Pơlê nge# nhân Kon Klok: tíu mơhno túa le\m tro cho ivá vâ mơnhông
Thứ hai, 00:00, 27/01/2020
VOV4.Sêdang - Ối tung dế deăng kơphế, kơxu ki hlá drêh ngiât le\m, pơlê Kon Klok, cheăm Đăk Mar, tơring Đăk Hà cho môi tung mâu pơlê hdroâng kuăn ngo Rơteăng ai tơdroăng rêh ối cheăng kâ mơnhông mơdêk má môi dêi kong pơlê Kon Tum. Ôh ti xê to tiah mê, Kon Klok ối cho pơlê ki ối ahdrối [ă inâi 5 ngế vâi krâ-nho\ng o phiu ro, sôk suâ châ kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa diâp inâi Nghệ nhân ưu tú. Drêng troh apoăng rơnó Hơngui nếo, ngế chêh hlá tơbeăng Khoa Điềm hiăng troh a pơlê Kon Klok vâ châ hmâng, châ ‘nâi idrâp chêng koăng [ă châ hlo túa rak vế mơhno túa le\m tro khôi hmâ dêi mơngế Rơteăng akố.

 

 

 

 

 

 

Kơxo má hâi má 2 Têt, 120 rơpo\ng kuăn pơlê Kon Klok, cheăm Đăk Mar, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum hiăng tơku\m kơdrâm tu\m a kuât dêi pơlê vâ rơtế sôk ro Têt. Tơdroăng kố châ kuăn pơlê pơlê Kon Klok pơtối rak vế ing hên hơnăm kố [a\ vâi krâ tối cho hâi Têt tơru\m môi tuăn.

Klêi kơ’nâi Leh tơku\m po kân krip ai rơkong xông tơpui dêi krâ pơlê, kăn pơkuâ thôn ‘na tơdroăng pêi cheăng kâ hơnăm ton, pơkâ mơ-eăm tung hơnăm nếo, kuăn pơlê mot xah hêi sôk ro. Ki má môi, a pơlê Kon Klok vâi kơnốu pơrá ‘nâi to\n chêng, tơgôu koăng [a\ mơngế kơdrâi bố bố xuân ‘nâi xuâng mâu tiô túa khôi vâi krâ nah dêi mơngế Rơteăng.

Krâ pơlê A Veng, pơlê Kon Klok, sôk ro:

‘’Tơdroăng rêh ối nôkố hiăng phá hên ‘nâng. Ai jâ pôa nah nếo ai pin [a\ kuăn cháu. Rơnó Têt môi tiah kố to\n chêng, tơgôu koăng, kơhnhon xuâng vâ pâ jâ pôa rôh nah, xuân cho roh vâ kuăn pơlê tơbâ, ple\ng hên tâ khôi túa vâi krâ dêi mơngế Rơteăng. Pơlê Kon Klok ngin xuân ối rak mơd^ng sôk ro to kuât nếo, t^ng kleăng kơneăng têa, klêi mê, t^ng kâ báu nếo. Mơd^ng dêi vâi krâ nah xuân ối rak [a\ vâi krâ’’.

 

Nge# nhân A Huy to\n không

 

Rơtế [a\ mâu leh mơd^ng châ tơku\m po tung hơnăm, mâu hâi Têt cho roh vâ vâi krâ Rơteăng a pơlê Kon Klok châ xah hêi, ôu kâ [a\ ối tung hâi mơhno khôi túa le\m tro vâi krâ nah. Lăm ing go pơlê troh mơ’nui pơlê tíu lâi xuân tâng idrâp chuât dêi kong kế. Mê cho kơnôm pơlê Kon Klok ai  5 ngế vâi krâ châ Kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa diâp inâi Nghệ nhân Uu tú. Mâu kế xah hêi tiô  khôi vâi krâ nah, môi tiah: không, têng nêng, klo\ng put… mâu vâi krâ pơrá chiâng mơjiâng pro klêi mê, hnê ăm kuăn cháu hriâm [ối.

Ôh tá xê to mâu vâi krâ môi tiah nge# nhân A Veng, A Lang… mê hên mâu ngế ối nếo, môi tiah:  A Huy xuân châ mơnhên cho nge# nhân tung pơlê. Pôa A Lang tó sôk ro: jâ pôa nah bu hnê ăm mâu ngế ki hâk vâ tê:

‘’Tơdroăng kố tâng pin ôh tá ai hiâm mơno vâ mơ-eăm hriâm mơni ôh tá chiâng pêi. Pin athế mơ-eăm hriâm [a\ mơngế hơnăm hiăng hên, vâi hiăng ‘nâi hdrối vâi hnê ăm pin. Pin pêi tiô vâi mâu tíu ki lâi tá hâi tro mê vâi hnê ăm pin. Rơxông ối nếo nôkố tâng pin ôh tá mơ-eăm djâ vâi vâ vâi hriâm mê xo ah hmôi vâi kô ôh tá hâk xếo khôi túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo.

Pin thế mơ-eăm toi djâ vâi, hnê ăm vâi, tối ăm vâi ‘nâi. Klêi mê pin thế hnê ăm vâi hlê ple\ng [ă  rơkê to\n rêm to chêng’’.

 

Nghệ nhân Ưu tú A Veng, A Lang [a\ A Huy (ing peăng hơ-ếo troh peăng hơ-‘vá) rơtế tôu kế xah hêi, phiu ro koh tơdah hơnăm nếo

 

Kơnôm rak vế hên khôi túa le\m, to\n chêng, tơgôu koăng tung tơdroăng rêh ối rêm hâi, pơlê Kon Klok nôkố cho tíu ki tơmối tung tơnêi têa [a\ kong têa ê vâ lăm pôu rêm roh troh a Kon Tum. Rơtế [a\ tơdroăng cheăng xiâm cho pêi chiâk deăng, mơngế pơlê Kon Klok ối mơdoh chôu ăm tơdroăng mơjiâng pro kế xah hêi tiô hdroâng kuăn ngo, teăn hmôu, teăn pong, chêa rế pêi tơdroăng ki tơná hâk vâ rế pêi lo tơ’nôm liăn ngân.

Khu to\n chêng tơgôu koăng, khu kơhnhon xuâng dêi pơlê đi đo mơđah tơbleăng tơdroăng to\n chêng, tơgôu koăng tung pơlê, klêi mê lăm mơđah tơbleăng a peăng hdroh tơnêi têa, pá kơnho\ng tơnêi têa veăng mâu tơdroăng ki kal a râ tơnêi têa [a\ lâp plâi tơnêi.

Nge# nhân A Huy, 42 hơnăm, ngế ki pât ăm i tro mâu chêng koăng pro ăm gá chuât ‘ló môi tiah apoăng, phiu niu tối:

‘’Khu to\n chêng, tơgôu koăng, kơhnhon xuâng dêi pơlê ki hên cho mơngế hơnăm ối nếo. Lăm mơđah tơbleăng a kong pơlê, a Hà Nội kơbố xuân hâk. Vâi krâ tung pơlê bố bố xuân sôk ro, kơbố xuân hâk vâ [a\ mâu roh mơđah tơbleăng, trâm mâ xah hêi mơhno khôi túa le\m tro dêi vâi krâ Rơteăng ngin [a\ pú hmâ mâu hdroâng kuăn ngo ki ê’’.

Pôa A Kây, Pho\ {ơrô mơhno túa le\m tro, tơ’noăng ivá [a\ ôm hyô tơring Đăk Hà tối ăm ‘nâi, Kon Klok cho pơlê ai hên vâi krâ châ diâp ăm inâi Nghek nhân Ưu tú má môi dêi kong pơlê Kon Tum. Tung mê, ngế krâ má môi 70 hơnăm, ngế iâ hơnăm má môi 42 hơnăm. Mâu ki kơnâ dêi khôi túa le\m tro vâi krâ nah dêi mơngế Rơteăng dế châ vâi krâ pơtối rak châ tơ-[rê:

‘’A pơlê Kon Klok, ing xiâm kối mâu nghệ nhân ưu tú mê, vâi krâ hiăng veăng mâu Leh kân dêi tơring, tung kong pơlê [a\ thăm nếo hiăng troh mâu tíu hơngế má môi dêi tơnêi têa vâ tơbleăng [a\ pú hmâ khôi túa le\m tro dêi mơngế Rơteăng. Kố cho pơlê ai tơdroăng ki pơtối, pơtó pơla rơxông mâu nghe# nhân. Kố cho tơdroăng ki hâk phiu, ro rih tung tơdroăng rak vế khôi túa le\m tro’’.

Rơtế [a\ tơnêi tíu, kong kế rơnó Hơngui, mơngế Rơteăng a pơlê Kon Klok, cheăm Đăk Mar, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum sôk ro koh tơdah hơnăm nếo [a\ kơhnhon xuâng [a\ to\n chêng, tơgôu koăng phiu ro. Rak vế, mơnhông mâu ki kơnâ khôi túa le\m tro vâi krâ nah tung tơdroăng rêh ối rêm hâi cho troăng mơhno ăm rêm rơxông kuăn pơlê Kon Klok dế pêi pro, vâ tơdjêp xo\n idrâp chêng koăng, tơdjêp xo\n mâu rơnó Hơngui dêi hdroâng mơngế, rơnó Hơngui dêi tơnêi têa.

Khoa Điềm chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC