Tung mâu hâi ki kố, rơpo\ng pôa Lương Văn Tuấn, ối a cheăm Ea Tul, tơring C|ư Mgar, kong pơlê Dak Lak dế tơvâ tơvân tơdroăng cheăng pêi, po, kui tah tơnêi a kloh kơphế, po nhâ, rơvât phon ăm loăng kơphế. Pôa Tuấn tối ăm ‘nâi, lối 2 ha kơphế dêi rơpo\ng pêt kơtăn kố hiăng vâ chê 20 hơnăm, la kơnôm châ rak ngăn krâu rơvât phon tro tơdroăng mê đi đo châ xo dêi hên sap ing 3 ta#n tơdế troh 4 ta#n tơdế kloăng tung 1ha. Tiô pôa Tuấn, tung pơla apoăng rơnó mêi, tơdroăng po nhâ, rơvât phon kal thế tơ’nôm trếo kơhiâm ăm loăng kơphế. Pơla kố, loăng pơla hdrối kố nah kong tô mơdrăng, loăng châ hrik xo trếo kơhiâm vâ mơdrêh dêi plâi, mơdêk dêi tơkâng rơmôe xông rơdêi, tâng ôh tá rơvât trếo kơhiâm kô tơruih plâi kơbâng, tơdjâk kân troh plâi gá kô oh tá châ xo hên.

‘’Tơdroăng hmâ pêi dêi rơpo\ng hngêi a pêi kơphế, troh a poăng rơnó mêi drêng tơnêi hiăng tơniăn mê nếo po tơnêi kui kloh kơphế, rơvât phon. Tâi tâng mê rơvât tiô rơnó, tiô rôh, rêm rôh a rơvât ăm tơdâng trếo kơhiâm pro tiô tơdroăng khu mơjiâng pro phon hnê. Hmâ rơvât apoăng rơnó mêi kố ngin ai rơvât phon NPK gá ai đăm hên ăm loăng xông rơdêi, rak dêi plâi [ă plâi kơbâng ôh tá tro tơruih’’.

Xuân ai hên hơnăm hmâ pêt rak ngăn kơphế, pôa Nguyễn Sỹ Trí, ối a cheăm Hòa Đông, tơring Krông Pac\, kong pơlê Dak Lak hiăng rơbot tâi hâi khế ki lâi vâ rơvât phon, túa phon ki lâi ăm loăng kơphế. La châ khât gá a mâu tíu ai tê hên túa phon chêh tơbleăng tối dêi le\m rơvât loăng kơphế, klêi mê hên ko\ng ti lăm troh a mâu tơring tơku\m po rôh hôp tơbleăng dêi phon, tối tơbleăng phon túa ki kố tơtro, rơvât tơ-[rê, pro pôa [ă hên kuăn pơlê pêi chiâk deăng a tơring cheăm chiâng tô tuăn, ôh tá ‘nâi phon ki lâi tro ki lâi ôh:

‘’Apoăng rơnó mêi ngin rơvât pái túa phon: Lân, kali [ă đăm. ‘Na rơvât ki hơ’lâk ngin rơvât rôh má 2. A hlo tiah kố to lâi hơnăm kố túa phon gá ai hên, mâu tíu tê, ko\ng ti xuân troh tơbleăng tối [ă tơku\m po hneăng hôp tơpui tơno. La ki khât xuân ôh tá ‘nâi phon ki lâi cho le\m, xua mê, rơvât xuân tu\m mâu túa phon. La kơphế ai kơpong ki ‘nâ plâi kơtóu hên hlối le\m, xuân ai kơpong ki ‘nâ rế ton rế pro ‘mêi tơnêi pro hên túa pơreăng xông tâ tú pro loăng kơphế ôh tá kâi xông kân.

Tiô mâu khu cheăng ‘na khoa hok, phon cho xiâm trếo kơhiâm ôh tá la lâi lôi [ă loăng kơphế xuân môi tiah hên hdrê loăng ki ê tung pơla xông kân vâ rơdêi, malối tung tơdroăng pêt tơvât hên mâu hdrê loăng tung môi [ăng tơnêi môi tiah nôkố. Lagá, tơdroăng rah xo mâu túa phon vâ tơtro, ‘ló [ă ai tu\m trếo kơhiâm tơniăn tung rak ngăn [ă tro vâ ăm loăng xông kân rơdêi, ai plâi hên [ă hlối le\m, pak^ng mê, kơdroh kơxo# liăn ‘no iâ cho tơdroăng ki kuăn pơlê pêi chiâk deăng rơhêng vâ ’nâi, malối tung pơla dế kố.

Tie#n sih Phạm Công Trí, Vie#n Khoa hok kih thuât ngăn ‘na chiâk deăng Tây Nguyên kô hnê pơchân ăm vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ mâu tơdroăng rơvât phon ăm kơdrum kơphế a poăng rơnó mêi:

‘’Rơvât phon cho môi tung mâu troăng hơlâ vâ pơkâ kân má môi troh loăng kơphế, tiu ai  plâi hên lơ ôh [ă xuân cho troăng hơlâ ki kuăn pơlê ‘no hên liăn ngân, tơmeăm khoăng, [ă drêng ki ‘nâ troăng hơlâ pêi pro mê oh tá tro. Tâng pin rơvât tro kơdrum loăng kô xông dâi le\m ton. Tâng rơvât ôh tá tro kô hlo nhên a ngiâ mê hlối.

Vâi krâ nho\ng o kal tơtro\ng, nôkố tơdroăng ‘na hưh cơ mơ-u\m tơku\m [ă mâu túa trếo ki kâi trâng [ă pơreăng vâ ăm kơdrum loăng ai tu\m trếo ki le\m vâ ăm tơnêi châ hơpok le\m, pro ăm rêi loăng châ pâk rơdêi tơniăn [ă mơni trếo ki kâi trâng [ă pơreăng mâu tơdroăng ‘na kơtâ ôa [ă kơmeăn kâ rêi cho môi tơdroăng ki kuăn pơlê thế tơmâng ngăn khât vâ ‘nâi nhên. Xua tơnêi thế le\m ‘nôi, rêi kô xông rơdêi há, tơdroăng rak ngăn loăng plâi nếo tơ’lêi hlâu [ă loăng kô xông dâi le\m ai plâi hên.

Má péa, ‘na phon NPK sap ing nah kuăn pơlê hmâ tơmâng pêi pro hên troh tơdroăng rơvât phon N-P-K luâ tâ ki pro tơdâng tơ’mô dêi phon. Tơdroăng rơvât N-P-K hên iâ lơ tơdâng ki kal xua gá mâu trếo ki le\m, la mâu trung lượng, vi lượng tơtro ăm loăng kơphế, tiu pơla kố xuân kal khât păng ‘nâng. Tâng kuăn pơlê tơmâng troh N-P-K la piu oh tá rơvât kẽm, Bo, Magie, lưu huỳnh [ă hên ki ê mê loăng ki pêt [ă plâi gá oh tá le\m. Tâng ôh tá ai trếo ki pro le\m a loăng kơphế mê kô pro plâi kơphế tơruih hên. Xua mê tơdroăng rơvât phon ăm tơdâng tơ’mô mâu trếo kơhiâm cho kal păng ‘nâng.

Drêng rơvât phon a xiâm loăng kuăn pơlê thế tơtro\ng hlối xôh phon ing hlá. Malối tung pơla kong tô kơdrâ hơ’lêh kong mêi, lơ kong dế mêi hơ’lêh tô mơdrăng. Kơdrum loăng hiăng rơvât phon hưh cơ vi sinh kô pro hơ’lêh tơnêi ăm tơnêi chiâng hơpok le\m tơ’lêi ăm rêi vâ xông rơdêi. La tung pơla kong prâi hơ’lêh mêi tô hmâng vâ [ă loăng plâi pêt nôkố pin hlo plâi gá hên mê tơdroăng xôh mâu túa phon hlá ki hmâ xôh têa rơmâ hưh cơ ing hlá cho môi tơdroăng ki tro. La pin thế tơtro\ng pôi tá xôh hên [ă thế xôh tro tiô tơdroăng hiăng hnê mê nếo pro pơxúa tâi tâng.

Gương tơplôu [ă tơbelăng