Pôa Y Bong Niê hlu\m, vâi hmâ krếo cho Ama H’Loan, idrâp chuât ai drêng pro\ng drêng prông, ing pơlê Ako\ Dhông, bêng Tân Lợi, pơlê kong kơdrâm Buôn ma Thuột, kong pơlê Dak Lak.

Pôa Pâ H’Loan mơjiâng pro [ă hlu\m, rêi dêi xêh mâu prôa ki poâ ai mơjiâng pro. Vâi krâ nho\ng o tơbâ troh inâi pôa, hmâ ôu eăng pôa cho mơngế ki rak mơhúa dêi hdroâng mơngế Rơđế.

Pôa Pâ H’Loan hiăng hlo hên, ‘nâi nhên tơdroăng mơd^ng, khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná rế hía rế vâ piu lôi, ai hên mâu prôa, têng nêng, rơvo\ng, chêng koăng nokố cho mâu tơmeăm ki vâ tơbâ, chôu vế tê. Xâu tơdroăng mơjiâng pro, rêi, hlu\m khu prôa, rơvo\ng rế vâ hía lôi, mê pôa hiăng kơdo mơ-eăm mơjiâng pro dêi mâu prôa kuăn ngo, xua pôa sap ối ‘ne\ng nah, pôa xuân hiăng hmâ ‘nâi tơdroăng mơjiâng pro prôa, pôa xuân hiăng chêh ‘măn [ă mơjiâng pro.

Ing mâu tơmeăm khoăng môi tiah: kơla, phêa, kái kơpôu, pin tối cho tơdu\t, plôu khăng, pêt xot, mâu tơmeăm ki ôh tá ai chiâng tơpui ki klâi, la kơnôm ai kơpeăng ko\ng pôa ki rơkê, hâk vâ git [ă dêi tơmeăm khoăng vâi krâ tơná, mê khoh chiâng mơjiâng mâu tơmeăm khoăng, prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo Rơđế, môi tiah đing năm, đing buôt, tak tar [ă ki ê hía, pơrá châ mơjâng pro [ă ‘măn rak.

Ôh ti xê to châ rêi, hlu\m mơđah a mâu hâi mơd^ng dêi pơlê cheăm, tung kong pơlê, mê mâu prôa, rơvo\ng ki mê ối châ lăm mơđah a mâu pơlê kong kân, tung tơnêi têa pin [ă kong têa ê. Pôa Pâ H’Loan tối ăm ‘nâi:

‘’Lăm mơđah hên tíu tiô á hlo mâu prôa dêi hdroâng kuăn ngo, môi tiah rơvo\ng đing buôt, đing năm [ă ki ê hía preăng hlo ‘nâng, tơkéa vâ tối hên ngế, hên pơlê hiăng piu lôi. Troh a hơnăm 1999 drêng á pơtê cheăng, kơtăn mê ai to lâi khế á tơmiât, [ă á xuân hâk git vâ ‘nâng mâu prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo, mê á khoh mơjiâng pro mâu tơmeăm mê.

Drêng á tí tăng mơjiâng pro xêh [ă hlu\m rêi mâu prôa ki mê, vâi krâ tơmâng tối tro, [ă hâk vâ ‘nâng, malối [ă mơngế vâi krâ. Vâi tối [ă á, á hiăng pơtroh ăm ngin mâu tơdroăng, tơmeăm khoăng dêi vâi krâ pin roh nah’’.

Pâ H'Loan ngế ki rơkê mơjiâng [ă xúa mâu prôa, rơvo\ng kuăn ngo

Tơdrêng [ă tơdroăng hâk git ‘na mơhno mơjiâng túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo, môi tiah pâ H’Loan, pôa Lương Xuân Nghiệp, ối a pơlê Cằng, cheăm Môn Sơn, tơring Con Cuông, kong pơlê Nghệ An klêi to lâi hơnăm tô tuăn, hiăng mơjiâng Kâu lak [o# nge# thuât hơdruê xuâng hdroâng kuăn ngo Thái, vâ pơtối rak vế [ă pơtối hnê ăm mâu rơxong nếo, hnê tối ‘na mâu prôa, rơvo\ng, mâu tơdrá hơdruê dêi hdroâng kuăn ngo tơná.

Châ mơjiậng sap hơnăm 2010 nah, troh nốkố, Kâu lak [o# xua pôa mơjiâng pro hiăng ai 40 ngế ki veăng hriâm [ă hmâ lăm mơđa u kố umê. Pôa Lương Xuân Nghiệp tối ăm ‘nâi: {ă hdroâng mơngế Thái, tơdrêng [ă tơdroăng rak vế tơdrá rơngêi tịng ting dêi hdroâng kuăn ngo tơná, mê xuân ối rak vế mâu tơdrá prôa, rơvo\ng, [ă hnối mơjiâng mâu tơmeăm khoăng ki mê.

Xua ti mê, pôa hiăng mơdoh hên chôu phut, hâi khế vâ tí tăng mơjiâng pro, ‘măn rak, rêi, hlu\m mâu prôa, rơvo\ng, môi tiah rơvo\ng, prôa iâ kơxái, prôa hên kơxái.

Kơnôm ing mâu roh mơhriâm tung Kâu lak [o#, pôa hiăng mơhno dêi hiâm mơno tơná, hnê [ă tơbleăng mâu túa prôa ăm khu rơxông nếo vâ hlo, châ ‘nâi, pơtối hriâm [ối:

‘’Khu rơxông nếo nôkố bu rơhêng vâ git to mâu khu prôa chal nếo nôkố, vâi hiăng piu lôi mâu prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo. Xua ti mê, mơjiâng Kâu lak [o# kố châ vâ tơku\m mơngế, mâu prôa, mơhriâm tâp, hnê tối ăm vâi o chal nếo.

Nốkố, xuân hiăng hlo hên ngế rơhêng vâ rak vế, rêi prôa dêi kuăn ngo tơná, vâ ing mê, pơtối mơnhông mơdêk mâu tơdroăng, tơmeăm khoăng ki kơnía git dêi hdroâng kuăn ngo tơná, hên vâi o chal nếo hiăng mơhriâm [ối mâu tơdroăng ki vâi krâ hiăng hnê ‘măn ăm.

Ai vâ chê 20 ngế vâi hdrêng ki veăng hriâm, hngêi á ai vâi cháu, vâi muăn pơrá vâ hriâm tâi tâng’’.

Pôa Lương Xuân Nghiệp, ngế ki rơkê ‘na mơjiâng pro, rêi prôa tối ăm ‘nâi, dế nôkố, Kâu lak [o# nge# thuât hơdruê xuâng dêi hdroâng kuăn ngo Thái pơlê Cằng rơtế [ă Kâu lak [o# dêi cheăm Môn Sơn hmâ trâm dêi pó mơhriâm, mơđah mâu tơdroăng hơdruê xuâng tiu túa vâi krâ roh nah, veăng rak vế, chôu ‘măn mâu tơdrá rơngêi ting ting, tơdrá prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo Thái troh ăm kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa.

‘’Idrâp, tơdrá dêi mâu prôa, rơvo\ng kố cho tơniâ ro, ga pơtroh ăm rêm ngế châ tơmâng hên tơdrá ki pro\ng, ki prông, rêi ăm vâi rơngêi, ting ting, tơdroăng hơdruê lông kuăn muăn, cháu chái [ă hơdruê xah ôm hêi ki ê.

Rêm to prôa, rêm túa tơdrá pơrá ai mâu tơdroăng ki chuât pơrá phá tơ-ê dêi pó, môi tiah prôa hên kơxái kố, ki xiâm kối ga, xua vâi ôh tá ai chêng koăng, mê vâi athế mơjiâng prôa ki kố vâ ai tơmeăm ki xah ôm hêi, vâ pơtroh pơtrối chêng koăng ăm kuăn cháu châ hmâng, tơbâ troh mâu hâi Têt, rơnó hơngui hơnăm nếo, hâi mơd^ng xah ôm hêi vâ pơtroh ăm kuăn pơlê châ tơmâng. {ă mâu idrâp chuât dêi mâu prôa ki kố, [ă kuăn pơlê hdroâng Thái ôh tá păng lôi tung mâ hâi leh, hâi Têt’’.

Pôa Lương Sơn Nghiệp

Pak^ng mâu tơdroăng ki kơdo mơ-eăm pơtối râng vế dêi mâu túa prôa, rơvo\ng hlu\m dêi hdroâng kuăn ngo tơná, pâ H’Loan prế pôa Lương Xuân Nghiệp pơrá tô tuăn pro ti lâi vâ tơdroăng ki rak vế, ‘măn chôu, hnê mơhno mâu tơdrá, mơjiâng mâu prôa pơtối châ râng vế đi đo.

Ki rơhêng vâ tối, mê cho tí tăng mơngế ki rơkê ple\ng nhên ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná, malối pêi pro [ối troăng tơdjâ dêi vâi krâ ki rơkê hiăng brôk djâ hdrối.

Pâ H’Loan ai tối tiah kố:

‘’Nôkố hên tíu hiăng piu lôi tâi tâng mâu khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo, bu ối iâ tê mâu prôa, rơvo\ng ki vâi krâ-nho\ng o ối ‘măn rak, chúa vế. Á dế tô tuăn, á hiăng châ 79 hơnăm kố, mâu ngế ki u ối ‘nâi rak vế tơmeăm khoăng xah hêi tiô vâi krâ roh nah bu iâ, xua mê, á khoh tô tuăn ‘nâng ‘na tơdroăng kố, pá ‘nâng vâ ai mơngế ki ối ‘nâi mơjiâng pro [ă rêi, hlu\m mâu prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo tiah kố.

Á xuân hiăng tơpui tối, pâ thế mâu khu râ, kơvâ cheăng ‘na mơhno túa le\m tro, tơnêi têa ki hriăn ple\ng ‘na tơdroăng kố ai troăng hơlâ vâ to\ng kum ăm pin châ pơtối rak vế dêi tơdrá, khu prôa, rơvo\ng hlu\m dêi kuăn ngo tơná’’.

Hnê mơhno, tơdjâ mơhnhôk mâu ngế ki rơkê ple\ng ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo, malối [ă mâu vâi krâ ki rơkê ple\ng ‘na tơdroăng roh ton nah pơtối râng vế mâu tơdrá rơngêi ting ting, tơdrá prôa, rơvo\ng dêi hdroâng kuăn ngo tơná cho kal păng ‘nâng.

Laga, tơdrêng [ă tơdroăng ki hâk git, pói rơhêng vâ dêi mâu ngế ki rơkê mê, xuân kal ai tơdroăng tơmâng ngăn, to\ng kum ngăn khât dêi Khu kăn pơkuâ ngăn Đảng, tơnêi têa, rêm khu râ, kơvâ cheăng, kal ai troăng hơlâ ki nhên tâ, tơtro tâ vâ khoh châ pơtối chúa vế, ‘măn rak mâu tơdrá rơngêi ting ting, tơdrá prôa, rơvo\ng hlu\m dêi mâu hdroâng kuăn ngo rế hía rế châ mơnhông [ă rơ-eăng tơniâ tâ nếo.

Hồng Bắc chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng