Tơdjêp tê roê tơmeăm pêi lo ing chiâk Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ƀă Tây Nguyên tơdroăng rơdêi athế lo ing ki dâi lĕm
Thứ tư, 06:00, 10/04/2024 Nguyễn Quang /VOV TP HCM Nguyễn Quang /VOV TP HCM
VOV4.Xơ Đăng - Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ƀă mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên ai tơdroăng ki tơrŭm cheăng sap ing ton nah, xua ga, môi pâ cho kơpong ki mơjiâng pro tơmeăm, mơno tê kế tơmeăm, môi pâ cho khu ki rôe, pơto chơ lối 75% kế tơmeăm kố. Tơdroăng ki tơrŭm tơdjêp mê thăm châ mơdêk nhên tâ cho ai hlá mơ-eá đơn tiô rêm kơ tơdroăng kĭ tơkêa, mơhnhôk thăm rế mơdêi ivá ki nếo vâ tơrŭm mơdró kâ thăm rê tơtêk krá tơniăn ton hơnăm, thăm mơnhông tơdroăng ki ‘nâi, tơrŭm ing mâu hnoăng cheăng pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla dêi rêm kong pơlê vâ pơtối mơdêk ivá cheăng ki ai tơ’lêi hlâu.

2 khế apoăng hơnăm 2024, nâp liăn dêi kong pơlê Kon Tum tiô riân châ 621 rơtal liăn, châ lối 11% tâng pơchông ƀă khế kố hơnăm 2023. Tơdroăng ki pêi chiâk pêi deăng hlo mơnhông tơniăn ƀă mâu ƀăng tơnêi mơdâ pêt rơnó xeăng tôu lối 9.400 ha; kơlo kơxô̆ pêi pêt dêi tâi tâng kơvâ cheăng ƀă kơmăi kơmok tâk lối 12%; kơvâ  ôm hyô kong kế, nhâ loăng tro ƀă kơpong pêt tơmeăm, pơkeăng ki kơnía tơ’mot lối 575 rơpâu ngế tơmối tâk vâ chê 13%; kơxô̆ liăn châ xo ing tê tơmeăm ngi kong têa ê châ dâng 51 rơtuh dollars, tâk lối 8% tâng pơchông ƀă khế kố hơnăm nah.

Kăn pơkuâ kong pơlê Kon Tum ăm ‘nâi, maluâ ối ai mâu tơdroăng mơnhông tơƀrê la Kon Tum xuân ối cho kong pơlê kơtiê, tá hâi ai hên troăng tŏng kum, tơdroăng tŏng kum krê, tơƀrê mơnhông vâ tăng hlo mâu tơdroăng ki rơdêi. Tơdroăng kố pro Kon Tum pơtối trâm tơdroăng ki kô kâi mơnhông ƀă mâu kong pơlê tung kơpong. Ƀă tơdroăng ki xiâm cho pêi chiâk deăng, ki kal má môi drêng kố cho ing tơdroăng ki tơrŭm tí tăng ‘nâi troăng hơlâ uâ pơliê mơdiê ƀă tăng hlo tíu tê mâu kế tơmeăm pêi lo, mâu pơkeăng vâ mơdêk ki kơnía ‘na liăn ngân.

Ing mơ’nui hơnăm 2023, pêi pro mâu tơdroăng tơkêa ƀă Pơlê kong kân Hồ Chí Minh hiăng kum Kon Tum mơdêk rơdêi tơrŭm a mâu kơvâ pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok rơxông nếo, mơjiâng tơniăn kơpong pêt tơmeăm. Ki kal má môi cho hiăng châ tơdjêp ƀă mâu khu ki tê ƀă ăm kế tơmeăm châ tê tung mâu siêu thĭ. Tung mê, Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ối ai túa pơkâ kum kong pơlê thăm mơdêk inâi Sâm Ngọc Linh, Lan Kim tuyến, Đảng Sâm ƀă hên ki ê bro inâi ƀă mâu kế tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng, kế tơmeăm ki kơnía git vâ pro tơdroăng ki rơdêi tâ ăm kong pơlê. Pôa Nguyễn Tấn Liêm, Kăn pơkuâ Khu ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê kong pơlê Kon Tum ăm ‘nâi.

“Ngin dế tơbleăng 2 rôh hôp râ kơpong, má môi cho rôh hôp Festival Sâm Ngọc Linh - Kon Tum. Tung mê tơkŭm po rôh hôp râ kơpong ‘na mơnhông pêt Sâm Ngọc Linh ƀă mâu túa pơkeăng a kong pơlê tiô tối hdrối mơ’nui  hơnăm 2024. Pakĭng mê, tung khế 4 kố ƀă tơdroăng ki tŏng kum dêi Khu ngăn chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê dêi Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ngin xuân kô tơbleăng po rôh hôp ‘na mơnhông pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok chal nếo tung pêt kế tơmeăm”.

Tâng pơchông ƀă mâu kong pơlê ki ê dêi Tây Nguyên, Dak Nông ai tíu ối tơdjêp ƀă Đông Nam ƀô̆ ƀă achê ƀă Pơlê kong kân Hồ Chí Minh tâ, klêi kơ’nâi 20 hơnăm klâ ing kong pơlê Dak Lak. Kong pơlê kố xuân nếo hluăn ing kong pơlê kơtiê, hrá mơnhông kơtăn kố 3 hơnăm. Tiô pôa Lê Văn Chiến, Kăn phŏ hnê ngăn ki ai mâ đi đo kong pơlê Dak Nông, ing hơnăm 2020 troh nôkố, kơpong pêi chiâk deăng chu kơdroh ối lối 39%, teăng a mê cho kơpong pêi cheăng ƀă kơmăi kơmok, mơjiâng bro kế tơmeăm ƀă tê mơdró.

Laga, pêi chiâk deăng xuân ối cho kơvâ ki rơdêi ƀă hên mâu kế tơmeăm tối rơdêi inâi tung kơchơ mơdró tung tơnêi têa, a kong têa ê môi tiah kơphế, tiu, kơxu, krui kơxái, pôm ló, plâi ƀơr, sầu riêng ƀă hên ki ê. Hên túa pơkâ pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok rơxông nếo, xúa mâu tơdroăng pơkâ pêi tro, môi tiah: Viet GAP, Global GAP, OCOP pro pơxúa tơƀrê hên ‘na liăn ngân. Pôa Chiến tối tiah kố, ing tơdroăng tơrŭm cheăng, tŏng kum dêi Pơlê kong kân Hồ Chí Minh, túa pơkâ pêt tơmeăm dêi kong pơlê hiăng rế hía rế hơ’lêh chiâng pêt tiô túa pơkâ pêt tơkŭm tâ, tơrŭm ƀă tíu tê.

Dak Nông xuân rơhêng vâ hnoăng cheăng tŏng kum kơmăi kơmok chal nếo, hnê ăm mâu ngế pêi cheăng, hơ’lêh kơxô̆ ƀă pơtối xúa mâu tơdroăng ki tê. Dak Nông tơngah tung hnoăng cheăng dêi Pơlê kong kân Hồ Chí Minh tung mơdêk mơjiâng bro troăng kân tơkâ luâ Tây Nguyên vâ bro ăm tơdroăng ki tơ’lêi hlâu tung chơ mâu tơmeăm pê lo ing chiâk deăng.

“Ƀă troăng kân ki tơkâ luâ Tây Nguyên tơdjêp Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ngin mơnhên tối kố cho troăng ki kal vâ kơpong Tây Nguyên tơdjêp ƀă Pơlê kong kân Hồ Chí Minh rĕng tâ. Drêng mâu kế tơmeăm dêi péa kơpong tơdjêp tê mơdró rĕng, tơ’lêi kô cho ivá kal khât. Kố xuân cho tơdroăng ki ối tung la ngiâ mơjiâng bro troăng prôk ki Khu xiâm pơkuâ tơdroăng kal kí, Chin phuh ƀă Kuô̆k hô̆i hiăng tơbleăng”.

Tiô pôa Đinh Minh Hiệp, kăn pơkuâ Khu ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê Pơlê kong kân Hồ Chí Minh, nôkố tơdroăng ki tê roê kế tơmeăm a kơpong xuân iâ. Xua mê, tơdroăng ki rơhêng vâ po rơdâ kơchơ tê mơdró tung tơnê têa tơmiât troh rak vế bê tŭm tơmeăm vâ tê ngi kong têa ê mê hnoăng cheăng tơrŭm cheăng dêi khu mơdró kâ, kơxô̆ liăn ‘no pêi cheăng vâ pro pơxúa nhên tung tơdroăng ki mơjiâng bro mâu kế tơmeăm, po rơdâ ăm tơdroăng ki tơdjêp kế tơmeăm tê ƀă tơdroăng ki roê.

Pôa Hiệp xuân ai tối tiah kố, ki khât ing tơdroăng ki tơrŭm, tŏng kum dêi Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ƀă mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên ai mâu rôh trâm hên xơpá, pakĭng tơdroăng ki ôh tá ai kế tơmeăm, mâu kong pơlê ối trâm tơdroăng ki tăng ‘nâi xiâm kối dêi mâu kế tơmeăm kal châ tŏng kum vâ inâi tơpui tơdjuôm drêng tơdjêp tơdroăng ki tê ƀă tơdroăng ki rơhêng vâ roê.

“Tơdroăng ki tơrŭm dêi Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ƀă mâu kong pơlê cho pakĭng tơdroăng ki hnê tối xúa kơmăi kơmok mê chiâng vâ tơrŭm hbrâ mơdât tơdroăng ki tăng ‘nâi xiâm kối. Ngin chiâng vâ rak tơniăn mâu tơdroăng cheăng dế tơbleăng pơrá xúa châ ki pơkâ dêi kong têa ê xua mê vêh tơrôu kô châ xúa tơdroăng ki tơrŭm tơdjêp tê ƀă roê ƀă tâi tâng rêm pâ pơrá ai pơxúa ‘na tơdroăng ki mơnhông kố”.

Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ƀă 5 to kong pơlê kơpong Tây Nguyên nếo tơbleăng 558 tơdroăng tơkêa ‘no liăn cheăng, tung mê ki hên cho tung mâu kơvâ pêi chiâk deăng xúa kơmăi kơmok chal nếo, mơjiâng bro uâ pơliê kế tơmeăm, mơjiâng bro hngêi trăng troăng klông ƀă logistics. Kố xuân cho rôh vâ mâu kong pơlê mơđah tơbleăng, cho rôh vâ mơnhên tối ki rơdêi ƀă ki ai hlâu dêi rêm to kong pơlê. Laga, mâu kong pơlê rĕng athế pêi pro hơ’lêh nhên túa pơkâ kong pơlê, pơlê kong kân, túa pơkâ mâu kơpong pêt, kơpong cheăng kâ vâ kok thế khu ki hriăn ‘na khoa hok hriăn ngăn nhên hdrối vâ tơbleăng troh khu mơdró kâ.

Ing mê, kum mâu tơdroăng tơkêa châ tơbleăng mơnhông tâi ivá, kum tơdroăng ki rơhêng vâ roê dêi kong pơlê xuân môi tiah mâu kong pơlê ki ê tung kơpong.

 

Nguyễn Quang /VOV TP HCM

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC