Tơdroăng xo o\ng mế dêi mơngế K’ho roh nah hmâ pro 2 hdroh, mê cho mơd^ng [ă pơkoăng. Mơd^ng hmâ po peăng hngêi kơnốu [ă hmâ tơku\m pro a kơmăng. Xua hngêi peăng kơdrâi athế rak vế i kí mâu tơdroăng ki mê vâ pôi tá tro  tơpui leăng troh mâu kuăn pơlê tâng drêng lăm êng dôh ôh tá châ. Tơdroăng êng dôh mê cho xua miê, o peăng nôu dêi ngế mế ki pơkuâ ngăn.

'Mâi mơnhông pơkoăng tiô khôi túa ton nah dêi kuăn ngo K'ho

Tơmeăm khoăng vâ lăm diâp o\ng mế dêi hdroâng K’ho roh nah hmâ ai kơpôu, ro, chu, í, vó, priê, mâ xâng ko\ng, mâ xâng chêng, rơmoăng, jiâ, hmân ếo [ă hên h^n mâu tơmeăm ki ê. {ă hdroâng mơngế K’ho, tơdroăng lăm diâp o\ng mế [ă pơkoăng tá xê ngăn chôu phut, hâi khế, mê cho pơkâ rah xo a hâi ki tơtro tung hơnăm vâ pôi tá pro tơvâ ăm rơnó chiâk deăng. Pơkoăng dêi mơngế K’ho hmâ po a rơnó tô mơdrăng drêng mâu tơmeăm khoăng, báu prá, alâi hiăng châ xuâ, krí, đôu xo [ă hiăng djâ vêh tung hnôu, tung hneăm. Tơno tối tơdroăng khoh lăm êng a kơmăng, pôa K’Brỏh ối a tôh kơpho# K’Ming, pơlê kân Di Linh, tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi:

‘’Tối ‘na tơdroăng pơkoăng dêi mơngế K’ho roh nah, vâi hmâ tơku\m po a kơmăng. Bú peăng hngêi kơdrâi tê ki hmâ po a kơhâi, hngêi kơdrâi po pơkoăng a kơhâi xua vâ châ toh chôu tơdah, pơchâi dôh. Pơkoăng a kơmăng cho xua peăng hngêi kơdrâi pleăng kế tơmeăm ăm peăng hngêi kơnốu. Peăng hngêi kơdrâi djâ tâi tâng kế tơmeăm ăm peăng hngêi kơnốu, ing ngế miê troh a mâu ngế ki ê tung hdroâng hdrê dêi hngêi kơnốu. Drêng peăng hngêi kơdrâi djâ tu\m tơmeăm ki kal mê péa pâ rơpo\ng hngêi kô rah xo hâi ki vâ pơkoăng’’.

Tiô khôi hmâ dêi mơngế K’ho roh nah, klêi kơ’nâi peăng hngêi kơdrâi pleăng ăm tơmeăm, peăng hngêi kơnốu kô pơxiâm pơchâi mế. Hdrối vâ mot tung hngêi, ngế mế athế pro tơdroăng ki xếo chêng. Túa tơlá kố cho ai pơxúa khât vâ mơhno tối ngế mế mê cho ngế ki rêh kâ ối tơdrăng le\m. Klêi mê, ai môi tơdroăng ki ôh tá păng lôi tung pơkoăng o\ng mế dêi mơngế K’ho cho hvât klêa í. Kố châ ngăn cho tơdroăng cheăng ki kal má môi tung pơkoăng vâ mơnhên prế ki mê hiăng chiâng on veăng păng ‘nâng.

Tâ tá tơdroăng ki 'mâi mơnhông tơdroăng pơkoăng tiô khôi túa ton nah dêi hdroâng kuăn ngo K'ho

Hmâ hlo, klêi kơ’nâi peăng hngêi kơnốu po pơkoăng châ 1 hâi, mê peăng hngêi kơdrâi tơku\m pơchâi dôh mot tung hngêi. Tâng tung pơkoăng peăng hngêi kơnốu ôu kâ kân, mê vêh peăng hngêi kơdrâi, tơdroăng ôu kâ bu iâ tê. Xua mâu tơmeăm khoăng ki kơnía má môi hiăng djâ pleăng ăm peăng hngêi kơnốu tiô khôi túa ki mê. Ai drêng ‘nâ to lâi hơnăm ah vâi nếo po ôu kâ pơkoăng a hngêi kơdrâi.

Drôu xiâm cho tơmeăm ôu ki xiâm tung pơkoăng dêi mơngế K’ho roh nah. Kế kâ tung pơkoăng dêi mơngế K’ho roh nah xuân ôh tá ai pro ki klâi hên, mê cho mâu kơchâi, plâi, pôm ki tơná kuăn pơlê pêi lo. A hâi pơkoăng mê, [ă rơpo\ng hngêi ki dah ai xêh kế tơmeăm vâi kô pế hmê rơmuăn, tơxông, phái ki xú ho\m vâ ăm nho\ng o kâ tung hâi pơkoăng, rơpo\ng ki ôh tá ai tơmeăm klâi hên vâi bu pế pơchên hmê kơchâi tê. Kế kâ ki xiâm tung hâi pơkoăng dêi mơngế K’ho roh nah cho tơpoăng. Xua pơkoăng cho tơdroăng ki ai kơdrâm mơngế pơlê pêng, pơlê xôp. Tơpoăng plâi mit vâi hmâ pế [ă kơxêng chu, tơvât [ă hlá trăng pế [ă phái ki hiăng tâm, ai drêng ‘nâ, tơpoăng vâi pế [ă mâm í, lơ hơ’neh mâm kong. Xuân ai drêng ‘nâ pế tơpoăng [ă tơ-uâ, plôi, kơchâi ngeăm, rơmôe hơpôe [ă mâu kơchâi ki ê.

Tiô khôi túa dêi mơngế K’ho roh nah,drêng peăng hngêi kơnốu poh kâ chu vâ ăm nho\ng o vâi kô ‘măn ko ga vâ ăm peăng hngêi kơdrâi. Mâu hơ’neh ki u ối peăng hngêi kơdrâi kô pơchên kơchâi kâ vâ ăm nho\ng o kâ tung hâi pơkoăng. Tâng rơpo\ng lơ ai kơpôu vâ ăm nho\ng o kâ, mê rơpo\ng hngêi kô xing xoăng vâ ăm rêm rơpo\ng hngêi lo lăm pơkoăng, ing mê, cho tơdroăng ki vâ mơhno tối ki tơru\m [ă  nho\ng o tung pơlê pơla.

Pôa K’Bét ối a tôh kơpho# Bồ Liêng, pơlê kân Đinh Văn, tơring Lâm Hà, kong pơlê Lâm Đồng tối: Drêng po hâi pơkoăng peăng hngêi kơnốu hiăng klêi, rơpo\ng peăng hngêi kơnốu ối athế po ôu kâ nếo pơ’lâng dêi kuăn kơnốu châi ngi hngêi mế ga. Ôu kâ kố vâi hmâ po a hâi kơ’nâi, klêi pơkoăng. Maluâ ti mê, ngế kơnốu klêi prếo vêh a hngêi kơdrâi, klêi kơ’nâi pơkoăng kô ôh tá chiâng lo lăm chiâk deăng, lơ lăm pôu pơlê ki ê tung môi pơla măng t^ng.

‘’Tung pơkoăng dêi mơngế K’ho roh nah, ngế kơnốu klêi kơ’nâi châi peăng hngêi kơdrâi, drêng châi ối peăng hngêi dêi mế athế ối ton ai 7 hâi, ôh tá khoh lo lăm chiâk deăng lơ mot tung kong. Tơdroăng ki mơngế vâi krâ roh nah hmâ tối, xua nếo xo kơdrâi mê kô xâu trâm tơdroăng ki hgốu, xua mê, athế ối a hngêi vâ hluăn ing tơdroăng ki hgốu.Ối a hngêi peăng kơdrâi ai 7 hâi mê ngế dôh nếo chiâng lo lăm tíu ê’’.

Nôkố, tiô tơdroăng rêh ối chal nếo, mơngế K’ho ôh tá ai pơkoăng a kơmăng xếo. Tơdroăng tơku\m po ôu kâ pơkoăng a kơhâi ôh tá xê po kân krip môi tiah mâu hdroâng kuăn ngo ki ê. Ki hmâ hlo, ngế mế lơ dôh xâp rơnuâ tiô chal nếo nôkố, ngế dôh xâp ếo veston, ngế mế xâp ếo xo\n. Maluâ ti mê, hên rơpo\ng hngêi dêi mơngế K’ho xuân ối rak vế khôi túa roh ton nah, xuân ối xâp ếo, dâi pơtâk môi tiah vâi krâ roh nah. Xuân ai mâu rơpo\ng ki ‘nâ hbrâ rơnáu tơmeăm pleăng lơ pơkoăng cho ếo pơtâk, rơmoăng, jiâ [ă mâu tơmeăm ki ê. Ki rơhêng vâ tối, on veăng K’ho ngế kơdrâi cho kăn pơkuâ, xua mê, tơdroăng ki tăng dôh, lăm êng kơnốu hdrối vâ mơjiâng on veăng tơdroăng kố xuân ối châ rak vế.

K’Brọp chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng