VOV4.Xơ Đăng - Nôkố, pôm loăng cho môi tung mâu tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng tê ngi kong têa ê rêm hơnăm lối 1 rơtal dolar dêi tơnêi têa pin. Mơhé mê, tơmeăm ki mơdêk ki kơnâ dêi kơvâ kố xuân ối hên. Vâ ti tăng troăng mơdêk ki kơnâ dêi pôm loăng, pơla kố nah a pơlê kong kơdrâm Pleiku, Khu xiâm pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă mơnhông mơdêk thôn pơlê tơrŭm ƀă Viƀan kong pơlê tơkŭm po hneăng hôp Tơdroăng ki ai khât nôkố ƀă troăng la ngiâ mơnhông pêt pôm a Việt Nam

Nôkố, tơnêi têa pin ai lối 528 rơpâu ha tơnêi pêt pôm loăng, pêt hên a kơpong thông peăng kong ngo ‘na kơnhŏng, Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên ƀă Đông Nam Bộ. Ƀăng tơnêi pêt tơkŭm a 5 kơpong ki xiâm mê cho: Kơpong thông peăng kong ngo ‘na kơnhŏng, Bắc trung bộ, Duyên Hải Nam Trung bộ, Tây Nguyên ƀă Đông Nam Bộ. Tung mê Tây Nguyên ai ƀăng tơnêi pêt pôm loăng kân má môi lâp tơnêi têa 172,5 rơpâu ha, châ 32,7% ƀăng tơnêi pêt pôm loăng tung lâp tơnêi têa, tơkŭm pêt a mâu kong pơlê Gia Lai (81 rơpâu ha) Dak Lak (45 rơpâu ha), Kon Tum (48,8ha). Hơnăm 2021, pôm loăng tung lâp tơnêi têa châ vâ chê 10,7 rơtuh tâ̆n, tung mê ai 2,9 rơtuh tâ̆n châ tê ngi kong têa ê, kơxô̆ liăn pêi lo va chê 1,2 rơtal dolar. Tơnêi têa pin nôkố cho tơnêi têa ki ai pôm loăng ối má 3 ƀă châ chêh ối má 2 ‘na kơxô̆ liăn pêi lo ing tê ngi mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi.

Hdrê pôm loăng nếo KM49 dâi lĕm khât

Laga, nôkố, tơdroăng ki pêt ƀă uâ pơliê pôm loăng a tơnêi têa pin ối iâ môi tiah: tơrŭm pêt tá hâi tơniăn, kơmăi kơmok uâ pơliê bu ối iâ, ki hên cho mâu pôm tá hâi teăm uâ pơliê, uâ pơla la bu iâ; mâu tơdroăng ki mơ’no trếo ‘mêi ing hngêi kơmăi tá hâi châ tơƀrê ‘na rak vế hyôh kong prâi tơnêi tíu; tơdroăng ki pêt pôm loăng ối tơkâ luâ hên tơdroăng; kơxô̆ liăn logistic hên. Jâ Bùi Thị Quy, kăn pơkuâ rak liăn ngân Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó Tê mơdró uâ pơliê pêi chiâk deăng, pêt kong – xik Vạn Phát (tơring Krông Pa, kong pơlê Gia Lai) ăm ‘nâi:

“Nôkố, ki pá má môi cho ngin ối tơkôm 95% tung kơchô mơdró dêi Sinuâ, drêng mot tung rơnólâk mê yă chu rơpâ, tơpá vâ pêt. Nôkố cho tơdroăng ki tro vâ châ tê ngi mâu kong têa châu Âu. Ngin rơhêng vâ tiah kố, kông tơdjâp cho Khu xiâm ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê ƀă Khu xiâm ngăn cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró po rơdâ tíu tê kố vâ ngin châ veăng”.

Gia Lai cho kong pơlê nôkố ai ƀăng tơnêi pêt pôm loăng kân má môi tung lâp tơnêi, xuân hiăng ai mâu troăng mơnhông nhên ƀă hdrê loăng pôm loăng a kong pơlê. Tơpui a rôh po hôp, pôa Kpă Thuyên, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, tiô troăng ki ‘mâi pêt nếo kơvâ pêi chiâk deăng kong pơlê hneăng hơnăm 2021 – 2025 kô ôh tá po rơdâ ƀă rế hía rế kơdroh ƀăng tơnêi pêt pôm loăng sap ing 81 rơpâu ha môi tiah dế nôkố mê chu ối 65 rơpâu ha. Tơdrêng a mê hlối  tơkŭm hnê mơhno, tŏng kum kuăn pơlê xúa mâu troăng hơlâ pêt tiô kih thuât nếo, rah xo mâu hdrê pôm ki kâi trâng ƀă oâ hdrong kâ ‘nhiê vâ mơdêk ki dâi lĕm dêi pôm loăng a 1 ƀăng tơnêi.

A Rôh hôp, pôa Lê Quốc Doanh, kăn phŏ ngăn chiâk deăng ăm ‘nâi, tung la ngiâ ah, mâu tíu pêi cheăng dêi Khu xiâm ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê kô mơdêk hriăn ngăn mâu hdrê pôm loăng ki nếo dâi lĕm, kâi trâng ƀă oâ hdrong kâ ‘nhiê. Kăn phŏ pơkâ thế mâu kong pơlê ƀă khu mơdró kâ mơdêk tơkŭm pêt tiô troăng kơdroh liăn, mơdêk ki dâi lĕm, hơ’lêh nếo kơmăi kơmok, mơdêk uâ pơliê trâu hngế, rak vế kong prâi tơnêi tíu ƀă tơrŭm pêt krá tơniăn

Pôa Lê Quốc Doanh, kăn phŏ ngăn chiâk deăng tơpui a rôh hôp

“Tơdroăng ki kal cho tơrŭm, tơkŭm pêt. Nôkố, hngêi kơmăi ối a mê, la ôh tá vâ hmâng tơrŭm ƀă tŏng kum kuăn pơlê kơpong ki pêt. La ngiâ ah, hnoăng cheăng dêi Khu tơrŭm Pôm loăng Việt Nam ƀă mâu khu mơdró kâ kal mơdêk tâ nếo, kal tơdjuôm ivá ƀă vâi krâ nhŏng o kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng sap ing hnê tối, tơbleăng kih thuât pêt, tơrŭm sap ing apoăng tung tơkŭm pêt, tê roê môi tiah lâi vâ ai pơxúa tơrŭm pơla hngêi kơmăi, kong pơlê ƀă vâi krâ nhŏng o kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng”.

Troăng pêt krá tơniăn ton, tơƀrê, tơkŭm pêt pôm loăng a mâu kơpong ki pơxúa ƀăng tơnêi dâng 500 rơpâu ha, pro mâu kơpong pêt pôm tơkŭm ƀă túa pơkâ kân tơtro ƀă mâu Hngêi kơmăi, Khu mơdró kâ uâ pơliê; mơdêk ‘no liăn xúa khoa hok kơmăi kơmok tung pêt ƀă uâ pơliê; hơ’lêh kế tơmeăm sap ing pôm loăng; hơ’lêh kơchô mơdró; tơkŭm vêh pêt; mơdêk tơrŭm tơtro kơpong pêt ƀă hngêi kơmăi uâ pơliê. Mơhnhôk mâu hngêi kơmăi tơrŭm ƀă mâu khu pêi cheăng tơrŭm, mâu rơpŏng ki pêt pôm loăng tiô tơdroăng ki pêt tơrŭm ki kơnía krá ton, xúa mâu troăng hơlâ kih thuât uâ pơliê, pro chiâng hên kế tơmeăm ki ai yă kơnía tê mơdró vâ rế hía rế châ mơdêk tơƀrê tung pêt, pêi lo liăn ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng pêt pôm loăng.

VOV Tây Nguyên

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng