VOV4.Sêdang - Plôi, tơ-uâ cho tơmeăm ki kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a Trường Sơn -Tây Nguyên hmâ pêt mơjiâng a chiâk deăng. Ti xê to kế kâ rêm hâi, mê plôi têng khăng kô chiâng vâ pro têng nêng, vâ xúa pro ki kố ki mê tung rêh kâ ối rêm hâi. Xua ti mê, xuân chiâng vâ tối, plôi khăng cho tơmeăm ki chiâng vâ pro tơmeăm ki kơniá git khât tung mơhno túa lĕm tro mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên.

Tung mâu kơchâi, kế kấ, plôi, tơ-uâ, póu cho mâu tơmeăm ki hmâ pế pro kơchâi kâ rêm hâi. Mâu tơ-uâ ki kân xuân chiâng vâ ‘véa tah lôi pơ’leăng tung dế vâ tâ hơ’neh mâm tung mê, lơ ká vâ hơ-oh, âp, pế. Tơ-uâ ki kân krâ kơvâ, xuân cho tơmeăm kâ, xuân cho djeăm ki vâ dâ, pro rơnuâ hên túa pơrá phá dêi pó, pro pơro mâ ngăn ƀă ai châ tơ-uâ, mâm ki kâ ‘măn tung dế. Kâ tơ-uâ ga hơ-iâ, châ tơ-uâ trĭng lĕm, thăm pro hên ngế rơhú vâ kâ, tơtrro khât ăm tơdroăng leh po mơdĭng.

Troh a rơnó hiăng ai plâi, kơchâi, pôm ah, hên mâu rơpŏng kâ ôh ti kâi tâi, xua mê, vâi hmâ xing xoăng ăm mơngế ki ê. Mơngế prôk tơkâ troăng, hlo chiâk deăng dêi ngế ki pêt mơjiâng hên tơ-uâ vâi hmâ pâ kăn chiâk deăng mê krí tơ-uâ hiăng krâ vâ pro hdrê. Tâng kăn rơpŏng ôh tá ối tung chiâk, ngế ki mê krí xo la ngế ki krí mê xuân athế hdró tối tơ-uâ ki mê hiăng ai ngế lăm pâ krí, la ôh tá châ trâm, ai drêng ‘nâ vâi ‘măn amê to lâi hnông alâi, to lâi pŭm trŏng xăng lơ tơmeăm ki ê.

Drêng hlo mâu tơdroăng mê, kăn chiâk mê ‘nâi hlối, kố cho ngế nhŏng o pâ krí, ôh tá xê khu ngế ki tong, xua mê, vâi hơniâp ro, pá ai hôu ki lâi ôh.

Plôi khăng châ mơjiâng pro têng nêng

Drêng vâi pêi chiâng hmâ ai tơkăng tơdjoâm. Deăng xuân ai kĭng, tung pơla mê, vâi krâ hmâ pêt tơ-uâ, plôi, tâng kơxái tơ-uâ lơ plôi, tiăn dêi chiâk peăng pá kố huăn tơkâ tơkăng pá tá, ngế ki tá xuân chiâng vâ hnêi xo rơmôe kơchâi ki mê vâ pế kơchâi kâ, ôh tá êa pâ phep ki klâi ôh. Kăn chiâk deăng dêi peá pâ xuân xing xoăng dêi pó mâu tơ-uâ, plôi, pôm ki pêt mơjiâng tung chiâk deăng mê. Vâi kô chiâng ăm, lơ hơ’leh dêi pó ƀă hên túa: tâ tung chêa, pong lăm chiân dêi pó a hngêi, lơ hnêi, krí, lâk ăm dêi pó a chiâk, lơ krí, hnêi môi iâ a chiâk drêng ôh tá ai kăn chiâk deăng ối amê.

Tơ-uâ ƀă plôi, mê plôi ga ai hên tơdroăng vâ xúa tâ. Vâi krâ hmâ lăm krí xo plôi vâ pế pro kơchâi, plôi ki hiăng krâ vâi hmâ lôi ăm i krâ ‘nôi vâ têng tô xo pơ’leăng gâ pro hdrê, kơtôu plôi vâi têng tô ăm i khăng vâ mơjiâng pro hên kế tơmeăm ki xúa ăm tơná kuăn pơlê. Vâi hmâ lế tah tâi klêa, pơ’leăng tung dế plôi, djâ têng a tôu, klêi mê, drá a drá peăng vâ rak ngăn, kơtôu plôi kô chiâng prăng chí ‘mliâk lĕm, ăm ngôi on pro kơtôu plôi mê thăm rế krá kâk ƀă prăng chí lĕm.

Kơtôu plôi khăng mê cho tơmeăm ki ai pơxúa kân khât, xua ga cho tơmeăm mơhno túa lĕm tro dêi hdroâng mơngế. Pakĭng tơdroăng ki vâ dâ têa, plôi khăng ối cho tơmeăm ki vâ kui, vâ dâ tơmeăm. Plôi khăng xuân cho tơmeăm ki vâ ăm vâi hdrêng xah hêi, pro mŏng kâ hmê, dâ rơhé chôu. Plôi khăng ki kân vâ pro hơ-o tâ hmê drêng lăm a chiâk deăng, lơ tâ phái. Plôi khăng ối pơkrâ môi to mâ xâng ki pro ƀă meăm hlái pro rơnuâ a klêa ki hiâ, vâ tâ phái drêng rơkâu xối Xeăng Báu.

Ƀă mâu plôi ki xŏn, pôe môi pâ vâ pro tơ’lo xâng phái. Plôi khăng, kơtôu hbo, vâi kơchiâ a ngâ ƀă klêa tiăn ki hiăng khăng vâ pế hmê, pế tơxông; xuân ai plôi khăng ki ‘nâ vâ pro tơmeăm ki vâ hdoăng ‘măn mơdrăn chĕm í. Xuân ai plôi khăng ki ‘nâ vâ dâ chôu hât ôu; ai plôi ki ‘nâ pong a tơdế châ vâ pro tơdrong păn chêm, lơ tâ mơdrăn vâ lăm xế, lăm kât kuăn.

Plôi khăng ối dâi vâ trêng têa ôu tung leh mơdĭng

Mơngế Rơđế hmâ pôe tơdế plôi khăng, mâu vâi droh Rơđế râng kơtôu plôi vâ xuâng, xuâng pro um ki môi tiah xí têa hdrok hiu mot tung vó drôu vâ ăm vâi krâ-nhŏng o i ôu.

Ƀă vâi krâ-nhŏng o, plôi khăng cho tơmeăm ki vâ dâ, vâ hdoăng mâu hmê kơchâi kâ. Rêm kơxo, lơ kơxei hâi ki lâi, vâi kơdrâi xuân hmâ lo lăm hnêng têa kơneăng, têa a kơno, têa klôh, lơ drêng vâi nếo châi ing chiâk deăng. Mâu vâi nâ, vâi nôu hmâ hnêng têa ing kơneăng, ing xí, vâ djiân djâ têa vêh troh a hngêi pơchên hmâ kơchâi kâ.

Tâng vâ tối, plôi cho tơmeăm ki châ vâi krâ-nhŏng o xúa pêi pro hên tơdroăng tung rơpŏng hngêi, cho tơmeăm ki kal git tơviah dêi kuăn mơngế a kơpong kong ngo. Plôi khăng ti xê to tơmeăm ki krúa lĕm, dâi hơ’djâ mê ối cho tơmeăm ki mơnâ mâ ngăn. Mê cho mâu plôi ki châ kât rơnuâ ƀă rái ki vâi krâ tĕn rơneăm tung tơdrong ki pro ƀă rái, thăm nếo ối pro rơnuâ bro hên tơmeăm kơnía ki ê.

Tung mâu tơdrá chêng koăng, têng nêng, hơkâ, xuân ôh tá păng lôi plôi khăng. Plôi cho ki xiâm vâ pro têng nêng, vâ châ hmâng tơdrá ki chuât rơ-eăng ro, thăm pro ai hên tơdrá ki hơniâp ro, chôu vế ing idrâp chuât xua ing plôi khăng mê.

Plôi ối cho tơmeăm ki chêh bro thơ, chêh bro tơdrá, pro thăm i kro ăm rơkong tơpui dêi vâi krâ-nhŏng o. Tung tơdroăng hơ’muăn roh vâi krâ nah, plôi ối cho tơmeăm ki vâ tơrŭm pơla mâu hdroâng kuăn ngo.

Hlá tơbeăng Gia Lai

Nhat Lisa tơplôu ƀă tơbleăng