Troh mơ’nui hơnăm 2023, kong pơlê Dak Lak ai vâ chê 32 rơpâu 800 ha sầu riêng, tung mê ai 15 rơpâu 852 ha dế tung pơla ai plâi, krí châ xo lối 281 rơpâu tâ̆n, tâk châ lối 90 rơpâu tâ̆n tâng vâ pơchông ngăn ƀă hơnăm 2022, tơkéa vâ tối tâk châ vâ chê 50%. Tâng vâ riân tơchuôm tung lâp tơnêi têa, Dak Lak dế ối má môi ‘na kơxô̆ chiâk deăng ƀă tê châ liăn hên, ối má péa ‘na kơxô̆ plâi sầu riêng ki châ krí xo. Rơtế ƀă tơdroăng ki tê plâi châ kơnâ liăn, mê kơvâ pêi pêt - tê mơdró sầu riêng ối kum ăm kong pơlê Dak Lak tuăn hiâm ki phiu ro, drêng hiăng tơkŭm po Leh tơbleăng sầu riêng roh má môi a tơring Krông Pač ƀă dế hbrâ vâ tơkŭm po Leh tơbleăng sầu riêng roh má 2 nếo.

Teăng mâ Khu ngăn ‘na Chiâk deăng - Mơnhông thôn pơlê Dak Lak tối tơbleăng ‘na kơvâ pêi pêt - tê mơdró sầu riêng dêi kong pơlê, pôa Nguyễn Hắc Hiển, Kăn phŏ ngăn ‘na pêi pêt ƀă rak vế tơmeăm chiâk deăng kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi tiah kố, pakĭng mâu tơdroăng tơrŭm cheăng, rế hía rế hlo ki krá tơniăn pơla kuăn pơlê pêi chiâk deăng, khu mơdró, mâu kơ koan ki hriăn plĕng, mâu kơ koan pơkuâ ngăn hnoăng cheăng Tơnêi têa, vâ mơnhông krá tơniăn kơvâ plâi sầu riêng, Dak Lak hiăng tơkŭm rah xo khu ngế lăm hriâm ƀối ki rơkê ing kong têa vâi ê, tung mê, ai kong têa Siam, cho kong têa ki mơ’no tê plâi sầu riêng hên má môi lâp plâi tơnêi. Tiô pôa Nguyễn Hắc Hiển ăm ‘nâi, tung hên túa pêi ki rơkê mê, xuân chiâng vâ pêi pro ƀối a kong pơlê, mê Dak Lak ngăn tơdroăng ki rơkê tơtro mê vâ pơkuâ ngăn ki dâi lĕm dêi plâi sầu riêng:

“Dế nôkố, kong têa Siam hiăng thăm mơdêk ki dâi lĕm dêi plâi sầu riêng ki khăng ing 32% troh a 35%. Mot tung rơnó krí plâi mê vâ chê tâi tâng mâu chiâk deăng ki pêt plâi, mâu kăn kơdrum hiăng lăm ngăn nhên ki dâi lĕm dêi plâi. Pakĭng mê, mâu kơ koan pơkuâ hnoăng cheăng dêi tơnêi têa xuân hiăng xo plâi sầu riêng vâ mơnúa ngăn, lăm mơnhên a mâu tíu ki kơxu, tâ plâi, vâ mơnhên ngăn ki dâi lĕm dêi plâi sầu riêng hiăng dâi lĕm lơ ôh. Kố châ ngăn cho tơdroăng ki kal khât, ƀă hiăng châ pêa kong têa Sinuâ rơhêng vâ rôe hên”.

Maluâ plâi sầu riêng hiăng chiâng môi tung mâu plâi sầu riêng ki xiâm, pêi pêt - tê mơdró châ tơhluâ, krếo tơ’mot hên khu mơdró mơ’no liăn kum ăm kuăn pơlê ƀă tơdroăng ki tŏng kum dêi khu râ kăn pơkuâ rêm râ, laga kố xuân cho kơvâ ki pêi pro tá hâi teăm châ tơƀrê, mah kơxô̆ ki vâ tâ kơxu plâi ối trâm hên ki tá hâi tơtro; tơdroăng ki tơbriât rôe, tơbriât tê, ôh tá pro tiô tơdroăng ki tơkêa xuân u ối hlo hên a mâu kơpong ki pêt plâi sầu riêng dêi kong pơlê a tơrêm rơnó krí xo plâi. Hơnăm 2023, sầu riêng a kong pơlê Dak Lak tê châ xo ai dâng 16 rơpâu rơtal liăn, tơ’mô dâng 660 rơtuh dollars Mih, la pêa Khu ngăn ‘na tê mơdró-cheăng kơmăi kơmok kong pơlê Dak Lak bú châ ‘nâi tơdroăng tê mơdró mê châ lối 100 rơtuh dollars Mih. Tơdroăng kố ăm hlo, mâu tơdroăng ki vâ mơ’no tê plâi sầu riêng ing kong pơlê Dak Lak tá hâi teăm châ tơ’lêi hlâu.

Drêng ai mâu tơdroăng ki mê, cho tơdroăng ki pro mơnhêa, pro tơvâ tơvân ăm kơvâ tê mơdró plâi sầu riêng, pôa Nguyễn Thiên Văn, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, kong  pơlê kô chôa tah lôi tơrêm tơdroăng ki pá, ing apoăng cho ing tơná khu pêi cheăng, khu mơdró kâ mơhnŏng pêi dêi xêh ƀă pêi pro rơkê khât dêi kuăn pơlê ki pêt plâi sầu riêng:

“Ki má môi mê cho hnê tối ăm kuăn pơlê, maluâ tung kơpong ki tê hên plâi sầu riêng, ‘na tơdroăng hriâm tung rak vế ngăn hdrê loăng, tơdroăng ki xúa mâu trếo pơkeăng ki vâ xôh kơdê oâ hdrong, pro ti lâi vâ rak vế krúa tơniăn ăm plâi sầu riêng. Ki má péa nếo, mơjiâng mah kơxô̆ kơpong ƀă tí tăng ‘nâi nhên tơdroăng pêi pêt plâi sầu riêng a mâu pơlê cheăm. Ƀă mâu hngêi ki kơxu tâ plâi vâ mơ’no tê, mê pơkal athế tơkŭm mơjiâng tơdroăng tơrŭm tung pêi pêt - rak ngăn - krí xo - tê mơdró. Ƀă hiâm mơno ki kơdo mơ-eăm dêi kong pơlê Dak Lak ƀă tơdroăng veăng kum dêi Khu xiâm ngăn ‘na Chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê tối, mâu tơdroăng kố kô châ chôa mơnhông tung pơla mâu khế hơnăm la ngiâ".