hơnăm nếo. Leh  ngăn reăng rơnó Hơngui xuân cho môi tơdroăng pêi pro rêm hơnăm a rôh Têt dêi Đà Lạt.

Leh reăng Canh Tý  hơnăm 2020 tơku\m po sap hâi lơ 28 Têt troh lơ 12 khế 1. Leh reăng rơnó Hơngui Đà Lạt đi đo djâ ăm rơpâu tơdroăng mơđah ing reăng rôsa, reăng r^ng ta troh mâu loăng pro um kuăn kiâ, bon sai, mâu loăng reăng ku ku\n, loăng reăng ilá [ă hên ki ê tơbleăng lâp tíu, mâu plông hmâ ôm hyô lối 7.000m2.

Tơmối troh akố ôh tá xê to vâ ngăn reăng, xup um mê ối veăng xah hêi hên tơdroăng ki ê. Kố cho rôh vâ mâu ngế pêt reăng a Đà Lạt ôh tá xê la lâi ô eăng dêi to reăng mê ối cho rôh ki tơbleăng tê, rơnó plâi yâu tum [ă ai plâi hên. Plâi yâu Đà Lạt cho tơmeăm kâ ôu ki vâi ô eăng má môi a pơlê kong kơdrâm kố, xua plâi gá kân, tum le\m hlối ngeăm, malối xua ing mơngế ki pêt rơkê túa pêi pêt hlối rak ngăn krúa vâ tơniăn ăm ivá mơngế rôe kâ.

Kiếp hmốu a Dak Nông

 

*** Pơlê Cù Lần cho môi tíu ôm hyô nếo má môi a pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, kong pơlê Lâm Đồng châ ăm xúa tung to lâi hơnăm achê kố. Pơlê Cù Lần cho môi pơlê kân rơdâ 30 ha, ối tung dế kong a chêng ngo Langbiang. Tơdế kong kế le\m mơnâ mâ ngăn kân rơdâ, pơlê Cù Lần Đà Lạt djâ ki le\m [a\ mâu hngêi tiô khôi hmâ vâi krâ dêi hdroâng kuăn ngo K’ho le\m tơviah phá tơ-ê. Ôh tá xê to ngiât le\m dêi kơpong tơbăng Đà Lạt thăm pro tíu kố chiâng tíu pơtê ki hên tơmối hâk vâ.

Hên tơmối hâk vâ vo plong, xah to plong a pêng long têa, châ khía pê rơngiâp ho hói, ngăn mâu loăng a k^ng long têa. Klêi kơ’nâi chôu phut pơtê tơdroăng tơmiât, xah hêi, mê kô chiâng pơtê a kơchơ Chồm Hổm vâ ngăn khôi túa le\m tro dêi kơpong kân rơdâ.

Tà Đùng ngăn ing a'ngêi

 

*** Péa pái hơnăm achê pơla kố, tơmối ôm hyô a hên tíu tung lâp tơnêi têa rah tíu ôm hyô ngăn nhâ loăng kuăn kiâ Măng Deang dêi kong pơlê Kon Tum vâ  tơ’mot mơngế ôm hyô. Malối a rôh pơxiâm lo hơnăm nếo, drêng mâu tơkâng reăng mai, reăng đào tơpo tơpok, mơngiơk khêi iâ lâp môi kơpong kong ngo Măng Deăng kân rơdâ. Mâu  hâi ki kố, drêng troh a mâu tíu ôm hyô ki vâi ô eăng a Măng Deang môi tiah xí Pa Sỹ, long Toong Pô, Long Đăk Ke, kơpong xiâm dêi tơring ... Ing kố kô trâm mâu ngế ki lo ing mâu tíu tung lâp tơnêi têa dế tâng pa k^ng reăng xup um  pa k^ng mâu reăng mai, anh đào.

Tiô riên ngăn dêi Vi [an tơring Kon Plong, tíu kố rêm hâi tơmối ôm hyô ngăn Măng Deang tơdah sap ing 2.000 - 3.000 hdrôh ngế tơmối ing mâu tíu tung lâp tơnêi têa troh lăm ngăn akố. Vâ tơdah tơmối troh lăm ngăn Măng Deang, malối a rôh ki vâ chê Têt Lo hơnăm nếo Canh Tý, Vi [an tơring Kon Plong hiăng mơjiâng pơkâ, tơdroăng ‘mâi rơnêu mâu tơmeăm khoăng ôm hyô, pa k^ng hiăng veăng kum hdrê reăng mai, anh đào ăm kuăn pơlê ki pêt drô mâu troăng kân [ă mâu hngêi ăm tơmối kâ koi ối pơtê tơniăn krúa kế kâ ăm tơmối, oh tá pro to yă tê tơmeăm.

Kơpong ôm hyô Ko\ Tam

 

*** Dak Lak mâu hơnăm achê pơla kố, kơpong ôm hyô Ko\ Tam a {uôn Ma Thuột mơhnhôk hên tơmối troh lăm ngăn. {a\ tơnêi tíu kố kân lối 13 ha [a\ tíu xah hêi le\m krip tơviah, mơhno ki le\m kong kế Tây Nguyên, kơpong ôm hyô Ko\ Tam a {uôn Ma Thuột, Dak Lak châ klâ 3 kơpong mê cho: Kơpong ki xiâm, hngêi pro [a\ kơlá [a\ klôh xế ká. {a\ hên mâu reăng pơrá phá dêi pó môi tiah: Reăng kong, mẫu đơn [a\ ki rơhêng vâ tối cho mâu troăng péa pâ to reăng mâ hâi, reăng kong le\m mơnâ mâ ngăn.

Ko\ Tam ối ai hên hngêi trá hdroâng kuăn ngo châ mơđah tơbleăng kế xah hêi dêi hdroâng kuăn ngo, um mơhno ki le\m khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo Rơđế. Pak^ng mê, kơpong ôm hyô kố ối tơku\m po hên mâu leh mơd^ng ki le\m má môi dêi hdroâng kuăn ngo, môi tiah xối xeăng, rui, chêng, koăng. Rơnó Hơngui Canh Tý, hên tơdroăng mơhno túa le\m tro mơhno khôi túa le\m tro hdroâng kuăn ngo tơku\m po vâ  kum tơmối châ hlo hên khôi túa le\m Tây Nguyên.

 

Djâ troh rơnó reăng anh đào

 

*** Long Tà Đùng cho tíu ki nếo dêi kơpong Tây Nguyên dế chiâng tíu ôm hyô châ hên mâu hơnăm ối nếo troh vâ hêi. Tíu kố ai mâu nhâ loăng, kong kế le\m tơviah [ă lối 40 chuăn kân ku\n ki nhíu a tơdế têa ki rơdâ, xuân ing ki le\m mê châ chiâng pơxá inâi ‘’Ving Hạ Long’’ a tơdế kơpong Tây Nguyên.

Long Tà Đùng a kơpong ôm hyô ngăn nhâ loăng Tà Đùng dêi cheăm Dak Plao [ă cheăm Dak Som, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông, kơtăn pơlê kong krâm Gia Nghĩa dâng 45km. Troh akố, tơmối kô châ to plong mot a kơpong dêi long têa. vâ ngăn hlo nhên tâ ki le\m dêi long a Tây Nguyên. Pak^ng ngăn ki le\m dêi têa [ă kong ngo xuân cho môi tíu oh tá kâi piu dêi mâu tơmối ki troh ngăn Tà Đùng. Cho tíu ki ai hên kuăn kiâ, nhâ loăng, tung mê, ối ai mâu kuăn kiâ ki kơnía git châ chêh tung inâi Hlá mơ-éa khêi Việt Nam [ă tung lâp plâi tơnêi, môi tiah, klá ‘dreăng, ko\n tơpo khêi, chok.

6.Kiâp hmốu Dak Nông châ UNESCO môi tuăn cho kiâp hmốu lâp tơnêi têa, xuân po môi troăng prôk nếo ăm tơdroăng mơnhông dêi kơvâ ôm hyô dêi kiâp hmốu. Kiâp hmốu Dak Nông xo\n troh a 6 tơring, pơlê krâm [a\ hên tơdroăng ki kơnía ‘na kiâp hmố, khôi túa le\m, kế tơmeăm, kong kế [a\ hía hé.

Nôkố, drêng troh [a\ kiâp hmốu Dak Nông, ôm hyô ối châ ngăn, châ hlo kế ki le\m châ xah tung khôi túa le\m tro dêi mâu hdroâng kuăn ngo dế rêh ối tung kơpong kiâp hmốu. Apoăng hơnăm nếo, tơmối kô châ veăng mâu hâi leh, châ hlo mâu khôi túa dêi mâu hdroâng kuăn ngo dế rêh ối tung kong pơlê, môi tiah t^ng kâ báu nếo dêi mơngế M’nông, rơkâu pâ ivá mo sêi, mơd^ng tơku\m pơlê pơla dêi mơngế Mạ, mơd^ng lồng tồng dêi mơngế Tày, Nùng [a\ hía hé.

Kơdrum reăng pơlê kong kơdrâm ôm hyô

 

*** Ôh tá ai hên tíu tơbâ ton nah, ôh tá ai túa le\m tro pơlê cheăng tiô túa ton nah, la Gia Lai châ ngăn cho kong kế ki xeăng ăm ai mâu tơnêi tơníu, nhâ loăng kong têa môi tiah xí têa, long, têa plông... Ing tơdroăng ki mê hiăng tơ’mot hên tơmối ing lâp tíu troh a Gia lai. Môi Gia Lai ki le\m ‘na kong kế ton nah cho tơdroăng ki pro ăm tơmối rơhêng vâ troh ngăn. Môi tiah Biển Hồ (vâi hmâ tối dêi long Tơ Nưng).

Biển Hồ tơ’mot hên tơmối va troh ngăn xua gá le\m môi tiah ton tí rôh nah, ối a tơdế kong ngo kân krip dêi Biển Hồ môi tiah nhe\ng gá trâ um mơhno ki le\m dêi kong kếtâ tá. Vâ tơ’lêi ăm tơmối troh xah hêi ngăn, kong pơlê Gia Lai hiăng pơkâ [ă mơjiang kơpong ôm hyô Diên Hồng. Mâu tơdroăng mơdró xah hêi, pơtê, ngăn kong kế xuân châ ‘no liăn mơjiâng pro le\m. Vâ rế le\m tâ châ tơ’mot hên tơmối troh ôm hyô a Gia Lai.

 

*** {ă mâu ngế ki hâk vâ ‘na tơdroăng ki tí tăng ‘nâi ‘na kong kế, mâu kơdrum kong ilâng Cát Tiên (Lâm Đồng), Yok Đôn, Ea Sô (Dak Lak), Nam Nung (Dak Nông) ôh ti xê to tíu ki ai kong kế le\m krip mê ối cho tíu ki rak vế mâu kuăn kiâ kong ki kơnía. Mâu troăng prôk ki pá puât nah hiăng chiâng mâu troăng prôk ki le\m (Troăng kân Hồ Chí Minh), troăng kân kơxo# 5, troăng kân kơxo# 26 [ă hía hế tơkâ luâ hên tíu, hên troăng, hên têa kroăng, têa plông, pơlê cheăm [ă chiâng pro ăm tơmối ngăn hơniâp ro ôm hyô Tây Nguyên rơnó mơd^ng.

Tơmối ối chiâng vâ tí tăng ‘nâi xiâm kối ki le\m tro dêi mơngế Rơđế, Jarai, Rơteăng; K’ho, M’nông tung tơdroăng ki le\m tro dêi kong kế, nhâ loăng tung mâu hâi a rơnó Hơngui.

 

*** Hơnăm nếo kô, troh ôm hyô Tây Nguyên tơmối xuân châ rêh tung tơdroăng rơngê ting ting, tâ sôk ro [a\ mâu leh mơd^ng, t^ng kâ báu nếo, mơd^ng a kuât [a\ hía hé, ro tơniâ má môi. Rơkâu pó vâi krâ nho\ng o [a\ pú hmâ a rơnó Hơngui hâk phiu, hơniâp ro [a\ châ trâm hên tơdroăng ki pon mơhúa.

Gương – A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC